Sputnik (xəbər agentliyi)

Sputnik (rus. спутник; peyk), əvvəlki adları ilə Rusiyanın Səsi, RIA Novosti — dövlətə məxsus^[1] rus xəbər agentliyi və radio yayım xidməti. 10 noyabr 2014-cü ildə Rusiya hökumətinə məxsus "Rossiya Seqodnya" xəbər agentliyi tərəfindən yaradılıb.^[2]^[3] Baş ofisi Moskvada olan Sputnik Vaşinqton, Qahirə, Pekin, Paris, Berlin, Madrid, Montevideo və Rio-de-Janeyroda regional ofisləri mövcuddur.^[4] Sputnik özünü qlobal siyasət və iqtisadiyyata fokuslanmış və beynəlxalq auditoriyaya yönəlmiş kimi təsvir edir.^[5]

Cəld faktlar Ölkə, Şüar ...

Sputnik

Ölkə	Rusiya
Şüar	Telling the Untold, Говорим то, о чём другие молчат
Yayım formatı	rəqəmsal radio^[d]
Başlama tarixi	10 noyabr 2014
Koordinatlar	55°44′15″ şm. e. 37°35′25″ ş. u.^HGYO
Sahibi	Rusiya hökuməti
Rəhbərlik	Dmitri Kiselyov, Marqarita Simonyan
Canlı yayım	radiosputnik.ria.ru
Sayt	sputnikglobe.com

Bağla

Sputnik akademiklər və jurnalistlər tərəfindən tez-tez Rusiyanın təbliğat vasitəsi kimi təsvir edilir.^[15] 2016-cı ildə The New York Times-dan Neil MakFarquhar yazırdı ki: "Mütəxəssislərin fikrincə, dezinformasiya və ya Rusiya dezinformasiyasının əsas məqsədi hadisələrin rəsmi versiyasını, hətta hadisələrin həqiqi versiyasının olması fikrini də sarsıtmaqdır. Bu bir növ siyasi iflicdir". Rusiya hökuməti bu iddiaları rədd edib.^[16] 2019-cu ilin əvvəlində Facebook özünü müstəqil xəbər saytları kimi göstərən, lakin əslində Sputnik əməkdaşlarının nəzarəti altında olan yüzlərlə səhifəni platformasından sildi.^[17]

Sputnik ingilis, ispan, polyak və serbcə də daxil olmaqla 31 dildə reportaj və şərhləri əks etdirən xəbər saytlarını idarə edir.^[18] Veb saytlarda hər gün 800 saatdan çox radio yayım materialı yerləşdirilir və onun xəbər xidməti 7/24 xidmət göstərir.^[19]^[20]

Sputnik 2022-ci ilin fevralında (RT ilə birlikdə) Rusiyanın Ukraynanı işğalından sonra Avropa İttifaqında qadağan edildi.^[21] Texnologiya şirkətləri və sosial media xidmətləri Sputniki platformalarından çıxararaq işğala cavab verdi, fransız, alman və yunan kimi bir çox versiya isə fəaliyyətini dayandırdı.

Həmçinin bax

Rusiyanın Ukraynaya hücumu haqqında dezinformasiya
Rusiyada media
Radio Moskva
Rusiyanın Ukraynaya qarşı informasiya müharibəsi
Sputnik (jurnal)

İstinadlar

[1]
Romanova, Tatiana; David, Maxine. The Routledge Handbook of EU-Russia Relations: Structures, Actors, Issues (ingilis). Routledge. 25 July 2021. ISBN 978-1-351-00624-8. 7 April 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 March 2022 – Google Books vasitəsilə. Because of the centralisation of statue authority and greater state influence over the media in Russia as compared to the EU, it is relatively easy for Moscow to project a coherent and unified interpretation of events. For Russia, an important vehicle is the state-owned Sputnik and associated RIA Novosti media and news outlets, as well as the RT news and internet channel, which, besides the Russian version, is broadcast in English, French, German, Spanish and Arabic.
[2]
Missiroli, Antonio; Andersson, Jan Joel; Gaub, Florence; Popescu, Nicu; Wilkins, John-Joseph. "Strategic Communications from the East". Strategic Communications. 2016: 7–24. 2022-11-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-06.
[3]
Pizzi, Michael. "Putin dissolves RIA Novosti news agency". Al Jazeera America. 9 December 2013. 18 October 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 December 2019.
[4]
"Quiénes somos" [Who are we] (ispan). Sputnik Mundo. 15 February 2021. 20 January 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 January 2022.
[5]
"About Us". Sputnik News. 20 July 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 May 2020.
[6]
Benkler, Yochai; Faris, Rob; Roberts, Hal. Epistemic Crisis // Network Propaganda: Manipulation, Disinformation and Radicalization in American Politics. Oxford University Press. October 2018. 358. doi:10.1093/oso/9780190923624.001.0001. ISBN 978-0-19-092362-4. OCLC 1045162158. 26 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 March 2021. The emphasis on disorientation appears in the literature on modern Russian propaganda, both in inward-focused applications and in its international propaganda outlets, Sputnik and RT (formerly, Russia Today). Here, the purpose is not to convince the audience of any particular truth but instead to make it impossible for people in the society subject to the propagandist’s intervention to tell truth from non-truth.
[7]
Karlsen, Geir Hågen. Tools of Russian Influence: Information and Propaganda // Matláry, Janne Haaland; Heier, Tormod (redaktorlar ). Ukraine and Beyond (ingilis). Palgrave Macmillan. 5 August 2016. səh. 199. doi:10.1007/978-3-319-32530-9_9. ISBN 978-3-319-32530-9. 7 April 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 February 2022 – Google Books vasitəsilə. The propaganda apparatus proper consists of four means: media, social media, political communication and diplomacy, and covert active measures, all tied together in a coordinated manner. The main international media channel is the RT broadcaster and website, formerly known as Russia Today. It is complemented by Sputnik radio and website, news and video agencies, and the Russia Beyond the Headlines news supplement, making up a news conglomerate operating in almost 40 languages.
[8]
Ižak, Štefan. "(Ab)using the topic of migration by pro-Kremlin propaganda: Case study of Slovakia" (PDF). Journal of Comparative Politics (ingilis). University of Economics in Bratislava / University of Ljubljana / Alma Mater Europaea. 12 (1). January 2019: 58. ISSN 1338-1385. 1 March 2022 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 28 February 2022. Almost all important media in Russia are state controlled and used to feed Russian audience with Kremlin propaganda. For international propaganda Kremlin uses agencies like RT and Sputnik. Both are available in many language variations and in many countries (Hansen 2017). Aim of this propaganda is to exploit weak spots and controversial topics (in our case migration to the EU) and use them to harm integrity of the West (Pomerantsev and Weiss 2014).
[9]
Golovchenko, Yevgeniy. "Measuring the scope of pro-Kremlin disinformation on Twitter". Humanities and Social Sciences Communications (ingilis). Springer Nature. 7 (1). 11 December 2020: 1–11. doi:10.1057/s41599-020-00659-9. ISSN 2662-9992. When it comes to overt reach, the Russian government openly funds English-speaking outlets, such as Sputnik News and RT. These outlets serve as a frequent source of pro-Kremlin disinformation both according to scholars, fact-checkers and Western authorities (BBC, 2019; Elliot, 2019; Thornton, 2015).
[10]
Fletcher, Richard; Cornia, Alessio; Graves, Lucas; Nielsen, Rasmus Kleis. "Measuring the reach of "fake news" and online disinformation in Europe" (PDF). Australasian Policing. 10 (2). 1 January 2018. 25 February 2022 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 25 February 2022 – Mediterraneo Cronaca vasitəsilə. For comparative purposes, we also included two prominent Russian news sites which have featured in European policy discussions around disinformation, namely Russia Today (RT) and Sputnik. These Russian state-backed organisations are clearly different from sites that engage in for-profit fabrication of false news, but both independent fact-checkers and the EU’s European External Action Service East Stratcom Task Force have identified multiple instances where these sites have published disinformation.
[11]
Groll, Elias. "Kremlin's 'Sputnik' Newswire Is the BuzzFeed of Propaganda". Foreign Policy. 10 November 2014. 28 January 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 February 2020.
[12]
Nimmo, Ben. "Sputnik. Propaganda in a New Orbit: Information Warfare Initiative Paper No. 2". Center for European Policy Analysis (CEPA). January 2016. 6 March 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 December 2019.
[13]
"Report: Russia spread fake news and disinformation in Sweden". Sveriges Radio. Radio Sweden. 9 January 2017. 12 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 August 2022.
[14]
"RT a Sputniku nebyla povolena účast na konferenci o svobodě médií" [RT and Sputnik were not allowed to attend the conference on media freedom]. Centre Against Terrorism and Hybrid Threats (çex). 2022-02-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-02-28.
[15]
^[6]^[7]^[8]^[9]^[10]^[11]^[12]^[13]^[14]
[16]
MacFarquhar, Neil. "A Powerful Russian Weapon: The Spread of False Stories". The New York Times. 28 August 2016. 18 June 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 December 2019.
[17]
O'Sullivan, Donie. "Facebook takes down anti-NATO pages linked to Russian news agency Sputnik". CNN Business. 17 January 2019. 22 May 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 February 2020.
[18]
Godzimirski, Jakub M.; Østevik, Malin. "How to understand and deal with Russian strategic communication measures?" (PDF). 2020-02-25 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib.
[19]
"Russian news agency Sputnik sets up Scottish studio". BBC News. 10 August 2016. 20 October 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 December 2019.
[20]
Hilburn, Matthew. "Russia's New World Broadcast Service is 'Sputnik'". Voice of America News. 10 November 2014. 7 April 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 December 2019.
[21]
Kayali, Laura. "EU to ban Russia's RT, Sputnik media outlets, von der Leyen says". Politico. 27 February 2022. 27 February 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 February 2022.