Sikstin kapellası

Sikstin kapellası^[2] — Vatikanda Renessans dövrü italyan incəsənətinin ən görkəmli abidələrindən biri. Kapellanın yerləşdiyi bina (1473–81, memar C. de Dolçi) 1483-cü ildə Papa IV Sikstin vaxtında müqəddəsləşdirilmişdir. 1481–83-cü illərdə kapellanın divarlarına Musanın və İsanın həyatından səhnələr təsvir olunan freskalar çəkilmişdir (S. Bottiçelli, D. Girlandayo, P. Perucino və başqalar). 1508–1512-ci illərdə Mikelancelo kapellanın tavanının (plafon), 1536–1541-ci illərdə isə mehrab divarının ("Məhşər günü") rəsmlərini yaratmışdır. Sikst kapellası həm də muzeydir.

Sikstin kapellası
Cappella Sistina
Kapellanın Müqəddəs Pyotr bazilikasından görünüşü
41°54′11″ şm. e. 12°27′16″ ş. u.HGYO
Ölkə	Vatikan
Yerləşir	Vatikan[1]
Aidiyyatı	Roma-Katolik kilsəsi
Memar	Baççio Pontelli Covanni de Dolçi
Tikilmə tarixi	1471 - 1781
Üslubu	İntibah memarlığı
Hündürlüyü	21 m
Uzunluğu	40.9 m (134 ft)
Eni	13.4 m (44 ft)
Vəziyyəti	fəaliyyət göstərir
Rəsmi sayt	museivaticani.va/content…
UNESCO Ümumdünya İrsi
Rəsmi adı: Vatican City
Tipi	Mədəni
Kriteriya	i,ii,iv,vi
Təyin edilib	1984
İstinad nöm.	286
Dövlət	Vatikan
Region	Avropa
Sikstin kapellası
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sikstin kapellasının tavanı

Sikstin kapellasının tavanı — İtalyalı heykəltaraş Mikelancelo Buonarroti tərəfindən 1508–1512-ci illərdə yaradılıb. Renesans rəsm sənətinin nümunəsidir. Sistine kilsəsinin uzunluğu 40 metr, eni 14 metrdir. Həmin möhtəşəm tavanın yerdən yuksəkliyi 20 metrdir. Bu tikilinin tavan üslubu Serovegni Şapelindən götürülmüşdür. Müəyyən dəyişikliklərlə son görüntü əldə edilib (Michelangelo tərəfindən). Tavanın aid olduğu kilsə (Sistine Şapel) 1477–1480-ci illərdə Papa IV Sixtus tərəfindən tikdirilib. Tavan hissəsinin rəsmlərlə işlənməsi fikrini isə Papa II Julius vermişdir.

Rəsmlərlə bəzədilmə tarixçəsi

Kilsənin daxili üç qatdan ibarətdir. Birinci qatda cəkilən rəsmlər pərdələri xatırladır. Ortada fresakalarla sağda "İsanın həyatı" və solda "Musanın həyatı" olmaqla təsvirlər verilib. Bu freskaların çoxu 15-ci əsrin sonlarında yaşamış rəssamlar — Botticelli, Ghirlandio, Perugino, Pinturicehio, Signorelli, Cosimo, Roselli kimi rəssamlar tərəfindən hazırlanıb. Üçüncü qatda pəncərələr yerləşir. Onların üzərində isə bu dövrə qədər papalıq etmiş 32 papanın rəsmləri verilib. Papa II Julius papalığın dini gücə sahib olmaqla yanaşı siyasi idarəni də ələ keçirmək və katolik kilsəsinin idarəsi altında İtalyanı birləşdirib gücləndirmək üçün təcavüzkar siyasət yeridirdi. Tavanda rəsmlərin işlənməsi fikri də məhz apa II Juliusa aiddir. Sistine Şapeli marağlı dizayna malikdir. Kilsədə önəmli ayinlər icra edilir və məclislər keçirilirdi. Bu məclislərdə iştirak edənlər isə ordakı şəkillərin, təsvirlərin mənasını tam dolğunluğu ilə anlaya biləcək şəxslər idi. Bunu bilən II Julius bu otaqda daha çox və dərin mənalı rəsmlərlə zənginləşdirmək fikrinə düşdü. Buna görə heykəltaraş Michelangelo Buonarrotiyə sifariş verdi. O, elə həmin vaxt II Juliusun sifarişi ilə onun məzarı üçün heykəl hazırlayırdı. Buna baxmayaraq o bu sifarişi də qəbul etdi. Fransa ilə İtalya arasında başlayan müharibə ilə əlaqədar heykəltaraş rahat işləmək üçün romaya gedir. Müharibədə II Julius qalib gəldi və romaya getdi. Bura gələn kimi 1506-cı ildə Sistine Şapel tavanı layihəsinin başlayacağına dair Michelangelo ilə muqavilə bağladı.

Təsvirlər

Bu ibadətgahın tavanında çəkilmiş rəsmlər ümumilikdə tikili kompleksinin daxili konsepsiyasının tərkib hissəsidir. Tavan dekorasiyasının mərkəzində İncilin "Yaradılış" kitabından 9 müxtəlif kompazisiya mövcuddur. Bunlardan ən tanınmışı isə İsanın yaradılışı ilə bağlı olanıdır. Yaradılış əfsanısi kitabından 9 səhnə.

1. İşığ və qaranlığın ayrılması
2. Günəş, Ay və Dünyanın ayrılması
3. Suyun qurudan ayrılması
4. Adəmin yaradılışı
5. Həvvanın yaradılışı
6. Cənnətdən qovulma
7. Nuhun qurban vədi
8. Böyük sel
9. Nuhun sərxoş olması

Biblioqrafiya

• Aston, Margaret (1979) "The fifteenth century: the prospect of Europe". New York:W. W. Norton, . ISBN 0-393-95097-2
• Bartz, Gabriele; König, Eberhard (1998). Michelangelo, Könemann, ISBN 3-8290-0253-X
• Beck, James; Daley, Michael (1995). Art Restoration, the Culture, the Business and the Scandal, New York:W. W. Norton. ISBN 0-393-31297-6
• Bertram, Anthony (1970). Michelangelo, Studio Vista. ISBN B00071KTVA
• Condivi, Ascanio (1553). Life of Michelangelo
• Freidenthal, Richard (1963). Letters of the Great Artists, Londra:Thames and Hudson
• Gardner, Helen (1970) Art through the Ages, Harcourt, Brace and World, ISBN 978-0-15-508315-8
• Giacometti, Massimo (1984). The Sistine Chapel, Harmony Books ISBN 0-517-56274-X. Sistine Şapeli, binanın dekorasyonu, Michelangelo'nun fresklerinin restorasyonu hakkinda bir seri yazı. Yazarlar: Carlo Pietrangeli, André Chastel, John Shearman]], John O'Malley S. J., Pierluigi de Vecchi, Michael Hirst, Fabrizio Mancinelli, Gianluigi Colallucci, ve Franco Bernabei.
• Goldscheider, Ludwig (1951). Michelangelo: Drawings, Phaidon.
• Goldscheider, Ludwig (1953). Michelangelo: Paintings, Sculpture, Architecture, Phaidon.
• Hale, J. R. (1979). Renaissance Europe, 1480–1520, Fontana/Collins,
• Hersey, George L. (1993) High Renaissance Art in St. Peter's and the Vatican, University of Chicago Press, ISBN 0-226-32782-5
• Hirst, Michael (1986). Massimo Giacometti (ed) The Sistine Chapel.
• Mancinelli, Fabrizio (1986). in Massimo Giacometti (ed) The Sistine Chapel,
• O'Malley, John (1986). "The Theology behind Michelangelo's Ceiling" in Massimo Giacometti (ed) The Sistine Chapel,
• Paoletti, John T.; Radke, Gary M. (2005). Art in Renaissance Italy, Laurence King. ISBN 1-85669-439-9
• Pietrangeli, Hirst and Colalucci, eds. (1994). The Sistine Chapel: A Glorious Restoration. Italy, Harry N Abrams
• Shearman, John (1986) "The Chapel of Sixtus IV" in Massimo Giacometti (ed) The Sistine Chapel,
• Shearman, John (1986) "The Fresco Decoration of Sixtus IV" in Massimo Giacometti (ed) The Sistine Chapel
• Vasari, Giorgio (Ingilizce çev.: George Bull) (1568). Lives of the Artists, 'Michelangelo'. , 1965, Penguin Classics. ISBN 0-14-044164-6
• Vecchi, Pierluigi de, ed. (1994). The Sistine Chapel: A Glorious Restoration, Abrams, ISBN 0-8109-3840-5
• http://mv.vatican.va/3_EN/pages/CSN/CSN_Main.html

İstinadlar

1. ArchINFORM (alm.). 1994.
2. "İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Vatikanda Sikstin Kapellası və Müqəddəs Pyotr Kilsəsi ilə tanış olublar". President.az (az.). Archived from the original on 2021-04-02. İstifadə tarixi: 10 oktyabr 2021.

Xarici keçidlər