Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı

Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı və ya qısaca CAMAH (Farsca: جنبش آزادیبخش ملی آذربایجان جنوبی) — Cənubi Azərbaycanın milli azadlıq hərəkatı təşkilatı olaraq,^[1] 1991-ci ildə Piruz Dilənçinin rəhbərliyi altında bir qrup siyasətçi və ziyalı tərəfindən yaradılmışdır.^{[2][3][4][5][6][7][8][9][10][11]}

CAMAH Cənubi Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı
Sədri	Piruz Dilənçi
Lideri	Piruz Dilənçi
Quruluş tarixi	1991
Bölünmə	Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı
Baş qərargah	Bakı şəhəri, Nəsimi rayonu, Dilarə Əliyeva küçəsi
İdeologiya	Bütöv Azərbaycan
Saytı	camah.org

Haqqında

İranın parçalanması, müstəqil Cənubi Azərbaycan dövlətinin yaradılması və nəhayətdə Bütöv Azərbaycanın qurulması CAMAH təşkilatının ali və son məqsədidir.

1999-cu ildə Təbrizdə milli hərəkatın güclənməsi ilə, Mahmudəli Çöhrəqanlı CAMAH təşkilatının lideri seçilmiş, 2002-ci ildə isə təşkilatda baş verən daxili fikir ayrılıqları nəticəsində səs çoxluğu ilə Mahmudəli Çöhrəqanlı CAMAH-dan uzaqlaşdırılmışdır^[12] və təkrar Piruz Dilənçi CAMAH təşkilatının lideri olaraq fəaliyyətini davam etdirməyə başlamışdır. Bundan sonra, Mahmudəli Çöhrəqanlı CAMAH təşkilatından ayrılan bir qrup şəxslə GAMOH adlı yeni bir qurum yaratmışdır.

Dünya Azərbaycanlıları Konqresi, Bütöv Azərbaycan Birliyi və Güney Azərbaycan Milli Oyanış Hərəkatı kimi təşkilatlar bünövrəsini CAMAH-dan götürmüşdür.^[13]

Azərbaycanda

CAMAH 1991–1999-cu illər arasında Şimali Azərbaycandakı cənub mövzusu ilə bağlı aparıcı mövqeyinə görə hətta Azərbaycan Respublikasının dövlət dairələri tərəfindən də dəstəklənməkdə idi.^{[14][15][16][17]} Xüsusilə Heydər Əliyevin prezidentliyi və Namiq Abbasovun MTN-ə rəhbərlik etdiyi dövrlərdə Cənubi Azərbaycan mövzusu Azərbaycan mətbuatı və kütləvi informasiya vasitələrinin gündəmində əhəmiyyətli yer tuturdu.^[18][19] O dönəmdə hətta ölkə prezidenti, Prezident Aparatı və MTN səviyyəsində CAMAH-la bağlı rəsmi və qeyri-rəsmi münasibətlər bildirilmişdi.^[20]

İstinadlar

1. Güney Azerbaycan'da Devrimden Sonra Oluşan Siyasal ve Sivil Teşkilatlar — Dr. Hüseyin İSALI^{[ölü keçid]}
2. "Liberation Army of Azerbaijan (Liberation Army of Southern Azerbaijan) (January 1998 — August 2001) believed to have been formed in 1993 in Iran [IRN37710.E] — IRB — Immigration and Refugee Board of Canada". 2014-02-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-27. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
3. "Dr. Nissman". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-27. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
4. "Piruz Dilenchy, head of the National Liberation Movement of Southern Azerbaijan". 2012-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-27. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
5. "South Azerbaijan". 2012-10-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-27. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
6. "Eldar Sabir oglu, a spokesman for the ruling Yeni Azerbaycan party, has rejected allegations that the party has discussed with a senior Iranian diplomat in Baku the possibility of cooperation with Iranian political parties, Turan reported on 7 January. Those allegations were made at a press conference in Baku two days earlier by Piruz Dilenchi, one of the leaders of the Movement for the Liberation of Southern Azerbaijan. LF". 2015-09-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-27. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
7. "Iran has demanded the extradition of Piruz Dilenji, chairman of the South Azerbaijan National Liberation Committee (SANCL), and a number of other Iranian emigrants living in Azerbaijan, Segodnya reported on 4 September. Iran has been pressuring Azerbaijan to back up its declared neutrality towards the nationalist movement in Azeri-populated northern Iran with concrete steps. Dilenji, who said Azerbaijani officials have warned him that he may be extradited to Iran, may have to choose between leaving Azerbaijan and halting his activities. — Elin Suleymanov". 2022-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-27. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
8. "Piruz Delenchi, a leader of the National Liberation Movement of South Azerbaijan…". 2021-08-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-27. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
9. [http://www.globalsecurity.org/wmd/library/news/iran/1999/9-010399.html Arxivləşdirilib 2021-08-27 at the Wayback Machine Compiled by A. William Samii
10. http://www.rferl.org/content/article/1141249.html Arxivləşdirilib 2016-06-09 at the Wayback Machine Radio Free Europe]
11. "www.news.bbc.co.uk". 2020-01-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-27. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
12. http://southazerbaijan.info/cehreqani.php Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine 21 yanvar 2002-ci il tarixdə Mahmudəli Çöhrəqanlının CAMAH-dan çıxarılması barədə qəbul olunmuş qərar
13. http://southazerbaijan.info/23.04.2000.php Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine YENİ AZƏRBAYCAN" QƏZETİNİN SUALLARINA PİRUZ DİLƏNÇİNİN CAVABLARI
14. http://southazerbaijan.info/05.10.1994.php Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine CAMAH rəsmiləri Piruz Dilənçi və Aslan Xalidi Azərbaycan prezidenti və xalqın qarşısında çıxış etdilər
15. http://southazerbaijan.info/11.10.1994.php Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine İran dövləti Piruz Dilənçi və Aslan Xalidinin Azərbaycan prezidentinin qarşısındakı çıxışına qarşı etiraz notası verdi
16. http://www.camah.org/?page_id=88 Arxivləşdirilib 2022-03-28 at the Wayback Machine İRAN PREZİDENTİ HAŞİMİ RƏFSƏNCANİ CAMAH NÜMAYƏNDƏLƏRİNİN ÇIXIŞINA QARŞI HEYDƏR ƏLİYEVƏ NARAZILIĞINI BİLDİRDİ
17. http://southazerbaijan.info/10.09.1996.php Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine "Hüriyyət" Qəzetindən: İRAN PİRUZ DİLƏNÇİNİN TUTULUB TƏHVİL VERİLMƏSİNİ TƏLƏB EDİR
18. http://southazerbaijan.info/10.04.2000.php Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine PİRUZ DİLƏNÇİ AMERİKA RƏSMİLƏRİ İLƏ GÖRÜŞDÜ
19. http://southazerbaijan.info/07.01.2000.php Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine PİRUZ DİLƏNÇİ AMERİKA BİRLƏŞMİŞ ŞTATLARININ SƏFİRİ İLƏ GÖRÜŞDÜ
20. http://southazerbaijan.info/oktyabr_1994.php Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine "Yeni Müsavat" qəzetindən: CAMAH lideri PİRUZ DİLƏNÇİ, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müşaviri VƏFA QULUZADƏ və İran İslam Respublikasının Azərbaycandakı səfiri Ə.R.BEQDELİ

Xarici keçidlər

• South Azerbaijan Arxivləşdirilib 2013-05-17 at the Wayback Machine
• CAMAH-ın rəsmi internet səhifəsi
• CAMAH barədə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığının müxtəlif tarixlərdə yayınladığı raportlar: 1., 2.