Avatar: Aanq haqqında əfsanə
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Avatar: Aanq haqqında əfsanə (ing. Avatar: The Legend of Aang) və ya Avatar: sonuncu hava maqı (ing. Avatar: The Last Airbender) — ABŞ-də anime elementləri ilə[5] yaradılmış cizgi serialı. Serialın üç sezonu "Nickelodeon" və "Nicktoons Network" kanallarında yayımlanmışdır. Onun yaradıcıları və prodüserləri — Maykl Dante DiMartino və Brayan Konietzkodur. Avatar kainatı Asiya mədəniyyəti əsasında yaradılmışdır. Serialda Şərqi və Cənubi Asiya, habelə Qərb mədəniyyətlərinin elementlərindən istifadə olunur. Bu da adətən ABŞ-də ayrı-ayrı kateqoriyalara aid edilən cizgi filmlərinin sintezini yaradır.
Remove ads
Birinci seriya 2005-ci il fevralın 21-də[6], dörd hissədən ibarət iki saatlıq axırıncı seriya isə 2008-ci il iyulun 19-da[7] yayımlanmışdır.
Serial televiziya ekranları qarşısına 5,6 milyon izləyici toplayıb. "Avatar: Aanq haqqında əfsanə" Annual Annie Awards, Genesis Awards mükafatlarında müxtəlif nominasiyalara təqdim olunmuş, Emmi mükafatına layiq görülmüşdür. "Nickelodeon" birinci seriyanın uğurundan sonra, 2-ci[8] və 3-cü[9] seriyaları çəkmək qərarı verib. 2010-cu ildə serialın birinci sezonunun əsasında "Sonuncu hava maqı" adlı film çəkilmişdir. 2012-ci il aprelin 14-də "Nickelodeon" kanalında serialın davamı olan "Korra əfsanəsi" cizgi serialı yayımlanmağa başlanıb.[10][11][12][13] 2024-cü ildə orijinalnan eyni adlı olan, qeyri-cizgi serial versiyasının birinci mövsümü Netflix tərəfindən buraxılıb.[14]
Remove ads
Süjet
Katara və Sokka aysberqdə 12 yaşında Aanq adlı oğlan tapırlar. Bu oğlan yüz illik müharibədə Od milləti tərəfindən məhv edilən Hava köçəriləri tayfasından olan hava maqıdır. Aanq aysberqdə yüz il donub qaldığı üçün müharibə haqqında heç nə bilmir. Bu onu şoka salır. O öz tayfasının axırıncı nümayəndəsi, axırıncı hava maqı və o cümlədən Avatardır. Avatarın bu dünyada missiyası — balansı saxlamaq və sülh yaratmaqdır. Ona görə də hava magiyasını bilən Aanq qalan üç ünsürün idarəetmə sənətini öyrənmək və müharibəyə son qoymaq üçün dünya səyahətinə çıxmaq və magiya müəllimləri tapmaq qərarına gəlir.
Serial kitab adlandırılan üç mövsümdan ibarətdir. Hər bir kitabda Avatar Aanq bir ünsürün idarəetmə sənətini öyrənir. Su və Torpaq kitablarının hər ikisi 20, Od kitabı isə 21 fəsil adlandırılan seriyadan ibarətdir.
Remove ads
Avatar kainatı
Dörd millət
Avatar dünyasında yaşayan hər bir millətin bizim dünyada öz prototipi var. Cəmi dörd millət var: Su, Torpaq, Od və Hava.
Su Tayfası
Su Tayfası iki yerə bölünür: şimal və cənub qütbünün tayfaları (onlardan başqa bir bataqlıqda kənarı dünya tərəfdən unudulmuş su magiya sənətini işlədən bir tayfa yaşayır). Su tayfasının görünüşü Sibirin və Kanadanın yerli xalqlarından götürülmüşdür.
Torpaq Krallığı
Avatar kainatında ən böyük əraziyə sahib olan dövlət. Ölkənin görünüşü qədim Çindən yaradılmışdır. Paytaxtı Basingsei şəhəridir. Şəhər böyük qala divarları ilə əhatə olunmuşdur. Buda Çindəki Böyük Çin Səddini xatırladır.
Od Milləti
Od milləti qərb arxipelaqında yerləşir. Millətin görünüşü samuraylar dövrünün Yaponiyasından götürülmüşdür. Od Ustadı Sozin torpaqlarını genişləndirmək üçün yüz ilə yaxın davam edən və Od Ölkəsində hakimiyyətdə olan sülalənin dörd nəslinin nümayəndələrinin dövrünə təsadüf edən müharibəni başlatdı.
Hava Köçəriləri
Hava köçəriləri, nəsilləri kəsilməzdən əvvəl 4 əsas məbəddə yaşayırdılar: Cənub Hava Məbədi, Şimal Hava Məbədi, Qərb Hava Məbədi, Şərq Hava Məbədi. Serialda bu məbədlər xarabalıqlar kimi göstərilir. Millətin görünüşü Tibet rahiblərinin görünüşü əsasında yaradılmışdır.
Avatar
"Avatar: Aanq haqqında əfsanə" serialında Avatar — insanda dörd ünsürün təcəssümüdür. Avatar öləndə o avatar dəyişmə dövrünə görə növbəti tayfada yenidən doğulur.
Avatar dəyişmə dövrünün ardıcıllığı belədir:
- Su Tayfası
- Torpaq Krallığı
- Od Milləti
- Hava Köçəriləri
Serialda avatar təcəssümü Aanqdır (sonuncu hava maqı).
Avatarın rolu
- Dörd millət arasında balansı saxlamaq. Müharibənin qarşısını almaq.
- Yaşayanların və ruhların dünyaları arasında birləşdirici bənd. O, meditasiya zamanı ruhların dünyasına keçə bilir və orada onlarla danışa, kömək və ya məsləhət istəyə bilir.
Avatar halı
.png){kind=avatar}
Avatar halı - indiki Avatara keçmiş Avatarların bilgiləri və bacarıqları vermək üçün qoruyucu mexanızmdir. Avatardan gələn işıq - bir bədəndə cəmləşmiş onun keçmiş təcəssümlərin enerjisinin əksidir. Avatar ruhunu çağırığdan sonra o daha güclü, lakin daha həssas da olur. Avatar bu halda ölsə, reinkarnasiya dairəsi kəsiləcək və o öz mövcudluğu qurtaracaq.
Orijinal mətn (ing.)
The Avatar State is a defense mechanism, designed to empower you with the skills and knowledge of all the past Avatars. The glow is the combination of all your past lives, focusing their energy through your body. In the Avatar State, you are at your most powerful, but you are also at your most vulnerable. If you are killed in the Avatar State, the reincarnation cycle will be broken and the Avatar will cease to exist.
Avatar Roku (İkinci kitab: «Torpaq». Birinci seriya: «Avatar Halı»)
Avatar halı — Avatarın qısa müddətə xüsusi hala girməsi. Avatar halında onun bütün keçmiş təcəssümlərinin gücü onun içində birləşir. Bu halda Avatar çox güclüdür və o, ünsürləri şüuraltı səviyyədə nəzarətə alır. Həmçinin, Avatar halında o, ruhları bizim dünyaya çağıra və onların gücünü balansı pozmağa çalışanları və ya Avatarın həyatına təhlükə yaradanları məhv etmək üçün istifadə edə bilər.
Avatar halına keçmə hər hansı emosional sarsıntılar — qorxu, qəzəb, kədər zamanı baş verə bilir və bu an idarəolunmaz olur. Bu hala və ona keçməyə nəzarət etmək üçün Avatar bir neçə özünüdərk və özünütəmizləmə mərhələləri keçməlidir. O öz təəssüratları, qorxuları, şübhələri, emosiyaları, ehtirasları, onun içindəki harmoniyaya təsir edə bilən hər şeyi rədd etməlidir. Avatar halı Avatar ideyasının kvintessensiyasıdır, çünki bu zaman Avatarda onun bütün keçmiş təcəssümlərinin bilik və bacarıqları birləşir. Avatar halında Avatarın keçmiş təcəssümləri önə çıxa bilir. Məsələn, Aanq Avatar Roku məbədində onunla danışarkən Rokuya, Avatar Kioşinin geyimini geyinərək Kioşiyə dönmüşdü.
Avatar halında Avatarın çox güclü olmasına baxmayaraq, eyni zamanda bu hal onun ən böyük zəifliyidir. Əgər o, Avatar halında ölsə, Avatar dövrü bitəcək və daha yeni Avatar olmayacaq. Avatar hər zamankı halında ölsə, Avatar dövrünə görə yeni Avatar doğulacaq. Buna görə də Avatar halına keçmək çox çətindir və bunu edən riski və dünyanın qarşısındakı məsuliyyətini dərk etməlidir.
Avatar kainatının magiyası
Avatar kainatı magiya[15][16] (ing. bending), ruhlar və enerji ilə doludur. Hər tayfanın onun özünə aid ünsürünü idarə etmək bacarıqlarına sahib olan xüsusi nümayəndələri var. Onlar həyatları boyunca bu qabiliyyətlərini inkişaf etdirir, gücləndirir, bacarıqlarını təkmilləşdirirlər. Magiyanın dörd əsas növü var: Su, Torpaq, Od və Hava.
Su magiyası
Su Magiyası (ing. Waterbending) ruhları təbiətdə tarazlığı simvolizə edən Okean və Ayın qarşılıqlı əlaqəsinin nəticəsidir.
Hər bir canlı məxluqda Çi enerjisi var, Su maqları məhz onu istifadə edirlər. Əfsanələrə görə Su maqları Su magiyasını Aydan, onun qabarma və çəkilmələrə təsirinə baxa-baxa öyrəniblər. Ay Su maqlarının enerjisini çoxaldır. Ona görə Su maqları gecə daha güclüdürlər, tam ay vaxtı isə demək olar ki, məğlubedilməzdirlər. Su magiyasının bir tipi də Qan magiyasıdır. Bu magiya demək olar ki, işlənmir. Serialda bu magiyanı işlədən ancaq iki adam göstərilib və ikisi də onu ancaq tam ay olanda istifadə edə bilirdilər. Bu magiya insan bədəninin əsasən mayedən təşkil olunması və buna görə də Su maqlarının onları marionet kukla kimi idarə etməsinə əsaslanır.
Torpaq magiyası
Torpaq Magiyasının (ing. Earthbending) enerjisi məhz yerdən gəldiyinə görə, Torpaq Krallığının əhalisinin çoxu enerjisini daha yaxşı qorumaq üçün ayaqqabı geyinmir. Əfanələrdə deyilir ki, ilk Torpaq maqları torpağı və onun dəyişilməsini idarə edə bilən köstəbəkporsuqlardan öyrənmişdilər. Torpaq magiyasının bir növü Qum magiyasıdır. O əsasən səhralarda istifadə edilir. O biri növü isə Metal magiyasıdır (serialda bu magiyanı işlədən ancaq bir nəfər göstərilmişdir — Tof Bei Fong).
Od magiyası
Od Magiyası (ing. Firebending) nəfəsdən gəlir. Od maqı olmaq istəyən şəxs əvvəlcə düzgün nəfəs almağı öyrənməlidir. Serialda deyilir ki, od maqlarının müəllimləri əjdahalar idilər. Od maqları magiya üçün enerjini Günəşdən alırlar.
Hava magiyası
Hava maqları (ing. Airbending) rahiblər idilər. Onlar Hava Magiyasının köməyi ilə uça bilirdilər. Serialda deyilir ki, birinci hava maqları uçan bizonlar idilər.
Enerji magiyası
Enerji Magiyası (ing. Energybending) ünsürlər magiyaları bölünəndən və Avatardan əvvəl mövcud idi. Onun texnikaları barədə heç nə bilinmir. Aanqa Enerji Magiyasını şirtısbağa öyrətdi. Aanq Enerji Magiyasını Od Lordu Ozaya qarşı istifadə etdi və onun magiyasını aldı.
Bu magiyanın səmərəliliyi onu istifadə edən maqın ruhunun gücündən aslıdır. Enerji Magiyası istifadə edən maq onu ruhu daha güclü olan şəxsə qarşı istifadə etsə, o öz magiya praktikasının qurbanı ola bilər.
Yalnız doğurlu ağıl yalan və illüziyaların öhdəsindən gələ bilər. Yalnız doğurlu ürək nifrət zəhərinə dözə bilər. Zamanın əvvəlindən zülmət boşluqda çiçəklənirdi, lakin o həmişə təmiz işığın qarşısında geri çəkilir. Onu gözlə. O gələcək.
Orijinal mətn (ing.)The true mind can weather all the lies and illusions without being lost. The true heart can tough the poison of hatred without being harmed. Since beginningless time, darkness thrives in the void, but always yields to purifying light. Wait for him. He will come.— Şirtısbağa (Üçüncü kitab: «Od». «Sozin Kometası, 2 hissə: Qədim Müəllimlər»)
Ruhların magiyası
Avatar kainatında Ruhlara aid olan Ruh Magiyası (ing. Spiritbending) var. Bu magiya həm real dünyada, həm də digər magiyaların heç birinin işləmədiyi ruh dünyasında istifadə edilə bilər. Müxtəlif ruhlar müxtəlif cür magiyadan istifadə edirlər. Məsələn, Hey Bay — Torpaq Krallığında bir meşənin ruhudur və o bu meşəni qoruyur, Kou ruhu isə "üzlərin oğrusu" adlandırılır. Bəzən ruhlar digər magiyaları da istifadə edə bilirlər. Məsələn, Van Şi Tonq (biliklər kitabxanasındakı böyük bayquş) deyir ki, Su Magiyasının bütün növlərini bilir, Tui və La isə (Okeanın və Ayın ruhları) Su Magiyasını yaradıblar, lakin Ruh Magiyası yalnız ruhlara aiddir və insanlar onu istifadə edə bilməz. Avatar real və ruhlar dünyası arasında "körpü" olduğuna görə o da bu magiyadan istifadə edə bilər.
Remove ads
İstehsalı
 |  | |||||||||
Serialın yaradıcıları: Maykl Dante DiMartino (soldan) və Brayan Konietzko (sağdan) 2009-cu ilin iyulda | ||||||||||
"Avatar: sonuncu hava maqı" adlı serialı Kaliforniya ştatın Berban şəhərində yerləşən Nickelodeon Animation Studios-da Maykl Dante DiMartino və Brayan Konietzko yaratdılar. Animasiya ilə bağlı işlər əsasən Cənubi Koreyanın üç studiyada aparılırdılar: JM Animation, DR Movie və Moi Animation. Brayan Konietzko dediyinə görə proqram 2001-ci ilin yazında duetın fikirinə düşdü. Konietzko dazlamağa başlayan ortayaşlı kişinin eskizi alıb və onu başında cavan oğlanı kimi təsəvvür etdi. Sonra o bu personajı göydə uçan bezonları oturarkən çəkdi və Maykl Dante DiMartinoya göstərdi. O vaxt DiMartino Cənub qütbdə duzdağda qalanlar tədqiqatçılar haqqında sənədli filmi çəkirdi.
Biz fikirləşdik: "Orada hava oğlanı tək bu su adamları ilə qarlı çölünün duzdağda qalmışlar... Və bəlkə onları od adamları zülm edirlər..."
Orijinal mətn (ing.)
We thought, "There's an air guy along with these water people trapped in a snowy wasteland... and maybe some fire people are pressing down on them..."
Konietzko layihə üzərində ilk işləri barədə[17]
Sadəcə iki həftə sonra yaradıcılar öz ideyanı Nickelodeon-un vise prezidentə və icraedici prodüserə Erik Koulmena göstərdilər.[18]
"Avatar: Aanq haqqında əfsanə" serialını fərgləndirən şey — kainatı Şərgi Asiyanın incəsənətin və mifologiyanın əsasında yaradılmasıdır. Serialda olan yazıların çoxu Çin ənənəvi kalliqrafiyada yazılmışlar. Hər bir kaliqrafiya nümunəsi üçün müvafiq stil istifadə edilirdi.[19] Layihənin mədəni müşavirləri Edvin Zeyn və kalliqraf Siu-Leung Lee idilər.[5][20] Avatar kainatda olan magiyada istifadə edilən döyüş sənətlərin hərəkətləri Asiya filmlərin nüfüzündən gəliblər.[17]
Mayknən mən "Legends & Lore" kimi, Harri Potter və Üzüklərin hökmdarı, epik sənət əsərləri ilə doğrudan da marağlanırdıq, amma bilirdik ki biz bu cür janra başqa bir yol tapmağa istəyirik. Yapon anime, Honkonq döyüş və kunq fu filmləri, yoqa və şərqi fəlsəfəçilər üçün sevgimiz bizi "Avatar: sonuncu hava maqı" üçün ilkin ilhamlara gətirdi
Orijinal mətn (ing.)Mike and I were really interested in other epic 'Legends & Lore' properties, like Harry Potter and Lord of the Rings, but we knew that we wanted to take a different approach to that type of genre. Our love for Japanese anime, Hong Kong action and kung fu cinema, yoga, and Eastern philosophies led us to the initial inspiration for Avatar: The Last Airbender— Brayan intervyuda [21]
Bütün musiqini Ceremi Tsukerman və Benjamin Vinn yazmışdır. Onlar fon musiqini yaratmaq üçün quçjen, pipa, düdük və s. musiqi alətlərilə eksperimentlər aparırdılar.[22]
Remove ads
Yayımlama
Birinci tizer ictimaiyyətə ilk dəfə San Dieqoda keçirilən Comic-Con 2004 festivalda göstərilmişdi,[23] efirə isə 2005-ci ilin fevralın 21-də çıxmışdır. İlk iki seriya ABŞ-də, birsaatlıq premyera şəkildə göstərilmişdi. İkinci, iyirmi seriyalı mövsüm 2006-cı ilin martın 17-dən dekabrın 1-nə qədər yayımlanmışdır.[8] Üçüncü və sonuncu mövsüm 2007-ci ilin sentyabrın 21-də başlamış və onun, əvvəlki iki mövsümların kimi 20 seriya yox, 21 seriya var idi. Sonuncu dörd seriya ikisaatlı tammetrajlı film kimi göstərilmişdilər.
İndi serialı DVD formatında, həmçinin iTunes Store[24], PlayStation Store[25], BitTorrent[26], Xbox Live Marketplace[27] və s. rəqəmsal paylaşma xidmətlərindən alıb, və ya Nickelodeon kanalın saytında onlayn şəkildə[28] baxmaq olar.
Remove ads
Qəbul
Reytinqlər
Serialın debütdan sonra hər bir seriya orta hesabla 3,1 miln. adam ekranın qarşısında toplayırdı.[29] 2006-cı ilin sentyabrın 15-də çıxan, "İlan aşırımı" (ing. «The Serpent's Pass») və "Bormaşın" (ing. «The Drill») seriyalardan ibarət olan, birsaatlı xüsusi veriliş isə 5,1 mln. adam ekranın qarşısında topladı. Nielsen Media Research-un məlumatına görə bu veriliş o həftənin kabel televiziyasında göstərilən ən yaxşı şou idi.[30] 2007-ci ildə serial daha 105 ölkədə yayımlamağa başlamışdı və Nickelodeon-un ən populyar proqramı olur. Seriyalar əvvəl Almaniya, İndoneziya, Malaziya, Belçika və Kolumbiya kimi ölkələrdə göstərilmişdi.[31]
"Sozin Kometası: Sonuncu Döyüş" adlı final serialın ən yüksək reytinqı almışdı. Finalın premyerasını orta hesabla 5,6 mln. adam izləyib, bu Nickelodeon kanalın 2007-ci ilin iyulun ortasında aldığı reytingdən 95%-ə çox tamaşaçıdır.[32] O cümlədə "Sozin Kometası: Sonuncu Döyüş" iTunes-da çıxdı və o həftənin bestsellerlərin reytinqın başında olmuşdu.[33] Serialın bu seriyanın əsasında yaradılmış və Nick.com saytında çıxmış "Rise of the Phoenix King" oyunu üç gün ərzində 815 000 geymer yaratdı.[34] IGN bu serialı öz "Top 100 animasiya TV şouları" (ing. Top 100 Animated TV Shows) reytinqində 35-ci yerə qoymuşdur.[35]
Mükafatları və nəmizədləri
Remove ads
Layihə ilə bağlı media
Artbuk və komikslər
2010-cu ilin iyunun 2-də Dark Horse Comics nəşriyyatı "Avatar: Aanq haqqında əfsanə" serialın əsasında 184 səhifəsi orijinal artdan ibarət olan, "Avatar: The Last Airbender – The Art of the Animated Series" kitabı buraxdı.[45] Bir neçə komiks Nickelodeon jurnalında olub, 2011 ilin iyunun 15-də isə Dark Horse bir, "Avatar: The Last Airbender – The Lost Adventures" adlı buraxılışda onların və o cümlədə yeni komikslərin yığımı buraxır.[46]
2012-ci ilin ərzində Dark Horse Comics üç hissəli "Avatar: Aanq haqqında əfsanə — Vəd" komiksi buraxırdı. Bu komiks Aanqın Yüzillik Müharibədən sonra həyatı haqqındadır. 2013-cü ilin martın 20-də həmin nəşriyyat Vəd komiksin davamı olaraq, "Avatar: Aanq haqqında əfsanə — Axtarış" komiksi buraxdı.[47]
Videooyunlar
Cizgi serialın əsasında oyun video trilogiya yaradılmış: "Avatar: The Last Airbender" 2006-cı ilin oktyabrın 10-da, "Avatar: The Last Airbender – The Burning Earth" 2007-ci ilin oktyabrın 16, "Avatar: The Last Airbender – Into the Inferno" isə 2008-ci ilin oktyabrın 13-də buraxıldılar. Oyunlar müvafiq olaraq serialın birinci, ikinci və üçüncü mövsümların əsasında yaradılmışdılar.[48]
"Avatar: Legends of the Arena" Microsoft Windows üçün MMORPG oyunu, 2008-ci ilin sentyabrın 25-də Nickelodeon tərəfdən işə salındı.[49]
Film
Cizgi serialın birinci mövsümu 2010 ildə çıxan M. Nayt Şyamalanın "Sonuncu hava maqı" (ing. The Last Airbender) dolğunmetrajlı filmi üçün əsas kimi götürülmüşdü. Təsdiqlərə görə bu üç mövsüm əsasında planlaşdırmış trilogiyanın birinci hissəsi idi. Film tənqidçilər və fanatlar tərəfdən əsasən neqativlə gəbul edilmiş: o Rotten Tomatoes saytında sadəcə 6% müsbət resenziya toplayıb. Əvvəldən bu film cizgi serialın tam adını daşımalı idi, lakin sonra Ceyms Kemeronun "Avatar" filmi ilə onu dolaşmamaq üçün adını dəyişdirdilər.
Sikvel
"Avatar: Aanq haqqında əfsanə" sikvelın "Korra əfsanəsi" cizgi serialın anonsu 2010-cu ilin iyulun 22-də, San Diego Comic-Con International festivalda olmuş.[50][51] Bu cizgi serialın yaradıcıları və prodüserləri — Maykl Dante DiMartino və Brayan Konietzkodur, orijinal serialın yaradıcıları.[52] Birinci on iki seriyalı mövsüm 2012 ilin aprelın və iyunun arasında yayımlamışdı, ikinci on dörd seriyalı mövsüm isə hələ yaradılır.
Netflix serialı
2024-cü ilin fevralın 22-də Netflix serialın qeyri-cizgi versiyasının birinci mövsümünü buraxıb.[53][54]
Remove ads
Maraqlı faktlar
- Serialdakı Ruhlar dünyasında bizim dünyada yaşayan heyvanlar var, Real dünyada isə əsasən hibrit heyvanlar yaşayır. Məsələn, ördəkburunlu ayı, ördəktısbağa, şirtısbağa, qılıncdişli sığır. Bizim dünyada yaşayan heyvanlara Avatar kainatındakı real dünyada az rast gəlinir. Bəzən yerlər bu heyvanların adları ilə adlandırılır (Buqələmun körfəzi, Kenquru adası), rituallarda (dovşana oxşayan bulud) və s..
- Avatar kainatda istifadə edilən magiya texnikaları bizim dünyadan alınmış. Hava magiyası — Bugacjan, Yer magiyası — Hung Ga, Su magiyası — Tai Çi Çuan, Od magiyası — Şaolin Kunq Fu.[55]
- Ola bilər ki, Ba Sinq Sedəki sirrli polisin adı, Qomindanın kəşfiyyatın başı adamın adından alınıb Day Li.
- "Simpsonlar" serialın "500 Keys" seriyada gizli otağın divarında Avatar kainatdan dörd ünsürün rəmzləri görünürlər.[56]
Remove ads
Xarici keçidlər
İstinadlar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads