From Wikipedia, the free encyclopedia
Çeçenistan Respublikasının bayrağı (çeç. Нохчийн Республикан байракх) — Rusiya Federasiyası daxilində Çeçenistan Respublikasının dövlət rəmzlərindən biridir.
Çeçenistan Respublikasının Bayrağı | |
---|---|
Təfərrüatlar | |
Proporsiya | 2:3 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Çeçenistan prezidenti Serqey Abramov tərəfindən eyni gündə parlament tərəfindən qəbul edildikdən sonra 22 iyun 2004 -cü ildə təsdiq edildi. 15 may 2008 -ci ildə, parlament Çeçenistan Respublikasının dövlət gerbi, dövlət bayrağı və dövlət rəmzləri haqqında qanunları ikinci oxunuşda qəbul edərək, respublika prezidenti Ramzan Kadırov tərəfindən parlamentin təsdiqinə təqdim edildi.[1] Daha əvvəl, Çeçenistanın dövlət bayrağı və gerbi respublika prezidentinin fərmanına uyğun olaraq istifadə edilmişdir.[2]
Çeçenistan Respublikasının dövlət bayrağı üç üfüqi zolaqdan ibarət düzbucaqlı paneldir: üstü yaşıl - 65 sm, ortası ağ - 10 sm, alt hissəsi qırmızı - 35 sm; bayraq dirəyində eni 15 sm olan Çeçen milli ornamentli şaquli ağ zolaq var. Bayraq bütün kontur boyunca qızıl saçaqlarla hörülmüşdür. Bayrağın eninin uzunluğuna nisbəti 2:3-dür.
Rusiya İmperiyası dövründə Çeçenistanın əksər hissəsi Qroznı ilə birlikdə Terek vilayətinə daxil idi və öz simvollarına malik deyildi.
1919-cu ilin sentyabrında Çeçenistanın Vedeno kəndində əmir Uzun-Hacı Saltinski Şimali Qafqazın müstəqilliyini və Dağıstanın dağlıq bölgələrini, dağlıq Çeçenistanı və İnquşetiyanın bir hissəsini özündə birləşdirən Şimali Qafqaz əmirliyinin yaradıldığını elan etdi. Əmirlik, Osmanlı imperatorluğunun protektoratı altında Şəriət monarxiyası olaraq yaradıldı.
Şimali Qafqaz əmirliyinin bayrağı ağ aypara və üzərində üç ulduz olan yaşıl parça idi. Görüntülərdə bayrağın uzunluğunun eninə nisbəti 2:1-ə yaxındır.[1]
30 noyabr 1922-ci ildə Çeçenistan Muxtar Vilayəti yaradıldı. Qroznı şəhəri əvvəlcə Çeçenistan Muxtar Vilayəti xaricində xüsusi əyalətə ayrıldı, 1925-ci ildə yeni yaradılan Şimali Qafqaz vilayuətinin mərkəzi oldu və yalnız 1929-cu ildə Çeçenistan Muxtar Vilayətinə daxil edildi.
15 yanvar 1934-cü ildə Çeçen-İnquş Muxtar Vilayəti quruldu, 5 dekabr 1936-cı ildə Çeçen-İnquş Muxtar Sosialist Sovet Respublikasına çevrildi. 22 iyun 1937-ci ildə Çeçen-İnquş MSSR Sovetlərinin III Fövqəladə Qurultayı Konstitusiyanı qəbul etdi.
Çeçen-İnquş MSSR bayrağı Konstitusiyasının 112 bəndində(1937) bəndində aşağıdakı kimi təsvir edilmişdir:
Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının dövlət bayrağı, qırmızı kətandan ibarət RSFSR dövlət bayrağıdır, sol küncündə yuxarıda rus, çeçen və inquş dilində qızılı "RSFSR" hərfləri var,"RSFSR" yazısının altına rus, çeçen və inquş dillərində kiçik hərflərlə "Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası" yazısı əlavə edilmişdi.
7 mart 1944-cü ildə Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası ləğv edildi, yerli əhali (çeçenlər və inquşlar) deportasiya edildi və 22 martda RSFSR-in tərkibində Qroznı vilayəti yaradıldı.
9 yanvar 1957-ci ildə SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanı ilə Çeçen-İnquş MSSR bərpa edildi. 1960-1970-ci illərdə respublikanın bayrağı RSFSR bayrağını təkrarladı, lakin respublika adının rus, çeçen və inquş dillərində qısaltmaları əlavə edildi. Bayrağın bu yeni versiyası 16 aprel 1958-ci il tarixli Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Konstitusiyasının mətninə dəyişikliklər və əlavələr haqqında Qanunla təsdiq edilmişdir. 21 may 1958-ci ildə Çeçen-İnquş Silahlı Qüvvələri Rəyasət Heyətinin Fərmanı ilə Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının dövlət bayrağı haqqında Əsasnamə təsdiq edildi.
26 may 1978-ci ildə 6-cı çağırış Çeçen-İnquş MSSR Ali Sovetinin VIII növbədənkənar sessiyası Çeçen-İnquş MSSR-in yeni Konstitusiyasını qəbul etdi. Dövlət simvollarının təsviri əvvəllər mövcud olanlardan bir qədər fərqlənirdi. Bayraqda respublikanın adı (maddə 158) tam olaraq verilmişdir. 24 aprel 1980-ci ildə Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Dövlət Bayrağı haqqında Əsasnamənin tətbiqi haqqında təlimat qəbul edildi. 24 iyul 1981-ci ildə Çeçen-İnquş MSSR-in bayrağı haqqında yeni Əsasnamə qəbul edildi.
2 noyabr 1991-ci ildə Çeçenistan Respublikası (Noxçi-Ço) Parlamentinin 7 saylı fərmanı ilə (16 yanvar 1994-cü il, Cövhər Dudayevin fərmanı ilə əlavə olaraq İçkeriya sözü daxil edildi),eni nisbəti 7:11 olan düzbucaqlı yaşıl parçalı bayrağı təsdiqləndi. Bayrağın alt hissəsində üç zolaq var: ağ, qırmızı və yenə ağ, hər biri bayrağın eninin onda biridir. Bu zolaqlar panelin aşağı kənarından eyni enli yaşıl zolaqla ayrılır. Bayrağın başqa bir versiyası da məlumdur ki, burada zolaqlara əlavə olaraq 9 tukxum ulduzlu uzanmış bir canavar təsvirli İçkeriyanın gerbi də əlavə olunur. Dudayev 1990-cı ildə Hollandiyada təmsil olunmayan xalqların qurultayında bu variantla çıxış etdi. Gerbin və bayrağın son görünüşündə Alla Dudayeva, Cəngəlliklər kitabından təsirlənərək Akelaya bənzəyən canavar (çeç. нохчийн борз)təsvirini çəkmişdir.[3]
Mövcud bayrağın təsdiqlənməsindən əvvəl, Çeçenistan bayrağı, eləcə də Çeçen İçkeriya Respublikasının rusiyapərəst müxalifət bayrağı; qırmızı, ağ, qırmızı, yaşıl zolaqları olan yaşıl parça idi. Hazırda bayraq Axmat FK futbol klubunun azarkeşləri tərəfindən istifadə olunur.
1 yanvar 2020-ci il tarixinə Çeçenistan Respublikasında 234 bələdiyyə: 2 şəhər rayonu, 15 bələdiyyə rayonu, 4 şəhər qəsəbəsi və 213 kənd yaşayış məntəqəsi var idi.
|
|
Bayraq | Adı | Təsdiq tarixi | Ləğv edilmə tarixi |
---|---|---|---|
Arqun rayonu bayrağı | 30.06.2010[15] | 21.04.2011[5] |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.