İnnab
From Wikipedia, the free encyclopedia
İnnab (lat. Ziziphus jujuba) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin murdarçakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
İnnab | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Fabids Dəstə: Fəsilə: Triba: Paliureae Cins: İnnab |
||||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
|
İnnab Azərbaycanın subtropik rayonlarında – Samur-Dəvəçi ovalığında, Abşeronda, Kür-Araz çayları ətrafındakı rayonlarda qədimdən becərilir. Hazırda innabın Abşeronda "Azərbaycan", "Abşeron", "Şirvan" və "Tacikistan" sortları vardır. Bundan başqa Respublikamızın bir neçə rayonlarında innaba həyətyanı sahələrdə tək-tək olsa da rast gəlinir.
İnnab çox faydalı, uzun ömürlü və bəhrəli bitkidir. Onun gövdəsinin aşağıya doğru meyil etmiş budaqları üzərində sıx sürətdə yerləşmiş yarpaqları vardır ki, bu yarpaqlar ağaca xüsusi gözəllik verir. İnnabın yaşıltəhər sarı rəngli gözəl çiçəkləri də vardır. Bunlar ulduzvarı şəkildə yerləşmişdir. İnnabın nəzəri cəlb edən sarı-qırmızı rəngli, şirin dadlı, xoş ətirli meyvələri olur. Meyvələrinin çox mühüm müalicəvi əhəmiyyəti vardır. İnnab iyun ayının əvvəlində çiçək açır, meyvələri oktyabırda yetişir.
İnnabda aşağıda qeyd olunan bir sıra müalicəvi əhəmiyyətli maddələr vardır: karotin, C vitamini (400 mq %), şəkər (60 %-ə qədər), üzvi turşular (1,6 %) və pektin maddələri və s. Bundan başqa meyvələrdə yod birləşmələri də müəyyən edilmişdir. Buna görə də meyvələrini təbabətdə uremiya və ur xəstəliklərinin müalicəsi üçün işlədirlər. İnnabın yarpaqları da faydalıdır. Tədqiqatlar nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, yarpaqlarında 1,7 keyidici (anesteziedici) maddələr vardır. Ona görə də yarpaqlarını qurudub çay kimi dəmləyərək ağciyər xəstəliyinə tutulanlara sakitləşdirici və iltihabı aradan qaldırıcı dərman kimi işlədirlər. Köklərindən spirtli cövhər (ekstrakt) şəklində fiziki və zehni yorğunluqlarda, eləcə də ağır xəstəlik keçirən zəifləmiş adamlara qüvvətverici kimi istifadə edilir.
İnnab çox faydalı bitkidir, onun respublikamızda geniş miqyasda becərilməsi zəruridir.