From Wikipedia, the free encyclopedia
Vizadan İmtina Proqramı (VİP) (ing. Visa Waiver Program (VWP) — ABŞ federal hökumətinin müəyyən ölkələrin vətəndaşlarına turizm, ticarət və ya tranzit yolu ilə 90 günə qədər viza almadan ABŞ-yə səyahət etməsinə imkan verən proqramdır. Proqram 50 əyalətə və Kolumbiya Bölgəsinə, eləcə də ABŞ-nin digər əraziləri olan Puerto-Riko və ABŞ Vircin adalarına məhdud tətbiqetmə ilə aiddir.
ABŞ hökuməti tərəfindən bu proqramda iştirak üçün seçilən ölkələr yüksək İnsan İnkişafı İndeksinə görə yüksək gəlirli iqtisadiyyata malik olan, bir sözlə inkişaf etmiş ölkələrdir.
VİP-ə əsasən vizadan imtina hüququ qazanmaq üçün ABŞ-yə daxil olmaq istəyən səyahətçi, ABŞ Daxili Təhlükəsizlik Naziri tərəfindən təyin edilmiş bir ölkənin vətəndaşı olan "proqram ölkə" olmalıdır. Seçilmiş ölkənin vətəndaşı olmayan digər ölkələrin vətəndaşları vəya daimi sakinləri bu proqramdan yararlana bilməzlər. Proqram ölkələri olaraq təyin olunma meyarları İmmiqrasiya və Vətəndaşlıq Qanununun 217 (c) Bölməsində (Başlıq 8 ABŞ § 1187) göstərilmişdir.[1] Kriteriyalar pasport təhlükəsizliyini və immiqrasiya və vətəndaşlıq qanununun 217 (c) (2) (A) bəndində göstərildiyi kimi 3%-dən çox olmayan və ABŞ-nin immiqrasiya qanunlarına davamlı olaraq uyğun gələn, çox aşağı miqrasiya dərəcəsi olan ölkələr olmalıdır.
2021-ci ildən etibarən 40 ölkənin və ərazinin vətəndaşları VİP çərçivəsində ABŞ-yə vizasız giriş hüququna malikdirlər:[2][3]
Vizadan İmtina Proqramına əlavə tarixi |
---|
Argentina 8 iyul 1996-cı ildə proqrama əlavə edildi və 21 fevral 2002-ci ildən siyahıdan çıxarıldı.[6] |
Ziyarətçilər 90 gün ərzində ABŞ-də qala bilərlər. Həmçinin əgər ilk ABŞ-yə daxil olunubsa Kanada, Meksika, Bermuda və ya Karib dənizindəki adalarda vaxt keçirtmə mümkündür. Hava və ya gəmi ilə səyahət təqdirdə ESTA tələb olunur. Visa İmtina quru sərhəd keçidləri üçün ESTA olmadan tətbiq olunur, lakin sərnişin hava və ya dəniz yolu ilə təsdiqlənməmiş bir daşıyıcı ilə gəlirsə, VWP ümumiyyətlə tətbiq edilmir (yəni viza tələb olunur).
2016-cı ildən etibarən[8] 1 mart 2011-cı ildən sonra İran, İraq, Liviya, Şimali Koreya, Somali, Sudan, Suriya və ya Yəmənə səyahət etmiş və ya İran, İraq, Sudan və ya Suriya ilə ikili vətəndaşlığı olan şəxslərə bu proqram şamil olunmur.[9][10] Diplomatlar, hərbçilər, jurnalistlər, humanitar işçilər və ya qanuni iş adamları kimi bəzi kateqoriyalardan viza tələbi Milli Təhlükəsizlik Katibi tərəfindən aradan qaldırıla bilər.[11]
Viza İmtina Proqramında statusa namizəd göstərilən ölkələr "yol xəritəsi" statusu ilə iştirak etmək hüququ arasındadır. Namizədlik Amerika Birləşmiş Ştatları Milli Təhlükəsizlik Departamenti tərəfindən irəli sürülmüş ölkənin daxili təhlükəsizliyi və immiqrasiya təcrübələrinin ətraflı qiymətləndirilməsinə başlayır. Bir ölkənin təsdiqlənmədən və ya proqramdan çıxarılmadan əvvəl siyahıda nə qədər qala biləcəyinə hər hansı zəmanət yoxdur.
2005-ci ildən bəri, ABŞ Dövlət Departamenti VİP-ə qoşulmaq (və ya yenidən qoşulmaq) istəyən "yol xəritəsi ölkələri" kimi tanınan ölkələrlə müzakirələr aparır.[12]
2007-ci ildə sadalanan 19 yol xəritəsi ölkəsindən[13] 11-i VİP-ə qəbul edilmişdir. 2021-ci ildə ABŞ hökuməti VİP-ə qoşulmaq istəyən yeddi ölkəni açıqlamışdır:[14]
Viza imtina proqramında olan ölkə istənilən vaxt bu proqramdan çıxarıla bilər. Bu, ABŞ-nin müəyyən bir ölkənin vətəndaşlarının əvvəllərlə müqayisədə daha çox VİP məhdudiyyətlərini pozmalarına, məsələn, icazəsiz işləmək və ya ABŞ-də icazə verilən qalma müddətlərini keçmələrinə inandıqları təqdirdə baş verə bilər. Buna görə, Argentinanın VİP-dəki iştirakı, 2002-ci ildə bu ölkədə baş verən maliyyə böhranı və VİP yolu ilə ABŞ-də kütləvi mühacirət və vətəndaşlarının qanunsuz olaraq qalma səbəblərinə görə ləğv olundu. Uruqvayın proqramdakı iştirakı 2003-cü ildə oxşar səbəblərdən ləğv edildi. Bir ölkənin siyasi və iqtisadi vəziyyəti onun uyğunluğunu birbaşa müəyyənləşdirməsə də, siyasi cəhətdən sabit və iqtisadi cəhətdən inkişaf etmiş ölkələrin vətəndaşlarının ABŞ-də olarkən qeyri-qanuni iş axtarmaq və vizalarını pozmaq üçün çox təşviq etməyəcəklərinə inandıqları kimi hallar konsulun ciddi şəkildə vizanın təsdiqləməsi və ya rədd edilməsini nəzərə almasına səbəb olur. İsrail Amerika fələstinlilərin İsrailə gəldiyi təqdirdə viza qaydalarına əməl etməyəcəyinə inandığına görə onlara qarşı ciddi nəzarətə görə hələ proqrama daxil edilməyib.[18]
Avropa İttifaqı Viza İmtina Proqramına hazırda daxil olmayan qalan üç üzv ölkəyə - Bolqarıstan, Kipr və Rumıniyaya görə ABŞ-yə təzyiq göstərib.[19] 2014-cü ilin noyabrında Bolqarıstan Hökuməti, Birləşmiş Ştatların onun vətəndaşları üçün vizanı ləğv etmədiyi təqdirdə Transatlantik Ticarət və İnvestisiya Tərəfdaşlığını təsdiqləməyəcəyini açıqladı.[20]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.