Edvard Beneş
Çexoslovakiya siyasətçisi, diplomatı / From Wikipedia, the free encyclopedia
Edvard Matey Beneş (çex. Edvard Matey Beneš;28 may 1884[1][2][…], Kojlani[d][3][4][…] – 3 sentyabr 1948[1][2][…], Sezimovo-Usti[d][4][5]) — Çexoslovakiyanın (Çexiya) dövlət və siyasi xadimi, diplomat. 1935–1948-ci illərdə Çexoslovakiyanın ikinci prezidenti (əslində 1935–1938-ci illərdə və 1945–1948-ci illərdə, 1938–1945-ci illərdə mühacirətdə, 1940–1945-ci illərdə sürgündə prezident kimi) olub. İkinci Dünya müharibəsində qalib dövlətlər tərəfindən tanınan 1938–1945-ci illərdə Çexoslovakiya dövlətinin mövcudluğunun davam etdirilməsi nəzəriyyəsi baxımından prezident səlahiyyətləri 1938–1945-ci illərdə də davam edib. Birinci Dünya müharibəsi illərində Çexoslovakiyanın müstəqilliyi uğrunda hərəkatın liderlərindən biri, 1918–1935-ci illərdə Çexoslovakiyanın Xarici İşlər Naziri, İkinci Dünya müharibəsi illərində Çexoslovakiya Müqavimətinin və Mühacir Çexoslovakiya hökumətinin rəhbəri.
Edvard Matey Beneş | |
---|---|
çex. Edvard Matey Beneš | |
18 dekabr 1935 – 5 oktyabr 1938 | |
Əvvəlki | Tomaş Masarik |
Sonrakı | Milan Qoca |
1939 – 28 oktyabr 1945 | |
Əvvəlki | vəzifə təsis edilib |
Sonrakı | vəzifə təsis edilib |
28 oktyabr 1945 – 7 iyun 1948 | |
Əvvəlki | vəzifə təsis edilib |
Sonrakı | Klement Qotvald |
26 sentyabr 1921 – 7 oktyabr 22 | |
Əvvəlki | Yan Çornı |
Sonrakı | Antonin Şveqla |
14 noyabr 1918 – 18 dekabr 1935 | |
Əvvəlki | vəzifə təsis edilib |
Sonrakı | Milan Qoca |
1935 – 1936 | |
Əvvəlki | Fransisko Kastiliyo Macera |
Sonrakı | Karlos Savedla Ramos |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 28 may 1884(1884-05-28)[1][2][…] |
Doğum yeri | Rakovnik şəhəri, Bohemiya, Avstriya-Macarıstan |
Vəfat tarixi | 3 sentyabr 1948(1948-09-03)[1][2][…] (64 yaşında) |
Vəfat yeri | Sezimova-Usti, Çexoslovakiya |
Partiya | Çexoslovakiya Milli Sosialist Partiyası |
Təhsili | |
İxtisası | alim |
Fəaliyyəti | siyasi və dövlət xadimi, diplomat |
Atası | Matey Beneş (1843—1910) |
Anası | Anna Beneş (1840—1909) |
Həyat yoldaşı | Qana Beneş |
Uşağı | yoxdur |
Elmi fəaliyyəti | |
Elmi dərəcəsi | |
|
|
Təltifləri | "Fəxri legion" ordeni "Britaniya imperiyası" ordeni |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Prezident kimi Beneş iki böyük böhranla üzləşdi və hər ikisi onun istefası ilə nəticələndi. Onun ilk istefası Münhen sazişi zamanı və Almaniyanın 1938-ci ildə Çexoslovakiyanı işğalından sonra baş verdi. Bu ona hökumətini Böyük Britaniyaya mühacirətə getməsinə gətirib çıxardı. İkincisi istefası Çexoslovakiya Sosialist Respublikasını yaradan 1948-ci il kommunist çevrilişi ilə baş verdi. Prezident olana qədər Beneş həm də Çexoslovakiyanın ilk xarici işlər naziri (1918-1935) və dördüncü baş naziri (1921-1922) olub. Çexiya Milli Sosial Partiyasının üzvü, mahir diplomat kimi tanınıb. O, 1935-1936-cı illərdə Millətlər Liqasının Baş asambleyasının rəhbəri də olub.[6]