Cananiyar xanım

Cananiyar xanım (1835 – 12 dekabr 1912) — Osmanlıların Misir və Sudan hakimi, ilk Misir xədivi İsmayıl Paşanın ikinci xanımı.

Cananiyar xanım
Misirin xədivinin xanımı
18 yanvar 1863 – 26 iyun 1879
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	1835
Vəfat tarixi	12 dekabr 1912(1912-12-12)
Dəfn yeri	Əl-Rifai məscidi, Qahirə, Misir əyaləti
Həyat yoldaşı	Kavalalı İsmayıl Paşa
Uşaqları	Zeynəb xanım İbrahim Hilmi Paşa
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Cananiyar xanımın məzarı

Əslən şimali Qafqaz əsilli olan Cananiyar xanımın doğum tarixi təxminən 1835-ci ildə dünyaya gəldi. Misirə gəlişi və saraya necə alındığı məlum deyil. Ancaq İsmayıl Paşaya Misirdəki hakimiyyətini ələ almadan öncə təqdim edildiyi bilinir. Cütlüyün 6 övladı dünyaya gəlsə də, bunlardan yalnız ikisi - Zeynəb xanım (1859-1875) və İbrahim Hilmi Paşa (1860-1927) yetkinlik yaşına çatdı.

İsmayıl Paşanın Misir hakimi təyin edilməsinin ardından Cananiyar xanım paşanın ikinci xanımı olması səbəbilə "İkinci Şahzadə" ünvanı aldı. 1874-cü ildə qızı Zeynəb xanımı qaynı Əhməd Rüfət Paşanın oğlu İbrahim Fəhmi Paşa ilə evləndirdi. Ancaq əmisi oğlu ilə evlənən Zeynəb xanım cəmi bir il sonra vəfat etdi. Dul qalan İbrahim Fəhmi Paşa 1890-cı ildə İsmayıl Paşanın kiçik qızı Nemətullah xanımla evləndi.

İsmayıl Paşanın vəzifədən alındığı 1879-cu ilədək bu ünvanı daşıyan Cananiyar xanım Misirdə Ortancıl xanım olaraq anılmağa başlandı. Ərinin vəzifədən alınmasından sonra onunla birlikdə öncə Neapolda, ardından İstanbulda sürgün həyatı yaşayan Cananiyar xanım ərinin 1895-ci ildə İstanbulda vəfatından sonra cənazəylə birlikdə Qahirəyə döndü. Sabiq xədivin digər ailə fərdləriylə birlikdə Qahirədəki Safran sarayında yaşamağa davam edən Cananiyar xanım 12 dekabr 1912-ci ildə Safran sarayında vəfat etdi. Cənazəsi Qahirədəki Əl-Rifai məscidinə dəfn edildi.

Mənbə

• Tanman, M (2011). Nil kıyısından Boğaziçi'ne: Kavalalı Mehmed Ali Paşa Hanedanı'nın İstanbul'daki izleri. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsu. p. 48. ISBN 978-975-9123-95-6
• Kal (1997). İstanbul su külliyât (in Turkish). İstanbul: İstanbul Aras̨tırmaları Merkezi. p. 98. ISBN 978-975-8215-04-1
• Searight, Sarah (2005). Women Travellers in the Near East. Oxbow Books. p. 63. ISBN 978-1-842-17161-5
• Cuno, Kenneth M. (1 April 2015). Modernizing Marriage: Family, Ideology, and Law in Nineteenth- and Early Twentieth-Century Egypt. Syracuse University Press. p. 33. ISBN 978-0-815-65316-5
• Mestyan, Adam (3 November 2020). Arab Patriotism: The Ideology and Culture of Power in Late Ottoman Egypt. Princeton University Press. p. 62. ISBN 978-0-691-20901-2
• Hassan, Hassan (2000). In the House of Muhammad Ali: A Family Album, 1805–1952. American University in Cairo Press. p. 12. ISBN 978-977-424-554-1
• Cherry, Debrah; Halland, Janice (2006). Local/global: Women Artists in the Nineteenth Century. Ashgate Publishing, Ltd. p. 79. ISBN 978-0-754-63197-2
• Doumani, Beshara (2003). Family History in the Middle East: Household, Property, and Gender. SUNY Press. ISBN 978-0-791-48707-5