From Wikipedia, the free encyclopedia
Waka (kastilla aru: Vaca), ñuñuri uywa umantaña ñuñu millk'i. Waka millk'itxa kisuwa lurañaxa.
Waka qalluxz lankhu ch'akaniwa.
Wakaruxa manq'ata awtjpachawa, jachiwa.
Aka wakaxa norte de Holanda uksata jutiri wakarakiwa. Paya kastanakarakiwa utjaraki: Frisón Holandés ukhamaraki Holstein Friesian wakanaka.
Kunatixa aka Holstein Friesian wakaxa (Americano) ukhamarakiwa kawkintixa aka wakanakaxa qhirwa uraqinakakiraki jakasiraki. Junt’utuqinakanxa aka uywa uywañatakixa wakichañarakispawa.
Aka wakaxa walja millk’i ch’awaña wakarakiwa, kawkintixa maya awila wakaxa niya 650 Kilunaka ukha jathinirakispawa. Ukhamaraki, alzada ukapaxa 1.50 mitrunaka ukch’araki, janchipaxa askinjama ut’ayatarakiwa, ñuñupaxa wali suma ut’ayatarakiwa ukhamaraki wali achkatatarakiwa.
T’arwapana samipaxa janq’unpita ch’iyarampitarakiwa. Awisanakaxa wilampita janq’umpita wakanakasa utjarakiwa.
Aka wakaxa khaya Suiza markata jutiri wakarakiwa, kawkintixa aka wakaxa payiri walt’ata millk’i ch’awaña waka ukhama uñt’atarakiwa.
Aka wakaxa ch´umphiwa kayu ukhamaraki nasa, jinchu ukhaxa janq´urakiwa. Awila wakanakaxa 500 – 650 ukha jathinakanirakiwa. Ukhamata, walja millk´i churaraki. Urqu achachi wakanakaxa 800 – 1000 kg ukha jathinipxarakiwa chacha ch´ullqhi suma wakanakapxarakiwa. Millk´ini ch´isllipaxa 5.5% ukharakiwa.
Wawanakapaxa jasakiwa jilasipxaraki. Ukhamaraki, ankuta wakanakaxa 10 phaxsiniwa niya katusiña munampxi.
P’iqipaxa niya t’alphjamarakiwa niya jach’pacha parani mukhiiñapaxa jach’anakarakiwa. Nayranakapaxa jach’anakarakiwa nasa inawisa chiqakirakiwa jinchunakapaxa tantiyunakakirakiwa niya wali p’ikhuki p’ikhukirakiwa uñanaqasiraki. Waxranakapaxa tantiyunakakirakiwa awisanakaxa janq’u ch’iyara phuntaninakarakiwa, anqaxaru uñtatarakiwa.
Pardo Suizo (marrón) niya qhanata ch’amakaru; nasapaxa ch’iyart’asitarakiwa; laxrapa, wich’inkhapa. Ukhamaraki, sillunakapaxa ch’iyaranakarakiwa.
Valerio, D. (2008). Ganado Lechero. Ecuador.
Rasque, R. (2002). Razas Lecheras. Mexico.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.