Рамсес КӀудияв
Рамсес II КӀудияв (егип. rꜥ-ms-sw; гІ.-ш. 1303 н. щ. –1213 н. щ.) — НекӀсияб Египеталъул пиргӀавн (1279–1213 н. щ.), XIX наслуялъул лъабабилев, I Сетил ва Туйял / From Wikipedia, the free encyclopedia
Рамсес II ТІадегІанав (егип. rꜥ-ms-sw; гІ-ш. 1303 н. щ. – июль яги август 1213 н. щ.; ханлъиялъул заман 1279–1213 н. щ.[3]) ккола Египеталъул XIX наслуялъул лъабабилев пиргІавнлъун. I Сетил ва Туйял вас. РикІкІуна НекІсияб Египеталъул бищун тІадегІанал ва гучал пиргІавназул цоявлъун[4]. Гьесул ирсилаз ва хадусел египтяназ гьесда абулаан "КІудияв Эменилан" ва "А-нахту", ай "Берьенлъи кколев", абун. Папирусазда ва монументазда гьединго рехсон вуго Сессу абун бугеб халкъияб цІаралдалъуниги.
Рамсес II ТІадегІанав Усирмаатра-сетепенра Рамсес-Мериамон | |||||||||||||||||||||
Лукъсуралда бугеб II Рамсесил статуя | |||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||
Коронация | 31 май 1279 н. щ. | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Цеве вукІарав | Сети I | ||||||||||||||||||||
Хадув вачІарав | МернептахІ | ||||||||||||||||||||
Ирсилав | Хаемуас, МернептахІ | ||||||||||||||||||||
Период: | ЦІияб ханлъи | ||||||||||||||||||||
Наслу: | XIX Наслу | ||||||||||||||||||||
Хронология: |
| ||||||||||||||||||||
Титулал | |||||||||||||||||||||
Преномен: |
wsr-Mȝˁt-Rˁ stp.n-Rˁ | ||||||||||||||||||||
Номен: |
Rˁ-msj-sw mrj-Jmn — «Ра илагьас вижарав, Амуние вокьулев» | ||||||||||||||||||||
Хор цІар: |
kȝ-nḫt mrj-Mȝˁt | ||||||||||||||||||||
Небти цІар: |
mk-Kmt wˁf.-ḫȝswt | ||||||||||||||||||||
Меседил цІар: |
wsr-rnpwt ˁȝ-nḫtw | ||||||||||||||||||||
балагье ЦІаралде | |||||||||||||||||||||
Гьавуна: | 22 февраль(?) 1303 с. н. щ. Гъоркьияб Египет | ||||||||||||||||||||
Хвана: | июль 1213 с. н. щ. Пер-Рамсес, Египеталъул империя | ||||||||||||||||||||
Вукъараб бакІ: | KV7 (Ханзабазул расалъи) | ||||||||||||||||||||
Наслу: | XIX Наслу | ||||||||||||||||||||
Эмен: | Сети I | ||||||||||||||||||||
Эбел: | Туйя | ||||||||||||||||||||
Лъади: | 1) Нефертари Меренмут 2) Меритамон 3) Иситнофрет 4) Бент-Анат 5) Небеттави 6) Хенутмира 7) Маатхорнефрура | ||||||||||||||||||||
Лъимал: | васал: Амонхерхопшеф, Хаэмуас, МернептахІ ва жеги 100-де гІунтІун лъимал (бл. II Рамсесил лъималазул сияхІ) | ||||||||||||||||||||
Миллат: | Египтянав | ||||||||||||||||||||
Дин: | НекІсияб Египеталъул дин | ||||||||||||||||||||
Рагъул пиша | |||||||||||||||||||||
Рагъул цІар: | Египеталъул аскаразул цевехъан | ||||||||||||||||||||
БетІерлъи гьабуна: | Египеталъул аскар | ||||||||||||||||||||
Рагь: | ГІагараб Машрикъалда рагъул кампаниял, Хеттазулгун рагъ, Кадешалъул рагъ, Дапур бахъи | ||||||||||||||||||||
Картуш: | ![]() | ||||||||||||||||||||
Монументал: | Абу-Симбел, Абидос[1], Рамессеум, Лукъсур [2], Карнак. | ||||||||||||||||||||
Греказул ицазда гьев рехсон вуго Озимандиас абураб цІаралда гъоркь (н.-грек Οσυμανδύαςcode: grc is deprecated Osymandýas),[5] жиб Рамсесил Усирмаатра Сетепенра (Рал хІакъикъат къуватаб, Рал тІасавищарав) абун бугеб тах цІаралдаса лъугьараб.[6]
КІудияв рагъухъан II Рамсесица бетІерлъи гьабуна чанго Леванталде гьабураб рагъул экспедициязе, жидедалъун КанагІаналда Египеталъ цІидасан кверщел гьабураб. Жиндирго бахІарчилъиялдалъун Рамсесица Кадешалъул рагъулъ хвасар гьабуна аскар. Рамсесица ва хеттазул ханас хъвана тарихалда тІоцебесеб раклил къотІи, жиндалъун рагъ лъугІизабураб. Гьединго гьес гьабуна чанго экспедияция Нубиялдеги, жиндие Байт-ал-Валиялда ва Герф-ХІусейналда ругел хъвай-хъвагІабаз нугІлъи гьабулел.
Рамсесица кьучІ лъуна Дельтаялда Пер-Рамсес шагьаралъе, жиб Египеталъул тахшагьарлъун ва Сириялде гьарурал рагъул кампаниязе базалъун гьабураб.
14 соналъул гІужалда, жиндир эмен I Сетица гьев гьавуна принц-регентлъун.[4] РикІкІуна, Рамсес II ханлъуде вачІанин гІолохъанго, ва, лъалеб жо, Египеталъе ханлъи гьабуна н. щ. 1279 соналдаса н. щ. 1213 соналде щвезегІан.[7] Манефоница II Рамсесил ханлъиялъул заманаялъе кьолеб буго 66 сонги 2 моцІги, жакъасел египтологаз, некІсиял иццаздасан лъалеб мухІканаб къо-моцІги (БачІиналъул моцІалъул 27 къо) аслуялде босун, рикІкІуна гьев тахиде вачІанин н. щ. 1279 соналъул 31 маялда абун.[8][9] Рамсесица гІумруда 90 ялъуни 91 сон бай мухІканаблъун ккола[10][11].
II Рамсесица жиндир ханлъиялъул заманалда жаниб тІобитІула 13 яги 14 ХІеб-Сед (тІоцебесеб тІобитІулаан пиргІавница 30 соналъ ханлъи гьабун хадуб, хадусел тІоритІулаан щибаб лъабго лъагІалидасан) — тІокІав цониги пиргІавнас тІоритІичІелгІан гІемерал[12]. Хун хадув, Рамсес II вукъула Ханзабазул расалъиялда гьабураб хоб-рукъалъув (KV7)[13]
Гьесул жаназа батула ханзабазул балъгояб рокъоб 1881 соналъ, жакъа къоялъ гьеб буго Египеталъул музеялда[14].