Ираналъул тIадегIанав бетIер (парс ولی فقیه ایران , вали-е факъигь-е иран, рагӀиккун магӀна цӀунулев-илагьияв), рагьбар (парс رهبر ), яги факъигь (парс فقیه )[1] — Исламияб Республика Ираналда тӀадегӀанаб пачалихъияб хъулухъ, «Вилаят ал-факъигь» (парс ولایت فقیه ) абураб доктринаялда рекъон гӀуцӀараб[2].
| Ираналъул тӀадегӀанав бетӀер | |
|---|---|
 Ираналъул эмблема | |
 Гьанже хъулухъалда вуго ГӀали Хаменеи 4 июналъ 1989 соналъ | |
| Хъулухъ | |
| БетӀерлъи гьабулеб бакӀ | Иран |
| ХитӀаб | Его Высокопреосвященство |
| Резиденция | Халип:Флаг / Иран Церехъанлъиялъул рукъ, Тегьран (Иран) |
| Хъулухъалда тӀамула | Советом экспертов |
| Хъулухъалда заман | неограниченно |
| Баккараб заман | 3 декабралъ 1979 соналъ |
| ТӀоцевесев | РухӀулла Мусави Хумейни |
| Сайт | leader.ir |
| Портал:Сиясат |
| Иран |
 Гьаб сериялдаса макъала |
|
ТIадегIанав бетIер ккола пачалихъалъул бетIер.
Статус
Исламияб Республике Ираналъул Конституциялъул 5 макъалоялда рекъон, «Вали-е-ГIаср вахчун вугев гIанасеб заманаялъ (ай, Магьди ваккизегIан), Исламияб Республика Ираналда ва исламияб уммаялда хIукму гьаби тIаде къазе ккола гIадилав, иман ккурав, гьанже бугеб заманаялъул ахIвал бичIулев, бихьинчияв, гIакъилав, хIукму гьабизе лъалев факъигь (рухIанияв цевехъан), Исламияб Республика Ираналъул Конституциялъул 107-абилеб макъалоялда рекъон гьеб хъулухъалда тIамулев.
Исламияб Республика Ираналъул Конституциялъул 57 макъалаялъ чIезабула:
 |
Управление Исламской Республикой Иран осуществляется законодательной, исполнительной и судебной властями, которые функционируют под контролем абсолютного правления имама (велаят-е факих) согласно нижеследующим Статьям Конституции. Указанные власти независимы друг от друга[3]. |  |
Ираналъул тIадегIанав рухIанияв бетIерасе бегьула батIи-батIиял исламалда хурхарал суалазда тIаса фатваби кьезе (м. 109).
Пачалихъалъул цевехъанасда хадув цогидав тIадегIанав расмияв вакиллъун ккола Президент (м. 113). Цевехъанас Исламияб Республике Ираналъул гIаммаб сиясат бихьизабула амма цин Сиясияб маслахIат баян гьабулеб Шурагун дандбан хадуб (м. 110, 176). Гьединго ТIадегIанав бетIер ккола Ираналъул Рагъулал къуватазул ТIадегIанав саргIаскар (м. 110).
ТIадегIанав арбитрасул функцияби гурони, Ираналъул рагьбарас цо-цо кадрабазул суалалги тIубала. Гьес жинцаго хъулухъалда тIамула яги хъулухъалдаса рахъула Конституция цIунулезул шураялъул (жинца кверщелалъул лъабабго гIаркьелалъул къарар блокабизе кIолеб, цIакъ кIвар бугеб Ираналъул контролияб орган) факъигьал, Диваналъул кверщелалъул тIадегIанав вакил, Исламияб Республике Ираналъул Телерадиокомпаниялъул бутIрул, Цолъараб штабалъул кIудияв, Главнокомандующего Корпусом Стражей Исламской Революции, рагулал къуватазул ва жанисел аскаразул командиралги.
Президент отвечает перед Лидером страны в сфере своих полномочий (статья 122 Конституции).
Религиозный лидер избирается Советом экспертов из влиятельных богословов, избираемых на всенародных выборах сроком на 8 лет.
Ираналъул ТIадегIанал бутIрул
ХІужаби
РегIелал
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
