Гуржи мацӀ — гуржиязул миллияб ва пачалихъалъул расмияб мацӀ From Wikipedia, the free encyclopedia
Гуржи мацІ (ქართული ენა [kʰartʰuli ɛna]) — Гуржистаналъул официалаб мацІ, гуржиязул адабияталъулаб ва миллияб мацІ, гъорлӀе уна Картвел мацІазде.
Гуржи мацІ | |
---|---|
Картули | |
ქართული | |
Абулеб куц | kʰartʰuli ɛna |
Регион | Хъизихъ |
КӀалъалел | 3,7 миллион[1][2] (2014)[3] |
Картвел мацӀал
| |
Цесеб форма | НекІсияб гуржи мацІ
|
Диалектал |
|
| |
Официалаб статус | |
Официалаб мес | Халип:Флаг / Гуржистан |
Регулация гьаби | Cabinet of Georgia |
МацӀалъул кодал | |
ISO 639-1 | ka |
ISO 639-2 | geo (B) kat (T) |
ISO 639-3 | kat |
Glottolog | nucl1302 |
Linguasphere | 42-CAB-baa – bac |
Гуржи мацІалъ хІалтІизабула гуржи алфабеталъул кьучӀда бугеб хъвай-хъвагІи, жиб фонетикияб принципалда рекъон бараб.
КІалъалезул къадар (1993 соналъ) — гІага-шагарго 4 млн чи жибго Гуржиялда[1][2] ва чанго нус азар чи цогидал пачалихъазда — аслияб куцалъ, Россиялда, АЦШазда ва Туркиялда.
Хъвавул гуржи мацӀ цебетӀеялъул хронологиялда руго хадусел периодал:
Цо-цо гӀалимчӀагӀаз ахирисеб кӀиго период бикьуларо, щай абуни цӀияб периодалъул гуржи мацӀалъул батӀалъи буго, аслияб куцалъ, лексикаялда.
Гьанжесеб адабияталъулаб гуржи мацӀ цебетӀеялда кӀудияб роль хӀана Илия Чавчавадзеца, Акакий Церетелица, Яков Гогебашвилица, Важа Пшавелаца ва Галактион Табидзеца.
СССРалъул заманалъ Гуржи ССРалъул Конституциялда мухӀканго бихьизабун букӀана гуржи мацӀалъул пачалихъияб статус.[4]
ЦӀунун хутӀун руго гуржи мацӀалда хъварал 10[5]–12 азар[6] гьоркьохъел гӀасрабазул манускриптал.
Гуржи хъвай-хъвагІи баккана V гІасруялъул байбихьуда. Цересел гІасрабаздасаго хІалтІизарулел рукІана некІсияб гуржи хъвай-хъвагІи мргловани (асомтаврули); IX гІасруялдаса — нусхури (нусха-хуцури, хуцури; XI гІасруялдаса — мхедрули (мхедрули-хели, саэро) хатІ.
Гьанжесеб гуржи алфабеталда буго 33 хІарп, гьезул щибалъ кьола цо гьаракь: 5 рагьараб ва 28 рагьукъаб.
ХӀарп | ЦІар | Цифразулаб магІна |
IPA | ISO 9984 | Романизация | Кириллицаялде данде кквей |
Мхедрули (მხედრული) | Нусхури (ⴌⴓⴑⴞⴓⴐⴈ) | Асомтаврули (ႠႱႭႫႧႠႥႰႳႪႨ) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ა | ანი | 1 | a | A a | A a | А а | |||
ბ | ბანი | 2 | b | B b | B b | Б б | |||
გ | განი | 3 | g | G g | G g | Г г | |||
დ | დონი | 4 | d | D d | D d | Д д | |||
ე | ენი | 5 | ɛ | E e | E e | Е е | |||
ვ | ვინი | 6 | v | V v | V v | В в | |||
ზ | ზენი | 7 | z | Z z | Z z | З з | |||
ჱ | ჰე | 8 | Error: {{IPA}}: unrecognized language tag: ɛ | — | — | — | |||
თ | თანი | 9 | tʰ | T' t' | T t | Ҭ ҭ | |||
ი | ინი | 10 | ɪ | I i | I i | И и | |||
კ | კანი | 20 | kʼ | K k | Kʼ kʼ | К к | |||
ლ | ლასი | 30 | l | L l | L l | Л л | |||
მ | მანი | 40 | m | M m | M m | М м | |||
ნ | ნარი | 50 | n | N n | N n | Н н | |||
ჲ | ჲე | 60 | j | — | — | Й й | |||
ო | ონი | 70 | ɔ | O o | O o | О о | |||
პ | პარი | 80 | pʼ | P p | Pʼ pʼ | П п | |||
ჟ | ჟანი | 90 | ʒ | Ž ž | Zh zh | Ж ж | |||
რ | რაე | 100 | r | R r | R r | Р р | |||
ს | სანი | 200 | s | S s | S s | С с | |||
ტ | ტარი | 300 | tʼ | T t | Tʼ tʼ | Т т | |||
ჳ | ვიე | 400 | Error: {{IPA}}: unrecognized language tag: w | — | — | — | |||
უ | უნი | — | u | U u | U u | У у | |||
ფ | ფარი | 500 | pʰ | P' p' | P p | Ҧ ҧ | |||
ქ | ქანი | 600 | kʰ | K' k' | K k | Қ қ | |||
ღ | ღანი | 700 | ʁ | Ḡ ḡ | Gh gh | Ҕ ҕ (Г' г') | |||
ყ | ყარი | 800 | qʼ | Q q | Qʼ qʼ | Ҟ ҟ | |||
შ | შინი | 900 | ʃ | Š š | Sh sh | Ш ш | |||
ჩ | ჩინი | 1000 | t͡ʃ | Č' č' | Ch ch | Ч ч | |||
ც | ცანი | 2000 | t͡s | C' c' | Ts ts | Ц ц | |||
ძ | ძილი | 3000 | d͡z | J j | Dz dz | Ӡ ӡ | |||
წ | წილი | 4000 | t͡sʼ | C c | Tsʼ tsʼ | Ҵ ҵ | |||
ჭ | ჭარი | 5000 | t͡ʃʼ | Č č | Chʼ chʼ | Ҷ ҷ | |||
ხ | ხანი | 6000 | χ | X x | Kh kh | Х х | |||
ჴ | ჴარ | 7000 | q | — | — | — | |||
ჯ | ჯანი | 8000 | d͡ʒ | J̌ ǰ | J j | Џ џ | |||
ჰ | ჰაე | 9000 | h | H h | H h | Ҳ ҳ | |||
ჵ | ჰოე | 10000 | hɔɛ | — | — | — | — |
Гуржи мацІалда буго цебетІураб буссинаби. Буго анкьго игІраб, гьезда гьоркьоб гьечІо аккузатив, амма буго эргатив ва трансформатив. Буго кІиго форма: цолъул ва гІемерлъул. ЦІаралъул гьечІо жинсалъул грамматикияб категория. Цогьумерал гурелги, руго жеги кІи- ва лъабгьумерал фигІлаби.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.