Xefe (heráldica)

N'heráldica, llámase xefe o cabeza a la pieza heráldica de primer orde, que nun escudu abrazalu d'un llau al otru na so parte cimera, ocupando una tercer parte del mesmu. Siempres ye de color, metal o esmalte distintos de los del campu.

• Cuando'l xefe cuenta con unes dimensiones amenorgaes, denomínase cuelmu.
• Nel casu de que'l xefe sía del mesmu esmalte que'l fondu, lo qu'asocede en contaes ocasiones, recibe'l nome de xefe cosíu.
• El xefe palu, que ye lo que se llama xefe xuníu ensin separación de llinia con un palu que baxa hasta la punta nel llugar y del anchor ordinario formando ente los dos figures como una T y siendo tou de metal ó de color.
• El xefe chevrón ye una figura compuesta d'estos dos xuntes ensin división de llinies y de un mesmu esmalte o color.
• El xefe sosteníu dizse cuando de los trés partes de lo ancho del xefe ye la una de la parte de baxo de distintu esmalte, esto ye, cuando l'anchu de la faxa que se llama xefe pola so situación nel escudu, tien la tercer parte del so anchu pela parte de baxo d'otru esmalte distintu.
• El xefe surmontado ye en sentíu contrariu, esto ye, cuando la tercer parte penriba ye d'otru esmalte que'l restu.
• El xefe estrechu ye cuando solo tien los dos tercios del so anchor ordinario.^[1]

Exemplu de xefe heráldicu.

Ye'l símbolu de los yelmos, rodetes o corones de los caballeros.

Como atributu heráldicu, el xefe recibe distintes calificaciones: esclariáu, axedrezáu, almenado, baxáu, caperuzado, cargáu, coronáu, dentáu, denticulado, losanjado, orlado, partíu, potenzado, sosteníu, superáu, surmontado, xefe-banda, xefe-chevrón o cabrio, etc.

Ver tamién

• Pieces heráldiques

Referencies

Glosariu heráldicu, Armoria

1. Tratado de heráldica y blasón, Francisco Piferrer, 1858

• Datos: Q1475346
• Multimedia: Chiefs in heraldry