From Wikipedia, the free encyclopedia
El presidente d'Irlanda (irlandés: Uachtarán na hÉireann) ye'l xefe d'Estáu de la República d'Irlanda y Comandante Supremu de les Fuercies de Defensa Irlandeses. L'actual ocupante del cargu ye Michael D. Higgins.
| Presidente d'Irlanda | |
|---|---|
cargu y lista de información (es)  | |
| presidente y xefe d'Estáu | |
 | |
_(cropped).jpg) | |
| Titular | Michael D. Higgins dende 11 payares 2011 |
| Residencia |
Áras an Uachtaráin (es) |
| Xurisdicción | República d'Irlanda |
| Estáu | República d'Irlanda |
| Duración del cargu | 7 años |
| Creación | 25 xunu 1938 |
| Sitiu web | https://president.ie/en |
 | |
Tres el Tratáu anglo-irlandés de 1922, que punxo fin a la Guerra d'Independencia irlandesa, constituyóse'l Estáu Llibre Irlandés como un dominiu británicu, que'l so xefe d'Estáu sería'l monarca británicu. Esta situación caltener hasta l'establecimientu de la Constitución d'Irlanda de 1937, que creaba la República d'Irlanda. En 1949, dempués de dellos años d'indefinición sobre la so forma de gobiernu, aprobóse'l Acta de la República d'Irlanda y el país formalmente dexó de tener al monarca del Reinu Xuníu como xefe d'Estáu ya instaurábase definitivamente'l cargu de Presidente d'Irlanda.
El presidente va ser escoyíu por eleición direuta por aciu sufraxu universal (alternative vote, n'inglés).[1] y conforme al sistema de representación proporcional por aciu el votu únicu por aciu el sistema de segunda vuelta instantánea (artículu 12, estremáu 3.2).
Tolos candidatos tendrán de ser irlandeses, cumplir los 35 años y nun ser miembru de Dáil Éireann o del Senáu. Tendrán De presentase les candidatures al traviés de 20 miembros del Dáil Éireann o por Conseyos de siquier 4 condaos. Nel casu de presidentes o ex-presidentes van poder presentase por sigo solos.
El so mandatu ye de siete años de duración, pudiendo ser reelixíu una única vegada. El presidente va rematar el so mandatu por aciu arrenunciu, muerte o incapacidá física, en dichos casos, la eleición del nuevu presidente tendrá de realizase dientro d'un periodu de 60 díes dempués de dichos acontecimientos (artículu 12).
El presidente va poder ser destituyíu por anticonstitucionalidá previa moción per escritu de siquier 30 miembros del cualesquier de les Cámares (artículu 12, estremáu 10).
En casu d'incapacidá temporal o permanente la presidencia va ser exercida por una comisión compuesta'l presidente del Tribunal Supremu, el presidente del Dáil Éireann y el presidente del Senáu (artículu 14)
Correspuende al presidente, según el artículu 13 de la Constitución, el nomamientu de Taoiseach tres la so aprobación pola Dáil Eireann. Tamién se debe al presidente'l nomamientu del Tánaiste (vicepresidente) y demás ministros del gobiernu a pidimientu del Taoiseach. Asina mesmu va aceptar la dimisión de cualquier miembru del gobiernu a pidimientu del Taoiseach.
El presidente va convocar y va eslleir el Dáil Eireann a propuesta del Taoiseach, anque'l xefe del Estáu va poder negase si la propuesta ye presentada por un primer ministru que perdiera l'enfotu de la cámara.
Correspuende tamién al presidente va poder convocar una xunta de dambes cámares (Dáil Eireann y Senáu), el mandu de les fuercies armaes (Fuercies de Defensa Irlandeses), la promulgación de les lleis al traviés de la so firma, la facultá d'indultu, conmutación o remisión de penes o dirixir mensaxes a la nación, previa aprobación del Gobiernu.
Según el artículu 12, estremáu 9 de la Constitución el presidente nun puede abandonar el país ensin consentimientu del gobiernu. Asina mesmu'l estremáu 11 de dichu artículu determina que'l presidente tien de morar en Dublín o contorna, por ello la residencia oficial del presidente ye l'Áras an Uachtaráin en Dublín.
| Presidente | Cargos anteriores | Entamu | Fin | Nomáu por | Eleiciones | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
Comisión presidencial | - | 29 d'avientu de 1937 | 25 de xunu de 1938 | - | - | |
 |
Douglas Hyde (1860-1949) |
Senador (1925 y 1938) |
25 de xunu de 1938 | 24 de xunu de 1945 | Ensin filiación | 1938 | |
 |
Seán T. O'Kelly (1882-1966) |
Tánaiste (1932-1945) |
25 de xunu de 1945 | 24 de xunu de 1959 | Fianna Fáil por él mesmu | 1945 1952 | ||
 |
Éamon de Valera (1882-1975) |
Taoiseach (1932-1948/1951-1954/1957-1959) |
25 de xunu de 1959 | 24 de xunu de 1973 | Fianna Fáil Fianna Fáil |
1959 1966 | |
|
Erskine Hamilton Childers (1905-1974) |
Tánaiste (1969-1973) |
25 de xunu de 1973 | 17 de payares de 1974 | Fianna Fáil | 1973 | |
|
Comisión presidencial | - | 17 de payares de 1974 | 18 de payares de 1974 | - | - | |
|
Cearbhall Ó Dálaigh (1911-1978) |
Presidente de la Corte Suprema (1961-1973) |
18 de payares de 1974 | 22 d'ochobre de 1976 | Ensin filiación | 1974 | |
|
Comisión presidencial | - | 22 d'ochobre de 1976 | 2 d'avientu de 1976 | - | - | |
.jpg) |
Patrick Hillery (1923-2008) |
Comisariu européu (1973-1976) |
3 d'avientu de 1976 | 2 d'avientu de 1990 | Fianna Fáil Fianna Fáil |
1976 1983 | |
.jpg) |
Mary Robinson (1944-) |
Senadora (1969-1989) |
3 d'avientu de 1990 | 12 de setiembre de 1997 | Partíu Llaborista WP Ind. |
1990 | |
|
Comisión presidencial | - | 12 de setiembre de 1997 | 10 de payares de 1997 | - | - | |
 |
Mary McAleese (1951-) |
- | 11 de payares de 1997 | 10 de payares de 2011 | Fianna Fáil por ella mesma | 1997 2004 | ||
|
Michael D. Higgins (1941-) |
Ministru d'Asuntos rurales (1993-1997) |
11 de payares de 2011 | Presente | Partíu Llaborista | 2011 | |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
