Newgrange
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Newgrange ye unu de los pasaxes funerarios del complexu Brú na Bóinne nel condáu de Meath y el xacimientu arqueolóxicu más famosu d'Irlanda.
| Patrimoniu de la Humanidá — UNESCO | |
|---|---|
 Túmulu de Newgrange
  Newgrange (Irlanda) | |
| Llugar |
 Irlanda |
| Criterios | Cultural: i, iii, iv |
| Referencia | 659 |
| Inscripción | 1993 (XVII Sesión) |
| Área | Europa y América del Norte |
 | |
Foi construyíu aproximao ente 3300-2900 e. C., acordies con feches del carbonu 14 (Grogan 1991), esto fai-y 500 años más antiguu que la Gran Pirámide de Guiza d'Exiptu, y 1000 más que Stonehenge (anque les primeres etapes de Stonehenge son aproximao de la mesma dómina que Newgrange). Permaneció perdíu mientres más de 4000 años por cuenta de un amenorgamientu del montículo hasta que nel sieglu XVII foi afayáu por xente que buscaba piedres pa la construcción, y describir como una cueva.
Newgrange foi escavada y restaurada na so mayoría ente 1962 y 1975 so la supervisión del profesor Michael J O'Kelly, del Departamentu d'Arqueoloxía de la University College Cork (O'Kelly 1986). Consiste n'enorme montículo fechu de piedra tallada pol home y alteria nel interior d'un círculu de 97 grandes guardacantones coronáu por un muriu inclináu escontra adientro de cuarzu blancu y granitu. La mayoría de les piedres vienen de la redoma de la construcción, anque les piedres de granitu y cuarzu de la fachada fueron tresportaes dende llugares más alloñaos, de xuru dende Wicklow y la badea de Dundalk, respeutivamente.
Pel interior del montículo trescurre un pasaxe de 18 metros que s'enfusa hasta un terciu del diámetru y lleva a una cámara cruciforme. La cámara funeraria tien un techu en voladizu que s'alza abruptamente hasta un altor d'unos 6 metros. El teyáu permaneció casi intactu mientres más de 5000 años.
Paez que Newgrange usóse como una tumba. Los buecos na cámara cruciforme aguanten grandes cuenques de piedra dientro de les cualos taben asitiaos los restos encenraos d'aquellos asitiaos pa folgar. Mientres la escavación, namái s'atoparon los restos de cinco individuos.
Newgrange ta empobináu astronómicamente: cada añu, na mañana del solsticiu d'iviernu, la lluz del sol enfusa nel pasaxe y alluma el suelu de la cámara mientres 17 minutos. Dalgunos especularon por ello que'l Sol tendría una gran importancia nes creencies relixoses del pueblu que lu construyó, y otros tomaron l'afayu como referencia pa estudios arqueoastronómicos n'otros monumentos similares (anque l'alliniación de Newgrange ye la única fehacientemente demostrada y podría ser frutu de la casualidá).
D'antiguo el montículo taba arrodiáu per un aniellu esterior d'inmenses piedres dereches, de les cualos hai dolce d'unos trenta y siete posibles que permanecen. Sicasí, paez que'l círculu de piedra qu'arrodiaba Newgrange nun ye contemporaneu col monumentu en sí sinón que foi asitiáu ellí unos 1000 años dempués na Edá del Bronce.
