From Wikipedia, the free encyclopedia
La llingua irlandesa o gaélicu irlandés, denomada polos sos falantes Gaeilge, Gaoluinn o Gaeilge na hÉireann, ye la llingua oficial de la República d'Irlanda o Éire. Pertenez al tueru celta goidélicu del greyu de llingües indoeuropees.
 Gaeilge na hÉireann | |
|---|---|
| Faláu en | Europa setentrional |
| Falantes
• Nativos: |
2.755.283
• 355.000 |
| Puestu | Non ente las 100 más falaes (Ethnologue 1996) |
| Familia | Indoeuropéu Llingües céltiques Goidélicu gaélicu irlandés |
| Estatus oficial | |
| Oficial en | Irlanda |
| Reguláu por | Foras na Gaeilge |
| Códigos | |
| ISO 639-1 | ga |
| ISO 639-2 | gle |
| ISO 639-3 | gle |
 Estensión del gaélicu irlandés | |
L'irlandés pue lleese en tol país, pues la señalización n'Irlanda ye billingüe por llei. Nes fasteres u inda vive un porcentax altu de falantes (Gaeltacht) namái hai dellos lletreros n'irlandés.
Magar la oficialidá y les midíes de proteición tomaes pol gobiernu irlandés, na cai ye perdifícil oyer irlandés. Nes grandes ciudaes como Baile Átha Cliath (Dublín) o Corcaigh namái se fala irlandés nos departamentos de llingües céltiques nes universidaes o nes escueles nacionales acotaes "Gaeltacht Schools".
Nes fasteres de fala irlandesa ("Gaeltacht"), asitiaes sobre manera na costa oeste ye común oyer irlandés. Pa estos falantes y pa tolos irlandeses que deprenden la llingua (ye obrigatoria pa tolos escolinos) hai una emisora de radio pública (Raidió na Gaeltachta) y otra privada (Raidió na Life), una canal de televisión (Teilifís na Gaeilge) y delles revistes selmanales.
Amás na llingua inglesa falada na cai entraron dellos nomes n'irlandés como:
Abaxo namás dalgunos paradigmes de conxugación p'amosar la composición de la llingua:
Verbu de la clas 1, "bris" (romper)
| Presente | Futuru | Pretéritu | Imperfeutu | Condicional | Subx. pres. | Subx. pret. | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. Sg. | brisim | brisfidh mé | bhris mé | bhrisinn | bhrisfinn | brise mé | brisinn |
| 2. Sg. | briseann tú | brisfidh tú | bhris tú | bhristeá | bhrisfeá | brise tú | bristeá |
| 3.Sg. | briseann sé/sí | brisfidh sé/sí | bhris sé/sí | bhriseadh sé/sí | bhrisfeadh sé/sí | brise sé/sí | briseadh sé/sí |
| 1. Pl. | brisimid | brisfimid | bhriseamar | bhrisimis | bhrisfimis | brisimid | brisimis |
| 2. Pl. | briseann sibh | brisfidh sibh | bhris sibh | bhriseadh sibh | bhrisfeadh sibh | brise sibh | briseadh sibh |
| 3. Pl. | briseann siad | brisfidh siad | bhris siad | bhrisidís | bhrisfidís | brise siad | brisidís |
| unpersönlich | bristear | brisfear | briseadh | bhristí | bhrisfí | bristear | bristí |
O'l verbu de la clas 2 ceannaigh (mercar)
| Presente | Futuru | Pretéritu | Imperfeutu | Condicional | Subx. pres. | Subx. pret. | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. Sg. | ceannaím | ceannóidh mé | cheannaigh mé | cheannaínn | cheannóinn | ceannaí mé | ceannaínn |
| 2. Sg. | ceannaíonn tú | ceannóidh tú | cheannaigh tú | cheannaíteá | cheannófá | ceannaí tú | ceannaíteá |
| 3.Sg. | ceannaíonn sé/sí | ceannóidh sé/sí | cheannaigh sé/sí | cheannaíodh sé/sí | cheannódh sé/sí | ceannaí sé/sí | ceannaíodh sé/sí |
| 1. Pl. | ceannaímid | ceannóimid | cheannaíomar | cheannaímis | cheannóimis | ceannaímid | ceannaímis |
| 2. Pl. | ceannaíonn sibh | ceannóidh sibh | cheannaigh sibh | cheannaíodh sibh | cheannódh sibh | ceannaí sibh | ceannaíodh sibh |
| 3. Pl. | ceannaíonn siad | ceannóidh siad | cheannaigh siad | cheannaídís | cheannóidís | ceannaí siad | ceannaídís |
| unpersönlich | ceannaítear | ceannófar | ceannaíodh | cheannaítí | cheannóifí | ceannaítear | ceannaítí |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
