Xhosa o xosa ([ˈkǁʰoːsa]) ye un idioma bantú, una de les once llingües oficiales de Sudáfrica. Ye falada por aproximao 7,9 millones, equivalente al 18% de la población sudafricana.

Más información Xhosa isiXhosa, Estatus oficial ...
Xhosa
isiXhosa
Faláu en Bandera de Sudáfrica Sudáfrica
Rexón Provincia Oriental del Cabu, Provincia Occidental del Cabu
Falantes 7,9 millones
Familia Níxer-congu

 Atlánticu-congu
  Volta-Congu
   Benué-Congu
    Bantoide
     Meridional
      Bantú
       Central
        Grupu S
         Idioma nguni
          Xhosa

Estatus oficial
Oficial en Bandera de Sudáfrica Sudáfrica
Reguláu por Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1 xh
ISO 639-2xho
ISO 639-3xho
Thumb
Estensión del xhosa
Zarrar

Como la mayoría de les llingües bantús, el xhosa ye una llingua tonal, esto ye, que la mesma secuencia de consonantes y vocales tien distinta significáu si ta dicha con una entonación ascendiente o descendiente, alta o baxa. Una de les carauterístiques más distintives ye la prominencia de consonantes con clic; la pallabra "xhosa" empieza con un clic.

El xhosa escribir col alfabetu llatín. Úsense tres lletres pa representar los clics básicos: c pa los clics dentales, x pa los llaterales y q pa los post-alveolares (ver tabla de consonantes más embaxo). Los tonos nun s'indiquen na forma escrita.

Alfabetu

Consonantes

Más información Llabial, Dental / Alveolar ...
Llabial Dental /
Alveolar
Postalveolar
/ Palatal
Velar Glotal
Central Llateral
Chasquíu sorda | [kǀ] c [kǁ] x [kǃ] q
aspirada [kǀʰ] ch [kǁʰ] xh [kǃʰ] qh
marmulláu | [ɡǀʱ] gc [ɡǁʱ] gx [ɡǃʱ] gq
nasal sonoru | [ŋǀ] nc [ŋǁ] nx [ŋǃ] nq
nasal marmulláu | [ŋǀʱ] ngc [ŋǁʱ] ngx [ŋǃʱ] ngq
nasal glotalizado [ŋ̊ǀˀ] nkc [ŋ̊ǁˀ] nkx [ŋ̊ǃˀ] nkq
Oclusiva eyectiva [pʼ] p [tʼ] t [tʲʼ] ty [kʼ] k
aspirada [pʰ] ph [tʰ] th [tʲʰ] tyh [kʰ] kh
marmulláu |

[bʱ] bh

[dʱ] d [dʲʱ] dy [ɡʱ] g
implosiva [ɓ] b
Africada eyectiva [ʦʼ] ts [ʧʼ] tsh [kxʼ] kr
aspirada [ʦʰ] ths [ʧʰ] thsh
marmulláu | [ʣʱ] dz [ʤʱ] j
Fricativa sorda |

[f] f

[s] s [ɬ] hl [ʃ] sh [x] rh [h] h
marmulláu |

[v̤] v

[z̤] z [ɮ̈] dl [ɣ̈] gr [ɦ̤] hh
Nasal sonoru |

[m] m

[n] n [nʲ] ny [ŋ] n'
marmulláu |

[m̤] mh

[n̤] nh [n̤ʲ] nyh
Aproximante sonoru | [l] l [j] y [w] w
marmulláu | [l̤] lh [j̈] yh [w̤] wh
Zarrar

Referencies

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.