Principáu de Salerno
From Wikipedia, the free encyclopedia
El Principáu de Salerno foi un estáu lombardu del Mezzogiorno italianu, centráu na ciudá portuaria de Salerno y formáu sobre la división del Principáu de Benevento dempués d'una década de guerra civil, en 851. En 1077 perdió la so independencia mientres la conquista normanda del sur d'Italia.
| ||||
|---|---|---|---|---|
| Principáu | ||||
| ||||
| Alministración | ||||
| Llingües oficiales | llatín | |||
| Xeografía | ||||
| Coordenaes | 40°41′00″N 14°46′00″E | |||
 | ||||
 | ||||
Nos sos oríxenes debía vasallaxe teóricu al emperador carolinxu, pero al traviés de la so historia foi práuticamente independiente (ya inclusive, mientres curtios periodos, tuvo en vasallaxe respeuto del emperador bizantín.
En 786 el longobardu Arechis II decidió tresferise a la ciudá de Salerno cola so corte, pa evitar la invasión de los Francos de Carlomagno qu'incorporó a los sos dominios la "Longobardia major" nel norte d'Italia. Nominalmente el principáu longobardu de Benevento siguió controlando la ciudá de Salerno por dellos decenios.
Pero en 841 el príncipe de Benevento, Sicardo, morrió. Darréu'l so principal oficial del exércitu, Radalgiso, facer col poder en Benevento y encarceló al herederu y hermanu de Sicardo, Siconulfo de Salerno, en Taranto.
Siconulfo foi rescatáu por comerciantes amalfitanos de la so prisión y proclamáu príncipe en Salerno.
Una guerra civil entró n'erupción nel Mezzogiorno italianu. En 847, l'emperador carolinxu Lotario I unviara como mediadores a Guido I de Spoleto y a Sergio I de Nápoles pa proponer una división del gran principáu lombardu de Benevento.
En 849, Lluis II el Mozu, fíu de Lotario y correi d'Italia, col so Radelgisi et Siginulfi principum Divisio Ducatus Beneventani, estremó'l principáu de Benevento en dos partes: una cola so capital en Salerno y otra cola suya na Benevento orixinal.
Les ciudaes principales del nuevu Principáu de Salerno yeren Taranto, Cassano, Cosenza, Paestum, Conza, Sarno, Cimitile (Nola), Capua, Téano y Sora. El principáu de Salerno foi una potencia marítima con numberosos puertos, incluyendo'l mesmu de Salerno, controlando la metá suroccidental del vieyu ducáu-principáu de Benevento.
El principáu nun esfrutó d'estabilidá nos sos primeros años. En 851, Siconulfo morrió y el so fíu Sico siguía siendo un neñu. Deponer y foi sustituyíu pol so rexente y padrín, Pedro, en 853 y nesi mesmu añu foi asocedíu pol so fíu Adhemar. La tempestuosa principalía de Adhemar terminó violentamente: una rebelión deponer y Guaiferio, el descendiente d'una relevante familia local, los Dauferios, cegar y encarceló. Guaiferio tuvo ésitu nel oficiu de príncipe col sofitu del pueblu de Salerno. Él estabilizó'l principáu mientres el so llargu reináu de diecinueve años. Los sos socesores reinaron por periodos d'asemeyáu largura y Salerno devasó a Benevento en grandor en bien pocu tiempu.[1]
Mientres el reináu de Guaiferio, Capua independizóse. Salerno siguía siendo téunicamente un estáu vasallu del emperador del Sacru Imperiu, pero yera práuticamente independiente. El príncipe de Salerno inclusive s'alió mientres unos años colos sarracenos. En 880, Guaiferio foi depuestu, nun actu que sentaría precedente, pol so fíu: Guaimario I forzar a acoyese nun monesteriu y tomó les riendes del gobiernu. Les cróniques del so principáu describir en términos despóticos y él nun paez ser bien popular. Revirtió l'alianza colos sarracenos a favor de llazos más cercanos col emperador del Sacru Imperiu, entós Carlos el Calvo. Sicasí, en 887, rompió col Sacru Imperiu y rindió homenaxe al emperador bizantín, recibiendo por ello'l títulu de patricius. En 900 o 901, el so fíu, Guaimario II, forzó-y a profesar na so propia fundación de la Ilesia de San Máximu de Salerno y empezó el so reináu.
Guaimario II alzó a Salerno escontra'l so grandor. Foi un príncipe más relixosu que'l so padre, que fuera piadosu según los estándares del so tiempu. Introdució les reformes de Cluny en Salerno. Tamién tuvo inclináu más a la guerra colos musulmanes y participó na famosa batalla del Garellano en 915. Nesta batalla foi aliáu de los bizantinos, como lo foi a lo llargo del so reináu, sacante un curtiu periodu nos años 920. Guaimario II aumentó'l so prestíu ya influencia por aciu aliances matrimoniales con Benevento y Capua, ya inclusive entró en planes acertaos contra'l Catapanato bizantín na Campania, onde-yos conquistó enforma territoriu. Guaimario II trabayó pa estabilizar la so dinastía alteriando'l patrón de socesión qu'hasta esi momentu asocediera nel principáu: designó al so fíu Gisulfo I como co-príncipe en 943 y Gisulfo asocedió-y en 946.
La socesión nun foi incontestada dende los poderes esternos al principáu. Les fuercies aliaes de Xuan III de Nápoles y Landulfo II de Benevento invadieron el Principáu de Salerno, y solo una alianza con Amalfi salvó'l reináu de Gisulfo I. Gisulfo, como'l so padre, caltuvo aliances colos griegos, inclusive engardiendo contra'l papa. Gisulfo I concluyó un tratáu con esti postreru y vinu en defensa de Pandulfo Testa de Ferro, príncipe de Benevento y de Capua. Anque los sos vecinos paecíen oponese constantemente a Gisulfo, Pandulfo Testa de Ferro lo reinstaló dempués d'una insurrección en 974, que fuera sofitada pol so hermanu y les ciudaes griegues vecines. Gisulfo nun tenía fíos a la so muerte y Salerno pasó a formar parte del reinu más ampliu de Pandulfo Testa de Ferro, que lo concedió nel so fíu Pandulfo II.
Dende la muerte del príncipe Gisulfo en 978 hasta 983, cuando los salernitanos reinstalaron una dinastía de la so eleición, el Principáu de Salerno tuvo baxu gobiernos "esternos": yá fueren de la casa principesca de Capua o de los duques de Amalfi. Los amalfitanos aprovechar de la muerte de Pandulfo Testa de Ferro en 981 pa dixebrar Salerno del poder de Pandulfo II de Benevento y, polo tanto Manso I de Amalfi foi príncipe de Salerno. Mientres el so principáu foi tan impopular, que los salernitanos espulsaron a los de Amalfi y escoyeron al spoletino Juan, fíu de Lamberto como nuevu príncipe. La discordia prevaleció nes rellaciones de Salerno con Amalfi hasta'l final del principáu un sieglu más tarde.
Xuan II de Salerno estableció la so propia dinastía, que condució al Principáu de Salerno al so periodu final de grandor como Estáu lombardu independiente. Juan intentó aumentar el control de la Ilesia na so rexón, pero nun lu consiguió. Siguió'l principiu de correxencia colos sos fíos, pa estabilizar la socesión del principáu. El so fíu Guaimario III tuvo qu'encarar incursiones sarracenes, pero cuntó pa repelerlos cola ayuda de mercenarios normandos qu'había mandáu reclutar nel sur de la península italiana. Mientres el so principáu alloñar de Bizancio y sofitó a rebeldes lombardos del Catapanato d'Italia como Melo de Bari. Tamién sofitó al so vecín, Pandulfo IV de Capua, a pesar de la impopularidá d'esti postreru. So Guaimario III, la Schola Melecina Salernitana empezó a espolletar y foi capaz d'acuñar el lema Opulenta Salernitanum nes sos monedes como muestra de la riqueza comercial de la so ciudá. El so fíu y socesor, Guaimario IV, llevó a Salerno a los sos más altos visos, pero esti estáu nun sobrevivió a la so muerte.
Guaimario IV utilizó tamién a los normandos en beneficiu mutuu. Él pue ser consideráu como'l principal responsable de la puxanza de la Casa de Altavilla nel Mezzogiorno. A diferencia del so padre, oponer a Pandulfo IV de Capua, y consiguió xunir el so principáu col de Capua per primer vegada dende los tiempos de Pandulfo Testa de Ferro. En 1038, Guaimario IV buscó l'arbitraxe de los emperadores del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu y del Imperiu bizantín sobre materies referentes a Pandulfo IV de Capua, pero solamente'l emperador Conrado II respondió; arriendes d'ello, el Principáu de Salerno rompió dafechu con Bizancio y sometióse al Sacru Imperiu.
L'emperador Conrado II convirtió a Guaimario IV nun príncipe poderosu, y esti lo aprovechó ampliando la so autoridá militar sobre les ciudaes Estáu costeres de Gaeta, Nápoles y Amalfi. Abrió la Campania, Puglia y Calabria a la conquista de los salernitanos, pero los sos ésitos fueron revertíos pol fíu y socesor de Conrado II nel Sacru Imperiu, Enrique III el Negru, qu'en 1047 espulsó a Guaimario IV del Principáu de Capua. L'emperador de Occidente Enrique III camudó la naturaleza de les rellaciones proteutor-vasallu ente'l Sacru Imperiu y el Principáu de Salerno, pa llindar el so poder. En 1052 Guaimario IV foi asesináu y el so fíu y socesor, Gisulfo II, demostró bien poco de la comprendoria política del so padre.
So Gisulfo II, Salerno tornó. El príncipe entamó guerres inútiles con Amalfi y los sos vecinos normandos, y finalmente con el mesmu Roberto Guiscardo duque de Apulia. Anque Salerno siguía siendo ricu y opulento a la fin del so reináu, Gisulfo II emplegó mal esta bayura mientres el cercu de 1077 y perdió la ciudá y el principáu a manes de Roberto Guiscardo.
Cola derrota de Gisulfo, Salerno dexó de ser la capital d'un gran principáu, y los sos antaño estensos dominios fueron incluyíos nel ducáu de Apulia y de Calabria, el señoríu peninsular de la Casa de Altavilla, del que siguió siendo per dellos años capital alministrativa. N'efeutu Salerno siguió siendo la ciudá más importante d'Italia meridional hasta'l final del dominiu de los Altavilla en 1194.
Salerno entró en fonda crisis nel sieglu XIII con Federico II, que prefirió Nápoles como ciudá capital del so reinu.
Nos sieglos siguientes el territoriu pasó a ser apoderáu polos Colonna y Sanseverino nel Reinu de Nápoles, pero teniendo un territoriu mas llindáu n'estensión col nome de Principato Citra. Nel sieglu XVI foi depuestu l'últimu Príncipe de Salerno (Fernando Sanseverino d'Aragón) y el Principáu foi oficialmente anuláu. Nel so llugar quedó solamente una provincia d'esti reinu nel sur d'Italia, llamada "Citra", que sobrevivió hasta la unificación d'Italia en 1861 y que coincide aproximao cola actual Provincia de Salerno.
La Schola Melecina Salernitana de Guaimario III sobrevivió hasta la dómina napoleónica y ye considera como la primera Universidá de Medicina del mundu.
| Añu empecipio | Añu final | Gobernante | Acontecimientos y notes |
|---|---|---|---|
| 840 | 851 | Siconulfo de Salerno | |
| 851 | 853 | Sicone II | |
| 853 | 853 | Pietro de Salerno | |
| 853 | 861 | Ademaro de Salerno | |
| 861 | 880 | Guaiferio de Salerno | |
| 880 | 900 | Guaimario I de Salerno | |
| 900 | 946 | Guaimario II de Salerno | |
| 946 | 978 | Gisulfo I de Salerno | |
| 978 | 981 | Pandolfo I Testaferrata | Tamién Príncipe de Benevento (dende 961) y Capua (dende 961), y Duque de Spoleto (dende 967) |
| 981 | 981 | Pandolfo II de Salerno | |
| 981 | 983 | Mansone | Tamién duque de Amalfi (966-1004) |
| 981 | 983 | Giovanni I de Salerno | Fíu y correxente de Mansone |
| 983 | 994 | Giovanni II de Salerno | |
| 994 | 1027 | Guaimario III de Salerno | |
| 1027 | 1052 | Guaimario IV de Salerno | Tamién duque de Amalfi (1039-43) y de Gaeta (1040-41), y Príncipe de Capua (1038-47) |
| 1052 | 1052 | Pandolfo III de Salerno | (xunu) |
| 1052 | 1077 | Gisulfo II de Salerno |
1054 1099. Alfonsina I de Salerno
- Ferdinand Chalandon, Histoire de la domination normande en Italie et en Sicile, París, 1907.
- Alberto Maria Ghisalberti (direutor), Dizionario Biografico degli Italiani, Istituto della Enciclopedia italiana, Roma, 1960–2007.
- H. M. Gwatkin, J. P. Whitney et alia (editores), The Cambridge Medieval History: Volume III, Cambridge University Press, 1926.
- John Julius Norwich, The Normans in the South 1016-1130, Editorial Longmans, Londres, 1967.
- Charles Oman, The Dark Ages 476-918. Editorial Rivingtons, Londres, 1914.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
