From Wikipedia, the free encyclopedia
Mencía López de Haro (circa 1215 (greg.), Vizcaya – circa 1270 (greg.), Palencia) foi una dama vizcaina, fía de Lope Díaz II de Haro, señor de Vizcaya, y de la so esposa Urraca Alfonso de Llión, fía d'Alfonso IX de Llión. Foi reina consorte de Portugal pol so matrimoniu con Sancho II de Portugal y desempeñó un papel crucial na crisis política de 1245 en Portugal. Foi nieta por parte materna d'Alfonso IX de Llión.
Mencía López d'Haro | |||
|---|---|---|---|
 | |||
1239 - 1246 ← Urraca de Castiella - Matilde de Dammartín → | |||
| Vida | |||
| Nacimientu | Vizcaya, circa 1215 (greg.) | ||
| Nacionalidá |
Corona de Castiella Reinu de Portugal | ||
| Muerte | Palencia, 1270 (greg.)[1] (54/55 años) | ||
| Sepultura |
Monasterio de Santa María la Real de Nájera (es)  | ||
| Familia | |||
| Padre | Lope Díaz II de Haro | ||
| Madre | Urraca Alfonso de León | ||
| Casada con |
Álvar Pérez de Castro (es) Sancho II de Portugal (es) (1246 (Gregorianu) – )[2] | ||
| Hermanos/es |
Diego López III de Haro (es) Berenguela López de Haro Alfonso López de Haro (es) Lope López de Haro (es)
| ||
| Pueblu |
Casa de Haro (es) | ||
| Creencies | |||
| Relixón | catolicismu | ||
 | |||
Mencía López de Haro nació nel senu d'una familia noble. El so padre, Lope Díaz II de Haro, señor de Vizcaya, yera fíu de Diego López II de Haro, señor de Vizcaya, y de la so esposa María Manrique de Lara.
La so madre, #Urraca Alfonso de Llión, yera fía illexítima d'Alfonso IX de Llión y hermanasca de Fernandu III el Santu, rei de Castiella y Llión, según, ente otros, del infante Alfonso de Molina, padre de la reina María de Molina.
Casó per primer vegada, nel añu 1234, con Álvaro Pérez de Castru'l Castellán señor de la Casa de Castro, fíu de Pedro Fernández de Castru'l Castellán, y bisnietu d'Alfonso VII de Llión. El so maríu, que'l so matrimoniu cola condesa Aurembiaix de Urgel fuera anuláu en 1228, casóse con ella arriendes de una disputa ente'l so padre Lope Díaz II de Haro y Fernandu III el Santu, asocedida nel añu 1234 y que se resolvió por aciu el resolución arbitral concedida poles reines Berenguela de Castiella y Beatriz de Suabia, madre y esposa respeutivamente del rei Fernando.[1]
En 1237 Álvaro Pérez de Castro vendió a la so segunda esposa, Mencía López de Haro, la so villa de Paredes de Nava y tola so heredá nel reinu de Llión por 15.000 maravedinos.[2]
Dos años dempués, el 15 de mayu de 1239 Álvaro Pérez de Castro vendió a la Orde de Calatrava y a la so maestre Gonzalo Ibáñez la mesma villa de Paredes de Nava por 7000 maravedinos, cola condición de caltener la tenencia vitalicia de la villa y la posibilidá de que los sos fíos, qu'entá nun tuviera, #recuperar si devolvíen esa cantidá al cumplir los 14 años d'edá.[2]
En 1239, nel conceyu toledanu d'Orgaz, finó'l so maríu, Álvaro Pérez de Castru anque delles fontes señalen que finó nel añu 1240, cuando se dirixía escontra Andalucía, dempués d'haber conferenciado nel conceyu segovianu d'Ayllón con Fernandu III el Santu.[3]
Mencía López de Haro #casar de nuevu col rei portugués Sancho II de Portugal, fíu d'Alfonso II de Portugal y de la so esposa, #reinar Urraca de Castiella. #Los escritores ya historiadores antiguos son unánimes en considerar a Mencía López de Haro la esposa llexítima del rei Sancho de Portugal.[4][5]
Pero, la sacramentalización d'esti matrimoniu foi impugnada per primer vegada por Antonio Brandão, quien dempués foi siguíu por otros pensadores. Sicasí, hasta güei, ye un fechu induldable, el puntu de vista de la bulda Sua nobis del Papa Inocencio IV. La fecha y llugar del enllaz son inciertos. Nun apaez nel trabayu de Rodrigo de Toledo, completáu en marzu de 1243, pero tamién s'omiten los matrimonios reales portugueses dende l'añu anterior, ente que la bulda #papal #mentar en 1245, lo que suxer que tendría d'asitiase ente estos dos feches.
Mencía López de Haro foi rápida y francamente refugada tantu pola nobleza como pol pueblu portugués nesi momentu. Per otru llau, por cuenta de la inferioridá xerárquica de la vilba d'Álvaro Pérez de Castro, yá nun tenía un interés direutu cola Corona, nin pa Portugal nin pa Castiella, que'l so rei abandonara a Dª Mencía dempués de la muerte del so home. Per otru llau, la nueva reina aportunaba en tar arrodiada de criaos castellanos, con esceición de dellos valíos, un trestornu pa los cortesanos, quien nun taben autorizaos pa un aproximamientu col rei al traviés de Dª Mencía. Pruebes del descontentu popular foi una frase corriente ente la xente, que dicía que'l rei diba «encantáu coles artes de Dª Mencia de Haro».
Sicasí la situación decrépita na que Portugal s'atopaba derivaba del periodu anterior a la venida de Mencía a la Corte noble. Dempués de delles guerres entamaes contra los sarracenos y de delles conquistes cristianes, la monarquía tomó delles ventayes, y el territoriu goció de paz mientres dalgún tiempu y el monarca esfrutó d'una aureola de gloria y de un rellumu militar. Sicasí, Sancho decidió camudar a los conseyeros del reinu polos sos #compañeru mientres la dictadura militar.
El cambéu foi fatal y el conseyu #enfrentar a momentos de grandes conflictos qu'enllordiaron la imaxe del rei y tamién foi lo que llevó a #dellos historiadores a describir a esti periodu como una anarquía. Nesti estáu Dª Mencía atopó a la corte cuando se casó con Sancho.
El papa Inocencio IV #dirixir a Alfonso, demandante del tronu portugués y hermanu del rei, pidiendo tropes del condáu de Boulogne p'amparar a la Ilesia en Tierra Santa, yá que nesi momentu taben en guerra. Sicasí, esti llamáu yera namái una sida por qu'Alfonso pudiera apaecer coles sos fuercies armaes en Lisboa, y asina sirvir los planes del cleru portugués y del Papa.
Alfonso yera l'herederu de Sancho, pero esto podía camudar en #cualquier momentu, si Dª Mencía tenía fíos, lo que crearía graves problemes na reclamación del tronu per parte d'Alfonso, la solución yera la separación de los dos cónyuges.
La sida formulada yera que Dª Mencía y Sancho yeren parientes, teniendo cuartu grau d'endogamia, lo que ponía en peligru'l matrimoniu de los reis y daba llugar a un únicu camín; el divorciu.[6][7] En presencia de papáu, Alfonso presentó'l so argumentu de que D. Mencía y Sancho yeren parientes, provocando un problema más grande. Sicasí, esti grau de la endogamia yera común y aceptable. Nun folletu empobináu a la capiya, el papa describía al país como unu tarrecible, fincáu poles denuncies de los obispos portugueses, rematando con amenaces, y argumentando qu'a lo menos nel cumplimientu de los sos deberes, tomaren les decisiones correutes». Esti folletu dio como resultáu orixe al Conceyu de Lyon, nel cual Aires Vasques, segundu crónica de la dómina, foi l'únicu defensor y monarca.[8][9]
Sicasí, Sancho nun refugó la so esposa, como lo esperaben Alfonso y el Papa. Esti postreru cumplió les sos amenaces y anuló el matrimoniu, invalidando polo tanto la xerarquía social de los cónyuges, según polos venceyos de sangre que los xuníen familiarmente.
Según Rui de Pina, el cronista de Sancho II, D. Mencía foi llevada de Ourém escontra Galicia y nunca más hubo noticies sos.[10][11] Anque ye pocu probable qu'ella foi a Galicia. Esiste un documentu que, a pesar de que falta la indicación d'un llugar, amuesa qu'ella vivía nesa dómina nun llugar cercanu a Castiella; dichu documentu, data del 24 de febreru de 1257.
Naquel llugar vivía l'infante Fernando, el cuál heredó tolos bienes de Mencía y amás entró en disputa polos heriedos de Sancho II.Mencía finó en Palencia, según la tradición, llugar onde tenía les sos tierres, y foi soterrada na Capiya de la Cruz nel Monesteriu de Santa María, Nájera. Sobre la tumba taba un soporte con cuatro #león y coles armes de Portugal nel centru. Fernando aportunó qu'en seis capiyes fixera una misa diaria pola so muerte.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
