From Wikipedia, the free encyclopedia
María I d'Escocia, llamada María Estuardo, (Palaciu de Linlithgow (Escocia); 8 d'avientu de 1542 – Castiellu de Fotheringhay, Northamptonshire (Inglaterra); 8 de febreru de 1587), reina d'Escocia dende'l 14 d'avientu de 1542 hasta 24 de xunetu de 1567. Tamién denomada popularmente como María, reina de los escoceses, quiciabes seya la más conocida de los monarques escoceses pol so tempestuosa vida y tráxica muerte.
María I d'Escocia | |||||
---|---|---|---|---|---|
10 xunetu 1559 - 5 avientu 1560
14 avientu 1542 - 24 xunetu 1567 ← Jacobo V de Escocia (es) - Xacobu I d'Inglaterra y VI d'Escocia → | |||||
Vida | |||||
Nacimientu | Palacio de Linlithgow (es) [1], 8 d'avientu de 1542 | ||||
Nacionalidá | Reinu d'Escocia | ||||
Residencia |
Escocia Fotheringhay Castle (en) Chartley Castle (en) París | ||||
Llingua materna | escocés | ||||
Muerte | Fotheringhay Castle (en) , 8 de febreru de 1587[2] (44 años) | ||||
Sepultura |
Abadía de Westminster Catedral de Peterborough (es) | ||||
Causa de la muerte | decapitamientu | ||||
Familia | |||||
Padre | Jacobo V de Escocia | ||||
Madre | María de Guisa | ||||
Casada con |
Francisco II de Francia (es) (1558 – 1560)[3] Enrique Estuardo, Lord Darnley (es) (1565 (Gregorianu) – 1567)[4] James Hepburn, IV conde de Bothwell (es) (1567 – 1578)[3] | ||||
Fíos/es |
Xacobu I d'Inglaterra y VI d'Escocia[3] stillborn twin Hepburn (en) [5] stillborn twin Hepburn (en) [5] | ||||
Hermanos/es |
Francisco III de Orléans-Longueville (es) Robert Stewart, 1st Earl of Orkney (es) Jacobo Estuardo (es) James, Duke of Rothesay (en) James Stewart (es) Adam Stewart Robert Stewart John Stewart Jean Stewart | ||||
Familia |
ver
| ||||
Pueblu | Casa d'Estuardu | ||||
Estudios | |||||
Llingües falaes |
inglés[6] escocés francés llatín | ||||
Alumna de | George Buchanan | ||||
Oficiu | política, soberana, aristócrata, reina, reina consorte | ||||
Trabayos destacaos | Oxburgh Hangings (en) | ||||
Premios |
ver
| ||||
Creencies | |||||
Relixón | catolicismu | ||||
Nació nel palaciu de Linlithgow n'Escocia, el 8 d'avientu de 1542, siendo la menor de los 3 fíos -pero única sobreviviente- del rei Xacobu V d'Escocia y de María de Guisa.
Mientres el reináu de Roberto II, la corona escocesa fuera destinada a ser heredada en llinia direuta polos fíos de Roberto, toos varones. Estos fueron convocaos a un actu parllamentariu, porque la llexitimidá de la descendencia de Roberto nel so primer matrimoniu yera cuestionable. Polo que les fíes, según les llinies descendientes d'éstes, podríen heredar solamente dempués de la estinción de les llinies masculines. Ante'l barruntu d'una llinia illexítima masculina y la estinción diba años de toles llinies masculines llexítimes, la socesión escocesa complicábase. Amás, l'únicu primu vivu que-y quedaba al rei, el duque d'Albany, morriera en 1536. Si él nun finara primero que Xacobu V, María nun heredaría necesariamente. Nesta clase de situación de semi-Llei Sálica, María xubió'l tronu nun momentu complicáu, debíu al problema socesoriu.
Xacobu V d'Escocia morrió prematuramente el 14 d'avientu de 1542, a la edá de trenta años, probablemente de roxura, anque los sos contemporáneos creyeron que la so muerte foi causada pola pena y l'humildación de que los escoceses fueren ganaos pol exércitu inglés na batalla de Solway Moss. Nel palaciu de Falkland, en Fife, l'agonizante monarca, ansiosu de la nacencia d'un herederu qu'estabilizara la socesión al tronu escocés, al saber de la nacencia de la so fía, esclamó: "¡el diañu lléveme! ¡empezó con una muyer, va terminar con una muyer!". Esto yera una alusión a que la familia Estuardo llograra'l tronu escocés gracies a Marjorie (fía de Roberto I Bruce). Jacobo creyó en verdá que la nacencia de María marcaba'l final del reináu de los Estuardo sobre Escocia. Pero, irónicamente, por aciu el fíu de María, la familia Estuardo llegó al cenit del so poder al xunise'l reinu d'Escocia y el reinu d'Inglaterra, gracies al so fíu Xacobu VI d'Escocia y I d'Inglaterra.
La pequeña María, d'apenes seis díes d'edá, foi proclamada reina d'Escocia, con James Hamilton, II conde de Arran como'l siguiente na llinia socesoria y rexente del reinu mientres la minoría d'edá de la reina. Esa situación duró hasta 1554, cuando la madre de María, María de Guisa, facer col poder, siguiendo como rexente hasta la so propia muerte en 1560. Seis meses dempués de la so nacencia, en xunetu de 1543, los trataos de Greenwich prometieron a María en matrimoniu con Eduardo, fíu del rei Enrique VIII d'Inglaterra, decidiéndose que la boda llevar a cabu en 1552, y que los sos herederos ocuparíen los tronos d'Escocia y d'Inglaterra. Esti tratáu de bones intenciones québrase dos meses más tarde: María de Guisa retrátase y opónse terminamente a esti matrimoniu; la rexente y María esconder nel castiellu de Stirling, onde se faen les preparaciones pa la coronación de la pequeña.
Coronaron a María como reina d'Escocia na capiya real del castiellu de Stirling el 9 de setiembre de 1543. Por cuenta de la edá de la reina, tenía apenes 9 meses, y del tipu de ceremonia, única nel so xéneru, la coronación foi la tema del momentu nes cortes d'Europa.
Nel día de la coronación vistieron a la pequeña con pesaos traxes reales en miniatura. Una capa carmesí de terciopelu foi suxetada alredor del so pescuezu minúsculu con un pequeñu gabitu forráu d'armiño, y xunto a les xoyes cosíes al satén, coles mangues que colgaben llargues, envolubrar a la neña, que podía incorporase pero nun caminar. Foi llevada por Lord Livingston en solemne procesión a la capiya real. Y dientro de la capiya, Lord Livingston dexó a María delantre del altar y asitiar selemente nel tronu fitu enriba. Entós él fixo una posa, sosteniéndola pa evitar qu'ella se cayera rodando del tronu.
Rápido, el cardenal David Beaton fíxo-y el Xuramentu de la Coronación, siendo Lord Livingston el que contestó por ella. Darréu dempués el cardenal desamarró los sos pesaos ropajes y empezó a unxila col oleu santu por detrás, del pechu, y les palmes de les sos manes. Entós a la neña llególu una pequeñu oral fríu, y empezó a glayar. Mateo Estuardo, IV conde de Lennox (padre del que sería'l segundu maríu de María, Lord Darnley) asitió-y el cetru real nes sos pequeñes manes, y el ñácaru sorprendió a toos garrándolo fuertemente. Entós la espada del Estáu foi presentada pol conde de Argyll, y el cardenal realizó la ceremonia de cinxir la espada tres veces sobre al pequeñu cuerpu.
Entós, el conde de Arran llevó la corona. Sosteniéndola selemente, el cardenal Beaton baxar sobre la cabeza de la neña, mientres se la reclinaba sobre un aniellu fechu de terciopelu. El cardenal estabilizó la corona na so cabecita y Lord Livingston sostuvo'l so cuerpu rectu ente que los condes de Lennox y de Arran besaron la so mexella, siguíu pol restu de los prelaos y los pares que se arrodillaron ante ella y, poniendo les sos manes na so corona, xuráron-y llealtá.
Los trataos de Greenwich fueron puestu dexaos de llau dempués de la coronación de María. El compromisu nun los sentó bien a los escoceses, especialmente porque'l rei Enrique VIII intentó camudar l'alcuerdu establecíu, de cuenta que él pudiera tener so la so custodia a María munchos años primero que la boda asocediera. Coles mesmes, el rei inglés deseyaba qu'Escocia rompiera la so alianza tradicional con Francia. Tarreciendo una sulevación popular, el parllamentu escocés ruempe'l tratáu con Inglaterra a finales d'añu.
La reaición d'Enrique VIII foi crítica y empezó lo que llamaría "cortexar a la inglesa" que yera nada menos que imponer la unión del so fíu con María a encomalo. La estratexa consistió nuna serie d'incursiones militares en territoriu escocés que duraron hasta xunu de 1551, costando la escesiva suma de mediu millón de llibres y munches vides. En mayu de 1544, el conde inglés de Hertford (depués nomáu duque de Somerset por Eduardu VI) aportó a Escocia con un exércitu decidíu a prindar Edimburgu y secuestrar a la neña-reina, pero María de Guisa despintar nos compartimientos secretos del castiellu de Stirling. Los franceses, d'alcuerdu a l'Alianza de Auld, vinieron n'ayuda de los escoceses.
El 10 de setiembre de 1547, conocíu como "Sábadu Negru", los escoceses sufrieron una amargosa derrota na batalla de Pinkie Cleugh. María de Guisa, medrosa pola seguridá de la so fía, unviar temporalmente al prioratu de Inchmahome, dando cuenta d'ello al embaxador francés Monsieur d'Oysel. El nuevu rei francés, Enrique II, agora proponía xunir Francia y Escocia casando a la pequeña reina col so fíu, el Delfín Francisco. Esto paecía ser para María de Guisa la única solución ante tolos sos apuros. En febreru de 1548, oyendo que los ingleses taben cerca, María tresllada a la so fía al castiellu de Dumbarton. Los ingleses dexen tres de sí un rastru de la devastación una vegada más y prinden la estratéxica ciudá de Haddington. Pa xunu, la bien esperada ayuda francesa había llegáu. El 7 de xunetu, el tratáu nupcial francés foi robláu nun conventu cerca de Haddington. María sería unviada a Francia, onde'l rei Enrique II ufiertara protexela y educala. El 7 d'agostu de 1548, la flota francesa unviada por Enrique II volvió de regresu a Francia dende Dumbarton llevando a la pequeña reina d'Escocia -de 5 años d'edá- consigo. María de Guisa y María I nun volveríen a trate enxamás.
Viviegu, guapa, y llista (según cunten los sos contemporáneos), María tuvo una mocedá prometedora. Coronada yá reina d'Escocia y col so alcuerdu matrimonial yá apautáu pola so madre, llegó a Francia en 1548, a la curtia edá de cinco años, pa vivir mientres los diez años siguientes na corte francesa. La so propia pequeña corte que la acompañó dende Escocia consistía en dos lores, dos medios-hermanos, y les "cuatro Maríes," cuatro pequeñes rapaces de la so propia edá, toes llamaes María y fíes de les families más nobles d'Escocia: Beaton, Seaton, Fleming, y Livingston.
Mientres, na corte francesa, la nueva reina yera la favorita. Ella recibió la meyor educación disponible, y al términu de la so mocedá, apoderaba los idiomes: francés, llatín, griegu, español ya italianu, amás del so escocés nativu. Tamién aprendió a tocar dos preseos, prosa, equitación, cetrería y cordura.
El 24 d'abril de 1558, María cásase col Delfín Francisco na catedral de Notre Dame en París y, a la muerte d'Enrique II el 10 de xunetu de 1559, convertir en reina de Francia al aportar el so home al tronu como Francisco II de Francia. So les lleis ordinaries de socesión, María yera tamién la siguiente na llinia al tronu inglés dempués de la so prima,[7][8] la reina Sabela I d'Inglaterra, que nun tenía fíos. Sicasí, según la ilesia católica, Isabel yera bastarda, lo que convertía a María na llexítima heredera del tronu inglés. Sicasí, d'alcuerdu al Acta de Socesión Pro-Protestante que tuvo vixente n'Inglaterra, la voluntá d'Enrique VIII legitimaba el derechu d'Isabel y escluyía explícitamente a los Estuardo de la socesión al tronu inglés. Los apuros de María aumentaron entá más col llevantamientu hugonote en Francia, llamáu'l balasma d'Amboise (6–17 de marzu de 1560), faciendo imposible pa los franceses sofitar a María nel reinu d'Escocia y nes sos pretensiones n'Inglaterra.
La so madre María de Guisa muerre'l 10 de xunu de 1560, y el so maríu Francisco II finó'l 5 d'avientu del mesmu añu, por cuenta de esto la suegra de María Catalina de Médicis convertir na rexente del reinu pola minoridad del so segundu fíu y agora nuevu rei Carlos IX. So los términos del Tratáu d'Edimburgu, robláu polos representantes de María'l 6 de xunetu de 1560, tres la muerte de María de Guisa, Francia entamó la retirada de les sos tropes d'Escocia y reconoció el derechu de Sabela I de gobernar Inglaterra. La nueva reina María, de 18 años d'edá y entá en Francia, rehúso ratificar cola so firma'l tratáu.
La nueva reina viuda volvió a Escocia pocu dempués, llegando al puertu de Leith el 19 d'agostu de 1561. Siguía siendo una rapaza d'apenes 18 años, y, a pesar de los sos talentos, la so educación nun-y diera'l xuiciu abondu pa faer frente a la situación política peligrosa y complexa de la Escocia d'aquel tiempu. La relixón estremara al pueblu, y l'hermanu illexítimu de María, Jacobo Estuardo, I conde de Moray, yera'l líder de la faición protestante. María -católica devota- tuvo sofitada polos católicos ingleses y mirada con suspicacia por Sabela I d'Inglaterra, prima del so padre y monarca del país protestante vecín. El reformador protestante Juan Knox predicó contra María, condergándola por asistir a misa, por baillar, vistir ellaboradamente, y munches otres coses, tanto verdaderes como imaxinaries.
Pa decepción del partíu católicu, María nun aportó con firmeza a tomar la causa católica. Toleró l'orde protestante establecíu, y caltuvo al so mediohermanu, el conde de Moray, como'l so principal conseyeru. Nesto, la reina tuvo que reconocer la so falta de mandu militar eficaz delantre de los lores protestantes. Inclusive aportó por conseyu de Jacobo de Moray a la execución del principal noble católicu d'Escocia, Lord Huntly, en 1562.
En 1561, María trata de cerrar la fienda esistente ente ella y la reina Sabela I, convidándola a visitar Escocia. Isabel refugó y les males rellaciones siguieron ente elles. La reina entós unvió a Guillermo Maitland de Lethington como embaxador a la corte inglesa pa comprobar les posibilidaes de María como potencial heredera al tronu inglés. La respuesta de la reina Isabel foi fulminante, según dalgunos, la siguiente: "tocantes a tomar la mio corona, pol mio tiempu pienso qu'ella non lo llogrará". Sicasí, María, nuna carta al so tíu maternu Francisco, duque de Guisa, informa d'otres coses que Maitland díxo-y, incluyendo la declaración supuesta d'Isabel, respondiendo que "pal mio parte nun sé daquién meyor, nin al que yo preferiría en llugar d'a ella". Ente otres coses, Isabel taba sollerte al papel que'l Parllamentu tendría que xugar na materia.
N'avientu de 1561, llevar a cabo negociaciones por que dambes reines pudieren conocese, esta vegada n'Inglaterra, pero Isabel camudó la so idea. La xunta fuera afitada pa realizase en York "o otra ciudá" n'agostu o setiembre. En xunetu, Isabel unvió a sir Henry Sidney pa dici-y que s'atayaba la xunta, por cuenta de la guerra con Francia. En 1563, Isabel escurre otra tentativa pa neutralizar a María suxiriéndo-y que se casara con Robert Dudley, I conde de Leicester (cuñáu de Sidney), en quien Isabel confiaba y que, pensó, podría controlar. Dudley yera protestante, polo qu'ésti podría solucionar un problema doble pa Isabel: la causa protestante y el control de María. Sabela I unvió al embaxador a dicir a María que, si ella aportaba a casase con daquién (hasta agora innombrado) qu'Isabel escoyera, ésta "daría en nomala xunto col so home designar siguientes na llinia socesorio y herederu". Esta ufierta foi refugada.
El 29 de xunetu de 1565, nel palaciu de Holyrood, María casóse inesperadamente con Enrique Estuardo, duque d'Albany, conocíu como Lord Darnley, descendiente como ella del rei Enrique VII d'Inglaterra y primu hermanu so. Esta unión, con unu de los principales líderes católicos, bastió que'l mediohermanu de María, el conde de Moray, entamara con otros lores protestantes la rebelión abierta. María abellugóse nel castiellu de Stirling el 26 d'agostu de 1565 pa enfrentalos, volviendo a Edimburgu p'axuntar tropes el mes siguiente. Moray y los nobles rebalbos son derrotaos y tienen que colar al exiliu, siendo l'aición militar decisiva que dio a la reina la victoria conocida como la Incursión de Chaseabout. El matrimoniu tamién enfureció a Isabel, pos sentía qu'ella tendría de dar el so consentimientu pa la unión, pos Darnley yera un noble inglés. Isabel sentíase amenazada pola unión por cuenta de que col sangre real escocés ya inglés de Darnley, cualquier fíu de María y Darnley tendría un sólidu derechu a los tronos d'Escocia ya Inglaterra (como efeutivamente pasó años más tarde).
Poco tiempu dempués, María quedó embarazada, pero Darnley llueu se convirtió nuna torga pa la reina, esixendo con enerxía que se-y diera'l títulu de "rei". Tamién taba celosu de l'amistá qu'había ente la reina y el so secretariu priváu, David Rizzio, y, en marzu de 1566, Darnley participa nuna combalechadura secreta colos nobles que se remontaren contra María na incursión de Chaseabout. El 9 de marzu un grupu de lores, acompañáu por Darnley, asesinaron a Rizzio mientres taba parolando cola reina nel palaciu de Holyrood. Esta aición foi'l motivu definitivu pa la rotura del so matrimoniu. Darnley llueu camudó de llau otra vegada y traicionó a los lores rebalbos. Pero n'otra ocasión, atacó a María pa consiguir qu'albortara a la so entá non nacíu fíu.
El 19 de xunu de 1566, nel castiellu d'Edimburgu, la reina dio a lluz un fíu, Jacobo. Entós, poner en marcha un plan pa esaniciar a Darnley, que s'atopaba enfermu (posiblemente sufriendo de sífilis). Él recuperábase en Kirk o' Field, una casa n'Edimburgu, onde María lo visitaba con frecuencia, de cuenta que se pensara qu'una reconciliación taba llevándose a cabu. El 10 de febreru de 1567, la casa onde s'agospiaba esplota, y Darnley foi atopáu muertu nel xardín; anque paecía ser esgañáu. Esti acontecimientu, que pudo ser la salvación de María, namái acabó estropiando entá más la so reputación. Jacobo Hepburn, IV conde de Bothwell, un aventureru que se convirtió nel so tercer home, foi xeneralmente consideráu como'l culpable del asesinatu, y foi xulgáu nuna parodia de corte y absueltu. María procuró recuperar l'ayuda ente les sos Lores ente que Bothwell consiguió que dalgunos d'ellos roblaren el llamáu pactu de la tabierna de Ainslie, nel cual alcordaron sofitar les sos aspiraciones de casase con María.
El 24 d'abril, María visitó al so fíu en Stirling per última vegada. Nel so camín de regresu a Edimburgu foi raptada, yá seya voluntariamente o non, por Bothwell y los sos homes, y llevada al castiellu de Dunbar onde ella pudo ser violada por él. El 6 de mayu volvieron a Edimburgu y el día 15 de mayu, nel palaciu de Holyrood, casar nuna ceremonia protestante.
La nobleza volver contra María y Bothwell y llevantó un exércitu contra ellos. Los recién casaos enfrentar a los lores en Carberry Hill el 15 de xunu, pero a la fin nun hubo batalla porque María alcordó acatar los sos órdenes cola condición de que-y dexaren dir a Bothwell. Los nobles rompieron el so promesa y llevar a Edimburgu, encarcelándola nel castiellu de Loch Leven, asitiáu nuna islla nel centru de Loch Leven. Ente'l 18 y el 24 de xunetu de 1567, María sufrió un albuertu de ximielgos nesi castiellu. Finalmente, el 24 de xunetu, forzar a abdicar del tronu escocés en favor del so fíu Jacobo, d'apenes un añu d'edá.
El 2 de mayu de 1568, amarutada de llavandera, llogra escapar de Loch Leven y llogra llevantar un exércitu pequeñu pa poder, d'esa manera, recuperar el tronu. Dempués de la derrota del so exércitu na batalla de Langside, el 13 de mayu, fuxó a Inglaterra y tres díes más tarde, foi prindada polos oficiales d'Isabel en Carlisle el 19 de mayu. Mientres el so encarcelamientu, ella fixo famosa la frase "En ma Fin gît mon Commencement" ("Na mio final ta'l mio empiezu".) bordada na so ropa formal.
Dempués de duldar sobre la cuestión de la participación o conocencia de María na combalechadura p'asesinar a Lord Darnley, Isabel ordena una investigación que finalmente conduz a un xuiciu. Foi realizáu en York ente ochobre de 1568 y xineru de 1569. La investigación tuvo un marcáu calter políticu porque Isabel nun deseyaba condergar a la so prima por asesinatu. María refugaba reconocer la potestá de nenguna corte estranxera d'intentar acusala por ser una reina unxida, y n'última instancia l'home a cargu del procesamientu, Jacobo Estuardo, conde de Moray, gobernaba Escocia como rexente del fíu de María. El principal motivu del procesamientu yera caltenela fora d'Escocia y a los sos partidarios baxu control.
El casu complicar por "les cartes de l'arca", que yeren en realidad ocho cartes presumiblemente de María a Bothwell, fechu dau a conocer por Jacobo Douglas IV conde de Morton, que s'alcuentra n'Edimburgu nuna arca de plata que tenía grabáu la lletra F (posiblemente la inicial del so primer home, Francisco II de Francia), xunto con otros documentos, incluyendo'l certificáu de matrimoniu de María y Bothwell. Nun dexaron a María ver estes pruebes o falar na so propia defensa nel tribunal. Ella refugó ufiertar una defensa escrita nun siendo qu'Isabel garantizara un veredictu de non culpable, daqué que la reina inglesa nun fadría.
Anque les cartes de l'arca fueron aceptaes pola investigación como xenuines dempués de qu'un estudiu de la escritura de les mesmes y la información contenida néstes, fueren tomaes en cuenta pol tribunal como prueba de la culpabilidá nel casu de ser auténtiques, pero la investigación algamó la conclusión de que nun se podía verificar el so orixe, siendo dende l'empiezu esto lo que se podría predicir como la única conclusión que complacería a Isabel.
L'autenticidá de les cartes de l'arca foi la fonte de muncho discutiniu ente los historiadores. Les orixinales perder en 1584, y les copies disponibles en delles coleiciones nun formen un xuegu completu. María argumentó que la so escritura nun yera malo d'asonsañar, y con frecuencia suxirióse que les cartes seríen completes falsificaciones, y que fueron inxertaes enantes de la investigación p'acusala, o que les misives fueron escrites por Bothwell o por dalguna otra persona. Los posteriores estudios sobre l'estilu de la escritura de les cartes concluyeron que nun fueron feches por María.
Ye imposible agora probar el casu comoquier. Ensin ellos, nun habría procesu en contra de María, y mirando los fechos dende'l puntu de vista actual, ye difícil dicir que dalgún de los principales partíos implicaos tuviera la comprobación de la veracidá de les cartes como una prioridá. Isabel consideraba seriamente los derechos de María al tronu inglés, y por ello caltener prisionera mientres los siguientes dieciocho años, principalmente nel castiellu de Sheffield y Sheffield Manor so la custodia de Jorge Talbot, VI conde de Shrewsbury y de la so esposa, Bess de Hardwick. La fía de Bess d'un matrimoniu anterior, Isabel Cavendish cásase con Carlos Estuardo (hermanu de Lord Darnley), naciendo d'esta unión una fía, Arabella Estuardo, que tamién sería víctima de la reina inglesa pola so proximidá al tronu y posibles aspiraciones a ocupalo. Tocantes a Bothwell, foi encarceláu en Dinamarca, volvióse llocu, y morrió presu en 1578. En 1580 la custodia de María foi tresferida a Sir Amias Paulet, permaneciendo sol so cuidu pal restu de la so vida.
Sicasí, en 1570, Isabel foi persuadida polos representantes de Carlos IX de Francia al prometer ayudar a María a recuperar el so tronu. Como condición previa, ella esixó la ratificación del Tratáu d'Edimburgu, daqué qu'a María sicasí nun-y convenía. William Cecil, I barón de Burghley, siguió les negociaciones con María nel favor d'Isabel. Los dos reines nunca llegaron a conocese.
La combalechadura de Ridolfi dio otra vegada motivos de barruntu a Isabel. En 1572, el Parllamentu, a órdenes de la reina, introdució una llei qu'esaniciaba a María de la socesión al tronu inglés. Isabel, de manera inesperada, refugó da-y el consentimientu real. Lo único que fizo pa tratar de frenar a la cautiva reina foi en 1584, cuando promulgó un documentu, el llamáu Pactu de l'Asociación empobináu a evitar que cualquier supuestu socesor beneficiar col so posible asesinatu. Nun implicaba a naide llegalmente, pero foi robláu per miles de nobles, incluyendo a la mesma María.
La execución de María convertir nuna tema qu'Isabel nun podía siguir allargando más. Ella tuvo implicada en delles combalechadures p'asesinar a Isabel, sulevar el norte católicu d'Inglaterra, y apoderase del tronu, posiblemente con ayuda francesa o española. Dalgunos de los partidarios de María creen qu'estes intrigues fueron inventaos pa perxudicala.
María foi declarada culpable por traición por una corte de cerca de 40 nobles, incluyendo católicos, dempués de tar implicada na supuesta combalechadura de Babington, onde ella daría la so autorización p'asesinar a Isabel. Degollar nel castiellu de Fotheringhay el 8 de febreru de 1587. María escoyó usar un vistíu coloráu, declarándose una mártir católica. Tenía 45 años d'edá.
María foi soterrada primeramente na catedral de Peterborough, pero en 1612 los sos restos fueron desenterraos por orde del so fíu, el rei Xacobu I d'Inglaterra, quien la sotierra na abadía de Westminster, nun monumentu funerariu talláu en mármol, obra del escultor real Cornelius Cure. Permanez ellí, a solamente 9 m. del sepulcru de la so prima Isabel.
Nel árbol inferior atópense l'árbol d'ancestros que termina en María Estuardo, fía de Xacobu V y María de Guisa.
Ancestros de María I d'Escocia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Anque les llamaes "Cartes de l'Arca" fueron aceptaes como xenuines y de mano de la reina, dempués d'un estudiu grafolóxicu y de la información contenida, pa probar la so culpabilidá si yeren auténtiques, la investigación concluyó ensin poder demostrar que fueren escrites por María Estuardo. Dende l'empiezu, sabíase qu'ésta yera la única conclusión qu'aceptaría Isabel. Comentaba James MacKay qu'unu de los "xuicios" de la hestoria terminó ensin atopar la culpa, colos acusadores de vuelta a Escocia y l'acusada detenida en "custodia preventiva".
Comoquier, ye imposible agora probar el casu. Ensin les cartes de l'arca, María nun fuera procesada nun xuiciu. Analizáu retrospectivamente, faise difícil constatar cuálos de los partíos principales implicaos taben interesaos principalmente en que s'esclariara la verdá. Sicasí, ye de notar que Lady Antonia Fraser y James MacKay, historiadores qu'escribieron biografíes series y bien documentaes de María, lleguen a la mesma conclusión. Esamináronse minuciosamente les trescripciones isabelines de les cartes, ensin confiar nes copies (7 impreses y una postrera). Establecióse que les cartes nun tán bien acoplaes. Tamién llama l'atención el fechu de que la versión francesa d'una de les cartes contién un llinguaxe incorreutu del idioma y la gramática. María yera una muyer educada que podía lleer, escribir, y falar un francés fluyío y correcto. La construcción d'una de les cartes tien equivocaciones qu'una muyer de la so educación y refinamientu nun cometería.
Otru afayu d'esti historiadores ye que les cartes de l'arca nun apaecieron hasta la conferencia de York. Forzaren a María abdicar en 1567 y tuvo en cautiverio por casi tou un añu n'Escocia. Nun s'atopó nenguna referencia a que les cartes utilizárense como evidencia contra María mientres esti periodu. Convendría qu'estes cartes fixérense públiques pa llograr el so encarcelamientu y abdicación forzada. Los orixinales sumieron dempués de la conferencia de York, aumentando asina'l barruntu de que fueron falsificadas. Esiste una reproducción de la tumba de la reina de María Estuardo n'esposición nel Muséu d'Escocia. Anque María nun foi canonizada pola Ilesia Católica, munchos considerar una mártir, y caltiénense reliquies d'ella. El so llibru de la oraciones caltúvose en Francia.
El so apologista publicó, nun diariu inglés, un sonetu atribuyíu a María, escritu cola so propia mano nesti llibru. La obra "María", d'una actriz alemana celebrada, la señora Hendel-Schutz, espertó almiración poles sos actitúes. La obra de Friedrich Schiller foi acoyida con grandes aplausos en delles ciudaes alemanes, y nella afirmábase qu'una cruz usada pola actriz yera igual a la que perteneció a la reina desafortunada. De les reliquies nesta descripción, nunca se pudo probar la so autenticidá. Si dalguna tien la credibilidá de pertenecer a la reina, ye'l velu col cual cubrióse la cabeza nel andamiu, dempués que'l verdugu haber mancáu nel costazu con un golpe en falsu (si foi por error o tracamundiu, resulta inciertu). Esti velu foi posesión de Sir J.C. Hippisley, quien afirmó que foi heredada de la casa de Estuardo na familia de la so madre. En 1818 y por encargu so, l'artista Matteo Diottavi, de Roma, fixo un grabáu, del cual dio copies a los sos amigos. Sicasí, la rapidez cola que los verdugos quemaron la so ropa y el bloque de la decapitación, faen imposible verificar la so atenticidad.
El velu ta bordáu con lentejuelas d'oru pola mesma mano de la reina, en fileres regulares que s'entecrucen y formen cuadraos pequeños, rematáu nun cantu de filo d'oru, al cual foi-y bordáu posteriorment una segunda fila, onde apaecen les siguientes pallabres en lletres d'oru: "velo Serenissim?ari?Scoti?t Galli?egin?artyris, fuit del condemnata del iniustissimam del mortem del anunciu del ab Heretica del dum del induebatur del quo. Sal MDLXXXVI De Anno. un conservatum del diu d'Anglicana de la matrona del nobilissima et en tándem, ergo Deo, consecratum de los donationis de Societati Jesu." El breviariu personal de Maria, que llevó con ella al andamiu, caltener na Biblioteca Nacional de San Petersburgu, en Rusia. Na placa hai una inscripción, con un certificáu doble de la so autenticidá, onde s'indica que'l velu, una ayalga de la familia de la casa espulsada de Estuardo, taba en posesión d'una antigua caña d'esa familia, y que Henrio Benedict Estuardo, cardenal de York, caltener por munchos años na so capiya privada, ente les reliquies más precioses, y que a la so muerte mandar a Sir Juan Hippisley, xunto con un Plutarco pervalible, un códiz coles lletres pintaes, y una moneda d'oru grabada n'Escocia mientres el reináu de María.
La placa foi consagrada pol papa Pío VII nel so palaciu del Quirinal, el 29 d'abril de 1818. Hippisley, mientres una estancia anterior en Roma, fuera íntimu amigu del cardenal de York, y llogró llogralo pa él, cuando emigró a Venecia en 1798 con otros cardenales, según una pensión de 4.000 llibres per parte del rei Xurde IV del Reinu Xuníu, entós Príncipe de Gales. Pero la pensión del cardenal fuxitivu foi prindada a encomalo poles autoridaes de la Revolución francesa. El cardenal intentó recuperar esti legáu qu'él consideraba tan pervalible. Según una nota sobre la placa, el velu tien ochenta y nueve pulgaes ingleses de llargu y cuarenta y tres d'anchu, de cuenta que paez ser una clase de mantón o bufanda y non un velu. Nes sos memories, l'escritor Melville rellata que Schiller fala d'un pañuelu que pertenez a la reina, del que se desfacer enantes de la so muerte, y que Schiller inspirar nesta anéudota pa escribir les pallabres bien conocíes de la escena de despidida, dirixíes a Hannah Kennedy. ¡"Acepte esti pañuelu! cola mio propia mano fixi'l bordáu nes mios hores de murnia y he entretejido cola mio escaldiar: "Con esti llazu ente tu y los mios güeyos".
La so vida forma la base pal poema épicu Corona tráxica de Lope de Vega (1628), el drama Maria Stuart de Friedrich Schiller (1800) y de la biografía Maria Stuart de Stefan Zweig (1935). Luis Coloma publicó la so biografía novelada La reina mártir en 1907. En 1987 publicóse la biografía Marie Stuart de Michel Duchein y en 2003 la biografía Elizabeth & Mary, cousins, rivals, queens de Jane Dunn.
Basándose nel testu de Schiller surdió la ópera Maria Stuarda de Gaetano Donizetti (1835). Amás, María Estuardo ye protagonista nes óperes Maria Stuarda, regina di Scozia de Pietro Casella (1811), otra del mesmu nome, obra de Carlo Coccia (1827) y en Mary Queen of Scots de Thea Musgrave (1977).
La banda alemana de heavy metal Grave Digger tamién homenaxó a la reina na so balada «Ballad of Mary (Queen of Scots)» perteneciente al so álbum de 1996 Tunes of War, nel que se fala d'otros personaxes históricos escoceses como Robert the Bruce o William Wallace.
El compositor británicu Mike Olfield fai referencia a la reina nel cantar «To France» , interpretada pola cantánte Maggie Reilly , nel LP Crises, editáu en 1984.
Añu | Película | Direutor | Intérprete |
---|---|---|---|
1895 | Beheading of Mary, Queen of Scots | ||
1927 | María Stuart | Leopold Jessner Friedrich Fehér | Magda Sonja |
1936 | María Estuardo | John Ford | Katharine Hepburn |
1940 | Corazón de Reina | Carl Froelich | Zarah Leander |
1971 | María, reina d'Escocia | Charles Jarrott | Vanessa Redgrave |
2004 | Gunpowder, Treason and Plot | Gillies McKinnon | Clémence Poésy |
2007 | Elizabeth: The Golden Age | Shekhar Kapur | Samantha Morton |
2013 | Reign (Serie TV) | Adelaide Kane |
Predecesor: Xacobu V |
Reina d'Escocia 1542 - 1567 |
Socesor: Xacobu VI (I) |
Predecesor: Catalina de Médici |
Reina consorte de Francia 1559-1560 |
Socesor: Sabela d'Austria |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.