Un cúmulu estelar ye un grupu d'estrelles atraíes ente sigo pola so gravedá mutua. La clasificación tradicional inclúi dos tipos de cúmulos estelares: los cúmulos globulares y los cúmulos abiertos (o galácticos).
 Cúmulu estelar | |
|---|---|
| tipu d'oxetu astronómicu | |
 | |
| Parte de | galaxa |
 | |
Los cúmulos globulares son agrupaciones trupes de centenares de miles o millones d'estrelles vieyes (más de mil millones d'años), ente que los cúmulos abiertos contienen xeneralmente centenares o millares d'estrelles nueves (menos de cien millones d'años) o d'edá entemedia (ente cien millones y mil millones d'años). Los cúmulos abiertos son disgregados a lo llargo del tiempu pola so interacción gravitatoria con nubes moleculares nel so movimientu pola galaxa ente que los cúmulos globulares, más trupos, son más estables frente al so disgregación (anque, al llargu plazu, tamién acaben siendo destruyíos). Amás de les diferencies en númberu d'estrelles (y, poro, masa) y n'edá ente los dos tipos tradicionales de cúmulos, tamién s'estremen pol so metalicidá (los cúmulos abiertos son ricos en metales ente que los globulares son probes nellos) y la so órbita (los cúmulos abiertos pertenecen a la población del discu de la galaxa ente que los globulares pertenecen al halo). Otra manera, nun esisten diferencies grandes ente los tamaños de los nucleos de dambos tipos de cúmulos, qu'en dambos casos ye d'unos pocos pársecs.
Nos años 80 y 90 del sieglu XX afayóse que la clasificación tradicional nun tomaba tolos cúmulos estelares esistentes. Por casu, nes Nubes de Magallanes esisten cúmulos tan masivos como los globulares pero nuevos (R136, el nucleu de 30 Doradus, ye'l casu más bultable). N'otres galaxes (por casu, M82) afayar naquellos años supercúmulos estelares tan masivos o más como los globulares pero nuevos. Dalgunos d'esos supercúmulos estelares (NGC 3603, Westerlund 1) identificáronse tamién nel planu de nuesa mesma galaxa, escondíos tres grandes nubes de polvu. Coles mesmes, comprobóse que la diferencia ente cúmulos estelares (oxetos amestaos, esto ye, xuníos pola so atraición gravitatoria) y asociaciones estelares (agrupaciones que nun tán xuníes gravitacionalmente y que s'esvalixen amodo) nun ta bien marcada. Delles agrupaciones estelares nacen como cúmulos, otres como asociaciones estelares, otres como cúmulos arrodiaes d'asociaciones y otres nun estáu estremeru ente cúmulos y asociaciones. Toes elles acaben disgregándose tarde o aína. Los cúmulos globulares (los cualos cuando son nuevos llámense supercúmulos estelares) son los que perduren más; podemos reparar cúmulos globulares que se formaron de primeres de la vida de la nuesa galaxa. Sicasí, ye posible apreciar cómo dellos cúmulos globulares tienen coles de marea, esto ye, rastros d'estrelles que se fueron esprendiendo del cúmulu a lo llargo de la so historia y qu'abarrunten la so dispersión final.
Poro, una clasificación moderna de les agrupaciones estelares (cúmulos o asociaciones) tien d'incluyir siquier trés variables: edá, masa y estáu gravitacional; y quiciabes dos más (metalicidá y tipu d'órbita).
Interés astronómicu de los cúmulos
Los cúmulos estelares ayuden a entender la evolución estelar al ser estrelles formaes na mesma dómina a partir del material d'una nube molecular. Tamién representen un importante pasu na determinación de la escala del Universu. Dalgunos de los cúmulos abiertos más cercanos pueden utilizase pa midir les sos distancies absolutes per mediu de la téunica del paralax. El diagrama de Hertzsprung-Russell d'estos cúmulos puede entós representase colos valores de lluminosidá absoluta. Les diagrames similares de cúmulos que la so alloña nun ye conocida pueden ser comparaos colos de distancia cubicada envalorando la distancia que los dixebra de nós.
Referencies
Enllaces esternos
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
