El coríu real[2] (Anas platyrhynchos) ye una especie d'ave anseriforme de la familia Anatidae. Ye un coríu de superficie bien común y estendíu pel hemisferiu norte. Habita árees de temperatura templada d'América del Norte, Europa, Asia y el norte d'África. Como ave migratoria tamién frecuenta Centroamérica y el Caribe, y foi introducíu n'Australia y Nueva Zelanda. Probablemente ye'l más conocíu de tolos coríos, y los coríos domésticos pertenecen a esta especie.
Anas platyrhynchos coríu real  | ||
|---|---|---|
_on_the_ground.jpg) | ||
| Estáu de caltenimientu | ||
 Esmolición menor (IUCN 3.1)[1] | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Animalia | |
| Filu: | Chordata | |
| Clas: | Aves | |
| Orde: | Anseriformes | |
| Familia: | Anatidae | |
| Xéneru: | Anas | |
| Especie: |
A. platyrhynchos Linnaeus, 1758 | |
| Distribución | ||
 | ||
| Subespecies | ||
| ||
| Consultes | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
Taxonomía y evolución
El coríu foi una de les munches aves descrites científicamente por Linneo na so obra Systema Naturae de 1758, ya inda lleva'l so nome binomial orixinal.[3]
Los coríos reales hibriden colos sos parientes más cercanos dientro del xéneru Anas, como'l Anas rubripes, y con delles especies más alloñaes como coríu rabudu, produciendo dellos híbridos que pueden ser totalmente fértiles.[4] Esti inusual fenómenu que se produz ente les especies de coríos ye por cuenta de que'l coríu real y los demás coríos del xéneru Anas evolucionaron bien rápido y apocayá, a finales del Pleistocenu. Esta radiación de llinaxes caltiénense separtaos al nun coincidir les sos árees de distribución o por motivos de comportamientu, pero inda nun son xenéticamente incompatibles.[5] Amás los coríos reales son conespecíficos de los coríos "domésticos" (Anas platyrhynchos domesticus) y dafechu fértiles nel so cruzamientu.
A xulgar pola so bioxeografía el coríu real paez tar más próximu a los sos parientes indopacíficos qu'a los americanos. Según les secuencies del so ADN mitocondrial de los bucles de desplazamientu,[6] evolucionaríen nuna rexón de Siberia y contorna. Amás apaez de secute ente los restos fósiles d'Europa ensin tener un candidatu claru pa ser el so ancestru na zona. La paleoespecie de gran tamañu que formaben siquier les poblaciones europees y del oeste d'Asia mientres el Pleistocenu denominóse Anas platyrhynchos palaeoboschas.
Esisten diferencies nel ADN mitocondrial ente los coríos reales de Norteamérica y Eurasia,[7] pero nun s'atopa un patrón claru de diferenciación na so xenoma nuclear.[8] Apaecen haplotipos típicos de los parientes cercanos norteamericanos y del anas poecilorhyncha nos coríos reales de la contorna del mar de Bering.[6] Hai una población de coríos reales nes islles Aleutianes que paez tar evolucionando haza una subespecie, yá que'l so fluxu xenéticu coles demás poblaciones ye bien amenorgáu.[9] El tamañu de los coríos reales varia clinalmente, polo que los individuos de Groenlandia son más grandes, robustos y col picu más curtiu que les poblaciones del sur. Dellos ornitólogos dixebren a los coríos reales de Groenlandia nuna subespecie (A. p. conboschas).
Descripción
El coríu real ye un coríu de tamañu mediu, anque llixeramente más pesáu que la mayoría de los patos de superficie. Mide ente 50-65 cm de llargu (de los que dos tercios correspuenden al cuerpu), tien un valumbu alar de 81–98 cm,[10] y suel pesar ente 0,72–1,58 kg.[11][12] Les sos midíes corporales estándar son: cuerda máxima de l'ala ente 25,7 y 30,6 cm, picu ente 4,4 y 6,1 cm y tarsu ente 4,1 y 4,8 cm.[13]
Presenta un marcáu dimorfismu sexual nel so plumaxe. El machu en plumaxe reproductivu ye inconfundible. La so tiesta y pescuezu son de color verde escuru brillante enmarcaos con una llista blanca a manera de collar. El so pechu ye castañu con tonos púrpura. El restu del so plumaxe ye abuxáu (más escuru nes partes cimeres) salvo'l obispillu y les plumes centrales de la cola, rizaes escontra riba, que son negros, les plumes llaterales de la cola que son blanques y l'espeyuelu de les ales.[14] La fema tien un plumaxe de colores más apagaos, predominantemente veteáu en tonos pardos, de marcáu contraste ente tonos claros y escuros por cuenta de que cada pluma puede ser en parte dende'l pardu escuru a la crema claro. Esta coloración ye compartida pola mayoría de les femes de coríos de superficie. La so tiesta ye principalmente de touo crema con una llista ocular y pileu escuros.[14] Dambos sexos tienen un carauterísticu espeyuelu nes sos plumes secundaries de color azul iridiscente (o moráu según l'ángulu en que se vea) con un cantu interior negru y otru esterior blancu. Nel casu de la fema'l espeyuelu dexa estremala de les femes d'otres especies de coríos. El picu del machu ye mariellu cola punta negra, ente que'l de la fema ye más escuru, bazcuyando del naranxa enllordiáu al pardu coritu. Les pates de dambos son de color naranxa. Tres la dómina de cría los machos camuden el so plumaxe pasando al plumaxe d'eclís, de tonos asemeyaos al de les femes. A la fin d'esta muda braniza dambos sexos pierden les plumes de vuelu aproximao mientres un mes (periodu de mancada) polo temporalmente escarecen del so carauterísticu espeyuelu.
Al nacer los coritinos tán cubiertos de plumón de color mariellu nes partes inferiores y la cara, y pardu coritu nes cimeres, con dellos llixos mariellos. Les sos pates y picu son coritos. Col primer emplumáu los coritinos adquieren un plumaxe de tonos pardos aemeyáu al de les femes, anque más veteáu, y les sos pates y picu vanse esclariando.[14] El periodu d'emplumáu termina a los dos meses tres la eclosión. Los xuveniles empiecen a volar a los trés o cuatro meses, cuando les sos ales y musculatura tán dafechu desenvueltos. Los xuveniles puen estremase pol color del so picu, mariellu pa los machos y naranxa o pardu pa les femes; el so pechu que ye pardu acoloratáu nel casu de los machos y les plumes centrales de la cola que tán rizaes escontra riba nos machos y son rectes nes femes.
Al averase al periodu de maduror sexual (ente los 6–10 meses) el plumaxe de les femes permanez igual ente que el de los machos va camudando pasu ente pasu hasta algamar los tonos del adultu. Esti cambéu nel plumaxe ye asemeyáu al de los machos adultos al llegar la primavera y volver adquirir el plumaxe reproductivu. El maduror sexual de los coríos reales producir a los 14 meses y tienen una esperanza de vida de trés años.[15]
Los coríos domésticos pueden ser de coloración asemeyada a los coríos monteses, blancos y d'otros colores non presentes nes poblaciones selvaxes.
Son una especie ruidosa, los machos emiten un gazníu nasal agudu a manera de bocinazu, ente que les femes producen el cuac más grave que polo xeneral s'atribúi a los coríos.[16][17]
Distribución y hábitat
Los coríos reales tán llargamente distribuyíos pel hemisferiu norte y fueron introducíos en delles rexones del hemisferiu sur. Atopar de forma natural en Norteamérica dende Alaska y Groenlandia hasta hasta Méxicu, les islles de Ḥawai, la mayor parte de Eurasia dende Islandia y Escandinavia pel oeste hasta Siberia, China y Xapón pel este, amás del norte d'África.[10] Foi introducíu n'Australia y Nueva Zelanda. Ye una ave migratoria de llarga distancia nes partes septentrionales del so área de distribución, pasando l'iviernu nes del sur. Por casu, los de Norteamérica pasen l'iviernu en Méxicu, y tamién s'enfusen regularmente n'América Central y el Caribe ente setiembre y mayu.[18]
Los coríos reales habiten nuna gran variedá de hábitats y climes, dende la tundra ártica a les rexones subtropicales. Atópase tantu en humerales d'agües duces como salada, incluyíos los llagos, les llagunes, los ríos, banzaos y estuarios, amás de les ensenaes someres y el mar abiertu cercanu a la mariña; y tamién los parques y zones urbanes. Prefieren les agües pocu fondes, de menos d'un metro, y suelen evitar les más fondes. Y siéntense atraíos poles mases d'agua con vexetación acuática.[17]
Comportamientu
Ye una ave bien gregaria fuera de la dómina de cría, y puede formar grandes bandaes.[19] Ye un coríu bastante cerriscu y desconfiable, que raramente dexa l'acercamientu a curtia distancia, siendo de normal el primeru que fuxe ante la presencia humana (salvo los residentes nes urbes). Arrexuntar pa sestear mientres el día y pela nueche muévese a los comederos. La so gran capacidá d'adaptación y aprovechamientu de distintes fontes d'alimentos son les razones de la so numberosa población.
Alimentación
Xeneralmente aliméntense na superficie de l'agua, llegando a somorguiar mediu cuerpu, o pastien cerca de les veres. Los coríos reales son omnívoros y bien flexiberes al respective de les sos eleiciones alimentícias. La so dieta puede variar según dellos factores, como la dómina del so ciclu de reproducción, variaciones na disponibilidad d'alimentos y la competencia inter y intraespecífica.[20] La mayor parte de la dieta del coríu real componer de gran variedá de granes y otra materia vexetal, incluyíes raigaños y tubérculos, y invertebraos como gasterópodos, inseutos (ente los que s'atopen los escarabayos, mosques, caparines, libélulas y figáneas), crustáceos y viérbenes, tamién se rexistró que comen pequeñes xaronques. Rexistróse que mientres la dómina de cría los machos peracaben un 37,6% materia animal y un 62,4% de materia vexetal, especialmente Echinochloa crus-galli, y les femes que nun ponen güevos comen un 37,0% de materia animal y un 63,0% de materia vexetal. Sicasí les femes que van poner güevos peracaben un 71,9% de materia animal y solo un 28,1% materia vexetal.[21] El restu del añu la mayoría de la dieta d'esti coríu ta formada por plantes, especialmente mientres la migración de seronda y l'iviernu.[22][23]
Reproducción
Los coríos reales xeneralmente formen pareyes (n'ochobre y payares nel so área autóctona) solo hasta que les femes ponen los güevos de primeres de la primavera. Nesti periodu'l machu dexar y xúnese a otros machos n'espera de la dómina de muda braniza qu'empieza en xunu (nel hemisferiu norte). Una vegada adquiríes les plumes de contorna del plumaxe d'eclís los machos pierden les plumes de vuelu quedando mientres aproximao ensin capacidá de vuelu, polo que permanecen escondíos ente la vexetación acuática. Les femes nun van sufrir esti procesu hasta terminar de criar a la so niarada. Nel periodu previu a la muda los machos inda tán sexualmente activos y dalgunos permanecen a la espera pa niciar puestes de reposición, con aquelles femes que perdieron o abandonaron l'anterior) o p'apariase pola fuercia con cualquier fema de coríu qu'apaeza aisllada, ensin importar la so especie o si ta criando una prole de patitos.
El periodu de anidamiento puede ser bien estresante pa les femes yá que pueden poner más de la metá del so pesu en güevos. Pa ello precisa enforma descansu y una zona d'alimentación llibre de depredadores. Cuando busca un llugar p'añerar la fema prefier zones ocultes, inaccesibles pa los depredadores terrestres, o que tengan pocu depredadores pela redolada. La puesta consta d'ente 8–13 güevos, que son guaraos mientres 27–28 díes hasta la so eclosión. La fema curia a les sos críes en solitariu, que tarden 50–60 díes en desenvolvese. Los sos patitos son nidífugos y capaces de nadar y alimentase solos dende'l primer día. Los pitucos al nacer tán recubiertos de plumón mariellu o marrón cola cara y otros manches marielles. La calquier impúlsa-yos a siguir y quedase xunto a so madre, asina non solo protexer y da calor sinón qu'aprienden lo que precisen sobre'l so hábitat y onde y como alimentase. Cuando los patitos convirtiéronse en xuveniles capaces de volar, aprienden y recuerden les sos rutes migratories tradicionales al permanecer xunto a so madre hasta la siguiente dómina de cría.
Con frecuencia cuando se formen les pareyes unu o dellos machos queden de llau. Estos grupos dacuando escuerren a femes de coríu aisllaes, inclusive a les d'otres especies, hasta que les cansen y entós copulan con ella por veces. Lebret (1961) y Cramp y Simmons (1977) denominaron a esti comportamientu «vuelo d'intentu de violación». Los machos d'azulón dacuando escuerren a los machos d'otres especies de coríos, o inclusive ente ellos, cola mesma intención. Nun casu se documentó «necrofilia homosexual», un machu copuló con otru machu al qu'escorriera en vuelu y taba muertu en topetando con una ventana de vidriu.[24] Esta investigación foi gallardoniada col premiu Ig Nobel de 2003.[25]
Los coríos reales son n'ocasiones oxetivu de parásitos de puesta comenencioses como los porrones americanos, malvasías caneles, porrones bola, coríos frisos, coríos rabudos, patos cuyar, cercetas coloraes, porrones osculados y otros coríos reales. Estos güevos xeneralmente son aceptaos cuando se paecen a los sos propios, pero si non la fema d'azulón intenta espulsalos o inclusive abandona'l nial si'l parasitismu producir mientres la puesta.[26]
Estáu de caltenimientu
A diferencia d'otres aves acuátiques el coríu real beneficióse de les alteraciones humanes del mediu ambiente. Son bien adaptables y son capaces de vivir, ya inclusive espolletar, en medios humanizaos y urbanos, qu'antes podíen sofitar a otres especies de coríos más sensibles. La so población y área de distribución son enormes, y anque se cree que la so población ta menguando llixeramente nun s'avera nin de lloñe a los estragales d'amenaza, polo que la UICN considerar una especie so esmolición menor.[1]
La suelta d'azulones en rexones onde nun son nativos causa problemes debíos a la hibridación colos coríos nativos, yá que se producen híbridos fértiles que contaminen xenéticamente les poblaciones locales, y amenorguen la posibilidá de sobrevivencia de los coríos autóctonos más escasos. Los coríos reales son consideraos una especie invasora en Nueva Zelanda y Sudáfrica.[10][27] Ellí, y n'otros llugares, los coríos reales tán estendiéndose con ayuda de la creciente espansión urbana ya hibriden colos sos parientes cercanos locales.[28] Col tiempu la hibridación creó un continuu de formes entemedies ente estes especies y l'azulón, empezar asina a revertir el procesu d'especiación.[29] Esto causó esmolición por parientes del coríu real como'l patu de Hawaii,[28][30] la subespecie A. s. superciliosa del coríu ceyudu,[28][31][32][33] el coríu aveséu,[28][34][35][36] el coríu xaspiáu,[28][37][38] el coríu malgax,[39] el coríu picolimón,[29] el patu mexicanu,[28][38] nesti últimu casu llegando inclusive a cuestionase si estes aves tendrán de considerase una especie.[40] En Florida prohibióse la posesión y cría de coríos reales pa evitar asina la hibridación colos coríos xaspiaos nativos.[41] L'coríu picopinto ta sufriendo introgresión per parte de la población d'azulones del Krai de Primorie, posiblemente debida a los cambeos del hábitat debíos al calentamientu global.[6]
De la mesma el mancomún xenéricu los coríos reales monteses, que son los ancestros de los coríos domésticos, puede contaminase pola hibridación de los coríos domésticos y los coríos amontesaos.[42][43][27]
Xenoma
El xenoma del coríu real foi secuenciáu en 2013.[44] Col so llogru, reparáronse carauterístiques importantes del mesmu, como la contraición de families de xenes de la inmunidá con al respective de les sos families equivalentes en mamíferos. Amás, yá que esta ave ye un reservorio natural del virus del gripe aviar, identificáronse xenes que los sos patrones d'espresión alteriar en respuesta a la infeición d'esti virus, concretamente tres la infeición col subtipo H5N1.[45]
Referencies
Bibliografía
Ver tamién
Enllaces esternos
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
