From Wikipedia, the free encyclopedia
Citrus × aurantifolia, el limero o llimonal, ye una especie arbórea de la familia de les rutácees, ye un árbol frutal perteneciente al xéneru Citrus (cítricos).[1]
Citrus × aurantifolia limera  | ||
|---|---|---|
 | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Plantae | |
| División: | Magnoliophyta | |
| Clas: | Magnoliopsida | |
| Orde: | Sapindales | |
| Familia: | Rutaceae | |
| Subfamilia: | Citroideae | |
| Tribu: | Citreae | |
| Xéneru: | Citrus | |
| Especie: |
Citrus × aurantifolia (Christm.) Swingle | |
| Consultes | ||
| Royal Botanic Gardens, Kew | Royal Botanic Gardens, Kew | |
| [editar datos en Wikidata] | ||
Ye una especie híbrida de Citrus micrantha x Citrus medica.[2][3][4], natural del sureste d'Asia ya introducida n'Europa en tiempos de les Cruzaes al traviés del Oriente Mediu y África del Norte.
Árbol perenne bien paecíu al naranxal, d'unos 6 m d'altor, y tueru davezu torcíu, ramifícase densamente dende bien embaxo. Les cañes tienen escayos curtios y duros que surden de les axilas, con fueyes perennes aovaes d'ente 2,5 a 9 cm de color verde asemeyaos a les del naranxal, d'ende'l so nome llatín aurantifolia. Les flores (fragantes como toles del xéneru), d'unos 2,5 cm, son de color blancu amarellentáu, con una fina llinia púrpura nos cantos, cola corola de cinco pétalos. El frutu ye una baga de color mariellu ovoide esférica, con pulgu de color mariellu y magaya xugosa y aceda.[5]
Esisten distintos cultivares de C. × aurantifolia con diversos graos d'acidez y colores que varien del verde al mariellu.
El llimón (llima n'España) de forma globosa y ente 2,5 a 3 cm de diámetru ye de color verde amarellentáu al maurecer, anque se suel consumir enantes de la maduración. La magaya verde y xugosa tien un característicu sabor acedo y arumosu. Esta fruta tien un altu conteníu en vitamina C, según ácidu cítricu.
Fízose famosa ente los marineros británicos del sieglu XVIII, quien les consumíen davezu mientres les sos llargues travesíes pa combatir l'escorbutu, y foi según llegar a moteyar Limey (términu un tanto peyorativu dadu a estos marineros).
La so hestoria n'América del Sur empecipiar cola llegada de los colonizadores españoles qu'ingresen especies foranes d'animales y vexetales al Virreinatu de Perú dende onde se promueve el so cultivu y crianza nel subcontinente. En Perú conozse como "llimón criollu" n'oposición al "llimón real", o en décades recién a cencielles como "llimón", y el so zusmiu ye bien utilizáu na gastronomía peruana, pal arreglo d'ensalaes y na preparación de bébores. Ye l'ingrediente fundamental del ceviche, un platu a base de pexe o mariscos frescos, y del pisco sour, un cóctel en base al pisco.[ensin referencies]
El pericardiu del llimón puede contener hasta un 2.5% d'aceite esencial con principios activos qu'inclúin flavonoides como hesperidósido, diosmósido, limocitrina, citronina, noboletina y tangerina. Tamién contién pectina. La magaya del llimón ye bien rica en ácidu cítricu (hasta un 8%) y vitamina C.[5]
El pulgu del llimón ye aperitiva, esto ye, aguiya'l mambís.[5]
Pola so riqueza en flavonoides ye útil en casos de fraxilidá capilar y insuficiencia venosa, según na prevención de hemorroides y alteraciones diabéticas o hiperténsivas.[5]
Ye llimón ye un escelente antisépticu, especialmente si aplicar en forma d'inhalaciones, nes que'l limoneno amás exerz de espectorante.[5]
Per vía esterna: cuando esiste picor xenital (d'escrotu o vulva) puede solliviase cola aplicación esterna de zusmiu de llimón. Los gargarismos de zusmiu de llimón son un escelente colutorio antisépticu en casu de farinxitis o irritación de gargüelu.[5]
Citrus × aurantifolia describióse por (Christm.) Swingle y espublizóse en Flora Indica; or descriptions of Indian Plants 1: 423, nel añu 1820.[6]
Citrus: nome xenéricu que comparte parcialmente la so etimoloxía cola pallabra «llimón». Deriva del árabe hispanu llima, esti del árábe līmah, esti del persa لیمو /limú/, y esti del sánscritu nimbú,[7] qu'en realidá se refería a esta llima aceda.[8]
aurantifolia: epítetu llatín que significa "con fueyes doraes".[9]
Esta especie ye conocida nel dominiu llingüísticu asturlleonés col nome común limera[11].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
