উত্তৰ মহাসাগৰ

উত্তৰ মহাসাগৰ বা সুমেৰু মহাসাগৰ (ইংৰাজী: Arctic Ocean, আৰ্কটিক অচিন) হৈছে উত্তৰ গোলাৰ্ধৰ সুমেৰু অঞ্চলত অৱস্থিত এক মহাসাগৰ। এই মহাসাগৰ পৃথিৱীৰ মূল পাঁচখন মহাসাগৰৰ ভিতৰত আটাইতকৈ সৰু আৰু অগভীৰ মহাসাগৰ (smallest and shallowest)।^[1]আন্তৰ্জাতিক হাইড্ৰ’গ্ৰাফিক সংগঠনে (International Hydrographic Organization, IHO) ইয়াক মহাসাগৰ বুলি স্বীকৃতি দিছে যদিও কোনো কোনো সাগৰ বিশেষজ্ঞই (oceanographers) ইয়াক উত্তৰ-ভূমধ্য সাগৰ (Arctic Mediterranean Sea) বা সৰলভাৱে উত্তৰ সাগৰ (Arctic Sea) বুলি আখ্যা দিয়ে আৰু আটলাণ্টিক মহাসাগৰৰ এটা অংশ বুলিহে গণ্য কৰে।^[2][3]

উত্তৰ মহাসাগৰ

উত্তৰ মহাসাগৰৰ প্ৰায় সমগ্ৰ অংশ ইউৰেছিয়া আৰু উত্তৰ আমেৰিকা মহাদেশ দ্বাৰা পৰিবেষ্টিত। বছৰৰৰ অধিকাংশ সময় এই মহাসাগৰৰ অংশবিশেষ সামুদ্ৰিক বৰফে ঢাকা খাই থাকে।^[4] এই বৰফৰ আৱৰণ গলা আৰু পুনৰ গোট মৰাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি উত্তৰ মহাসাগৰৰ পৃষ্ঠীয় উষ্ণতা (surface temperature) আৰু লুণীয়া গুণ (লৱণত্ব) (salinity) ৰ ঋতু অনুযায়ী তাৰতম্য ঘটে।^[5] অৱশ্যে ইয়াৰ গড় লৱণত্বৰ পৰিমাণ পাঁচোখন মহাসাগৰৰ ভিতৰত আটাইতকৈ কম। নদী আৰু জুৰিবোৰৰ পৰা নিৰ্মল পানীৰ অধিক সোঁত আৰু কাষৰীয়া সাগৰীয় পানীৰ সৈতে সীমিত সংযোগেই ইয়াৰ মূল কাৰণ বুলি ধাৰণা কৰা হয়।^[1] আমেৰিকাৰ নেশ্যনেল স্ন' এণ্ড আইচ ডে'টা চেণ্টাৰে (National Snow and Ice Data Centre, NSIDC) ছেটেলাইটৰ তথ্যৰ সহায়ত এই মহাসাগৰৰ বৰফাৱৰণ বা বৰফ গলাৰ হাৰৰ তুলনা বিগত বৰ্ষসমূহৰ সমান্তৰাল ভাবে নিয়মীয়াকৈ বিশ্লেষণ কৰি খাকে।

The Arctic region; of note, the region's southerly border on this map is depicted by a red isotherm, with all territory to the north having an average temperature of less than 10 °C (50 °F) in July.

তথ্যসূত্ৰ

1. Michael Pidwirny (2006). "Introduction to the Oceans". www.physicalgeography.net. Archived from the original on 2006-12-09. http://www.physicalgeography.net/fundamentals/8o.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2006-12-07.
2. Tomczak, Matthias; Godfrey, J. Stuart (2003). Regional Oceanography: an Introduction (2 সম্পাদনা). প্ৰকাশক Delhi: Daya Publishing House. ISBN 81-7035-306-8. Archived from the original on 2007-06-30. https://web.archive.org/web/20070630202249/http://www.es.flinders.edu.au/~mattom/regoc/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2011-12-23
3. "'Arctic Ocean' - Encyclopædia Britannica". http://www.britannica.com/EBchecked/topic/33188/Arctic-Ocean/57838/Oceanography। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-07-02. "As an approximation, the Arctic Ocean may be regarded as an estuary of the Atlantic Ocean."
4. Since the beginning of the 21st century, sea ice covers only 1/3 to 1/2 the surface of the Arctic Ocean at the end of summer.
5. Some Thoughts on the Freezing and Melting of Sea Ice and Their Effects on the Ocean K. Aagaard and R. A. Woodgate, Polar Science Center, Applied Physics Laboratory University of Washington, January 2001. Retrieved 7 December 2006.

বহিঃসংযোগ

• The Hidden Ocean Arctic 2005 Daily logs, photos and video from exploration mission.
• Oceanography Image of the Day, from the Woods Hole Oceanographic Institution
• Arctic Council
• The Northern Forum
• Arctic Environmental Atlas Archived 2006-01-06 at the Wayback Machine Interactive map
• NOAA Arctic Theme Page
• Arctic Ocean entry at The World Factbook
• Daily Arctic Ocean Rawinsonde Data from Soviet Drifting Ice Stations (1954–1990) Archived 2014-01-19 at the Wayback Machine at NSIDC
• Arctic time series: The Unaami Data collection Archived 2012-07-02 at the Wayback Machine
• NOAA North Pole Web Cam Images from Web Cams deployed in spring on an ice floe
• NOAA Near-realtime North Pole Weather Data Data from instruments deployed on an ice floe
• Search for Arctic Life Heats Up by Stephen Leahy
• International Polar Foundation
• National Snow and Ice Data Center – Daily report of Arctic ice cover based on satellite data
• Marine Biodiversity Wiki Archived 2011-07-23 at the Wayback Machine