ওমান

ওমান (আৰবী: سلطنة عُمان সাল্‌ত্বানাৎ উমান [sʌltˤʌnʌt ʕʊmaːn]) আৰৱ উপদ্বীপৰ দক্ষিণ-পূব কোণত অৱস্থিত ৰাষ্ট্ৰ। ওমান এখন মৰুময় দেশ। ইয়াৰ সুউচ্চ পৰ্বতমালাৰ ঠিক কাষতেই উজ্জ্বল শুভ্ৰ বালিৰ সমুদ্ৰ সৈকত আছে। ইয়াত সংখ্যালঘু মুছলমান গোত্ৰ ইবাদি জাতিৰ লোকসকলে বাস কৰে। ইহঁত চিয়া আৰু চুন্নী সম্প্ৰদায়তকৈ পৃথক। বহু শতাব্দী ধৰি ওমান ভাৰত মহাসাগৰীয় বাণিজ্যৰ এটি অন্যতম কেন্দ্ৰ আছিল। ১৭শ ৰ পৰা ১৯শ শতিকা পৰ্যন্ত ই এটি ঔপনিবেশিক শক্তি আছিল। ওমানৰ ৰজা চুলতান উপাধি ব্যৱহাৰ কৰে আৰু দেশখনৰ চৰকাৰী নাম ওমান চুলতানাত।

চুলতানাত ওমান سلطنة عُمان Salṭanat ʻUmān
ৰাষ্ট্ৰীয় সঙ্গীত نشيد السلام السلطاني "As-Salam as-Sultani" "আচলাম এছ চুলতানী"
ওমান-ৰ অৱস্থান আৰৱ উপদ্বীপত ওমানৰ অৱস্থান (গাঢ় সেউজীয়া) )
ৰাজধানী (আৰু বৃহত্তম নগৰ)		মস্কত 23°36′N 58°33′E
ৰাষ্ট্ৰভাষা (সমূহ)		আৰৱী ভাষা
জাতীয়তাসূচক বিশেষণ		ওমানী
চৰকাৰ		একক সংসদীয় সম্পূৰ্ণ সম্ৰাজ্যবাদ
-	চুলতান	কাবুছ বিন চাইড আল চাইড
-	প্ৰধানমন্ত্ৰী	ফাহদ বিন মহম্মদ আল চাইড[1]
প্ৰতিষ্ঠাকাল
-	অজদ জনজাতিৰ প্ৰব্ৰজন	১৩০
-	আল জুলন্দা	৬২৯
-	Imamate established[2]	৭৫১
-	নাভানি সম্ৰাজ্য	১১৪৫
-	য়াৰোবা সম্ৰাজ্য	১৬২৪
-	হাউচ অফ আল চাইড	১৭৪৪
মাটিকালি
-	মুঠ	৩,০৯,৫০০ বৰ্গ কিমি (৭০তম) ১,১৯,৪৯৮ বৰ্গ মাইল
-	জলভাগ (%)	নামমাত্ৰ
জনসংখ্যা
-	২০১০ আনুমানিক	৪৪,৪১,৪৪৮'"`UNIQ--ref-০০০০০০০২-QINU`"' (১৩৫তম)
-	২০১০ লোকপিয়ল	২৭,৭৩,৪৭৯'"`UNIQ--ref-০০০০০০০৩-QINU`"'
জিডিপি (পিপিপি)		২০১৬ আনুমানিক
-	মুঠ	$১৭৬.২১১ বিলিয়ন[3]
-	জনমুৰি	$৪৪,৫৩০[3]
জিডিপি (নামমাত্ৰ)		২০১৬ আনুমানিক
-	মুঠ	$৫১.৬৭৯ বিলিয়ন[3]
-	জনমুৰি	$২০,০৫৯[3]
মানৱ উন্নয়ন সূচক (২০১৪)		০.৭৯৩ (৫২তম)
মুদ্ৰা		ওমানী ৰিয়াল (OMR)
সময় অঞ্চল		(ইউটিচি+৪)
গাড়ী চলোৱা হয়		সোঁফালে
ইণ্টাৰনেট টিএলডি		.om, عمان.
কলিং ক'ড		+৯৬৮

ওমানৰ পশ্চিমে য়েমেন, চৌদি আৰৱ আৰু সংযুক্ত আৰৱ আমিৰাত, পূবে আৰৱ সাগৰ, উত্তৰে ওমান উপসাগৰ অৱস্থিত। ওমানৰ আটাইতকৈ উত্তৰৰ অংশ মুছান্দাম উপদ্বীপ হাৰ্মুছ প্ৰণালীৰ দক্ষিণ পাৰ গঠন কৰিছে। পাৰস্য উপসাগৰত ওমানৰ কিছু কিলোমিটাৰ উপকূলীয় ৰেখা আছে। মস্কত ওমানৰ ৰাজধানী আৰু বৃহত্তম নগৰ।

ৰাজনীতি

ওমানৰ ৰাজনীতি এটি পৰম ৰাজতন্ত্ৰৰ মাজেৰে সংঘটিত হয়। ওমানৰ চুলতান হল একাধাৰে ৰাষ্ট্ৰ আৰু চৰকাৰৰ প্ৰধান। ওমানৰ চুলতান সকলে বংশানুক্ৰমে শাসনভাৰৰ ক্ষমতা পায়। বৰ্তমান কাবুছ ইবন চাাইদ আল-চাইদ দেশখনৰ চুলতান আৰু তেওঁক সহায়তা কৰিবলৈ এখন মন্ত্ৰিসভা আছে।

২০০৩ চনৰ অক্টোবৰত প্ৰায় ২ লাখ ওমানী প্ৰথমবাৰৰ বাবে আইনসভাৰ সদস্য সকলক নিৰ্বাচিত কৰে। মুঠ ৮৩জন সদস্য নিৰ্বাচিত হয় আৰু এওঁলোকৰ ভিতৰত দুগৰাকী মহিলা সদস্যও আছিল।

ভূগোল

ওমানr ভূসংস্থানিক মানচিত্ৰ

ওমান আৰৱ উপদ্বীপৰ দক্ষিণ-পূব দিশত অৱস্থিত। ওমানৰ শতকৰা ৮০ ভাগৰু অধিক অঞ্চল মৰুভূমি, ১৫% পৰ্বত আৰু মাত্ৰ ৩% উপকূলীয় সমভূমি। বেছিভাগ ঘন জনবসতি অঞ্চল সাগৰৰ উপকূলত অৱস্থিত।

ওমান উপসাগৰ, আৰৱ সাগৰ, আৰু আৰ ৰাব আল খালি মৰুভূমি ওমানক বাকি দেশ সমূহৰ পৰা পৃথক কৰি ৰাখিছে।

ভাষা

আৰৱী ভাষা ওমানৰ চৰকাৰী ভাষা। ওমানৰ আৰৱীভাষী সমূহৰ মাজত দ্বিভাষিকতা (diglossia) বিদ্যমান। আনুষ্ঠানিক আৰু চৰকাৰী কাম-কাজত কথিত আৰু লিখিত ভাষা হিচাপে আদৰ্শ আৰৱী ব্যৱহৃত হয়। কিন্তু অনানুষ্ঠানিক কথাবাৰ্তা আৰু ভাৱৰ আদান-প্ৰদানত স্থানীয় আৰৱী উপভাষা সমূহ বেছি ব্যৱহৃত হয়। স্থানীয় আৰৱী উপভাষাসমূহৰ ভিতৰত ওমানী আৰৱী ভাষা, উপসাগৰীয় আৰৱী ভাষা আৰু জোফাৰী আৰৱী ভাষা প্ৰধান। অনেক ওমানী আৰৱীৰ বাহিৰেও আন কেইবাটাও ভাষা ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে।

ওমানৰ সাক্ষৰতাৰ হাৰ এক সময় নিম্ন আছিল (১৯৯০ চনত ৫৪.৭%)। সম্প্ৰতি সময়ত (২০০২) ই বাঢ়ি ৭৫% হৈছে গৈ। ইয়াতো প্ৰাপ্তবয়স্ক পুৰুষ আৰু নাৰীৰ মাজত সাক্ষৰতাৰ বৈষম্য দেখা যায়।

আৰৱীৰ বাহিৰেও ওমানৰ দক্ষিণাংশত আধুনিক দক্ষিণী আৰৱী ভাষা প্ৰচলিত। ইয়াৰ বিৰত জিব্বালি ভাষা, মেহৰি ভাষা, হাৰ্ছছি ভাষা আৰু হবিয়ত ভাষা প্ৰধান।

হৰমুছ প্ৰণালীৰ ওপৰত অৱস্থিত পৰ্বতময় মুছান্দাম উপদ্বীপত শিহু গোত্ৰৰ লোকসকলে শিহ্‌হি নামেৰ এক ইৰানীয় ভাষা ব্যৱহাৰ কৰে। ভাষাটোত আৰৱীৰ প্ৰভাৱ দেখা যায়।

১৯৬০ৰ দশকত বহুতো জানজিবাৰী লোক পূব আফ্ৰিকাৰ পৰা ওমানৰ ৰাজধানী মস্কত আৰু উপকূলীয় চহৰ সমূহত আশ্ৰয় লয়। এওঁলোকৰ মাজত ছোয়াহিলি ভাষা বহুলভাৱে প্ৰচলিত।

জনগাঁথনি

ওমানত বহু বিদেশীয়েও বাস কৰে। ইয়াৰ ৩৫ লাখ জনসংখ্যাৰ মাজত প্ৰায় ১০ লাখ লোক ওমানী নাগৰিক নহয়। এওঁলোক মূলত ভাৰত,বাংলাদেশ, পাকিস্তান আৰু ইৰাণৰ পৰা অহা বিদেশী কৰ্মী। এই বিদেশী সকলে ওমানৰ ভাষাগত বৈচিত্ৰৰ সৃষ্টি কৰিছে। দক্ষিণ এছিয়াৰ পৰা অহা ওমানী সকলৰ মাজত অনেকে বালুচি ভাষা ব্যৱহাৰ কৰে। সাম্প্ৰতিকঁকালত বিদেশৰ পৰা অহা নতুন কৰ্মী সকলে বাংলা, হিন্দী, উৰ্দু আৰু ফাৰ্চী ভাষাত কথা পাতে।

ইংৰাজী ভাষা ওমানত আটাইতকৈ বেছি শিকোৱা বিদেশী ভাষা। মাধ্যমিক স্তৰৰ পৰৱৰ্তী শিক্ষা ইংৰাজী ভাষাত ঘটে। ওমানৰ বেতাঁৰ সংস্থাৰ ইংৰাজী চেনেল আছে। তদুপৰি ইয়াত অনেক ইংৰাজী সংবাদপত্ৰ প্ৰকাশিত হয়।

পৰ্যটন

ওমানৰ অন্যতম প্ৰধান আকৰ্ষণ দেশখনৰ উত্তৰ-পশ্চিমৰ পৰা দক্ষিণ-পূবে বিস্তৃত আল হাজৰ পৰ্বতমালা। ৩০১০ মিটাৰ উচ্চ জেবেল শামছ ইয়াৰ সৰ্বোচ্চ শৃংগ। চুহাৰ আৰু মস্কটৰ মধ্যৱৰ্তী স্থানত ওমান উপসাগৰৰ উপকূলত বিস্তৃত সৈকত পোৱা যায়। এইবোৰত ডাইভিং, পানীৰ তলত ডুব মৰা আৰু ডলফিন আৰু কাছৰ লগত ক্ৰীড়া কৰাৰ সুব্যৱস্থা আছে। তদুপৰি পক্ষী প্ৰিয় মানুহৰ বাবেও ওমান জনপ্ৰিয়। ইয়াত স্থানীয় প্ৰায় ৮০ প্ৰজাতিৰ আৰু পৰিভ্ৰমী প্ৰায় ৪০০ প্ৰজাতিৰ চৰাই দেখা যায়। ইউৰোপ, আফ্ৰিকা আৰু এছিয়াৰ বিভিন্ন অঞ্চলৰ পৰা পৰিভ্ৰমী চৰাই সমূহ নিৰ্দিষ্ট ঋতুত ওমানলৈ আহে। ওমানৰ মৰুভূমিৰ বিশালাকাৰ বালিয়াৰী সমূহ বহুতে ভ্ৰমণ কৰিবলৈ ভাল পায়। ওমানৰ চূণশিলৰ পাহাৰীয়া গুহা সমূহ বিখ্যাত। পৃথিৱীৰ দ্বিতীয় বৃহত্তম গুহা মাজলিছ আল জিন ইয়াতেই অৱস্থিত।

শিক্ষা

২০১০ চনৰ মতে ওমানৰ প্ৰাপ্তবয়স্ক সকলৰ সাক্ষৰতাৰ হাৰ ৮৬.৯%।^[4] ১৯৭০ চনৰ আগত দেশ খনত মাত্ৰ ৩খন স্কুল আৰু তাতে ১০০০জন মান ছাত্ৰ আছিল। চুলতান কাবুছৰ সময়ৰ পৰা শিক্ষাৰ বিস্তাৰ ঘটিবলৈ ধৰে। বৰ্তমানে ইয়াত প্ৰায় ১০০০খন স্কুল আৰু সেইসমূহত প্ৰায় ৬৫০,০০০জন ছাত্ৰ-ছাত্ৰী আছে। ওমানৰ প্ৰথমখন বিশ্ববিদ্যালয় চুলতান কাবুছ বিশ্ববিদ্যালয় ১৯৮৬ চনত প্ৰতিষ্ঠিত হয়।

তথ্য উৎস

1. "Cabinet Ministers". Government of Oman. Archived from the original on 22 December 2013. https://web.archive.org/web/20131222023634/http://www.omanet.om/english/government/ministers.asp?cat=gov। আহৰণ কৰা হৈছে: 13 October 2010.
2. Oman. MSN Encarta. Archived from the original on 28 October 2009. Retrieved 7 November 2016. In 751 Ibadi Muslims, a moderate branch of the Kharijites, established an imamate in Oman. Despite interruptions, the Ibadi imamate survived until the mid-20th century.
3. "Oman". International Monetary Fund. http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=59&pr.y=6&sy=2016&ey=2018&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=449&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=.
4. "National adult literacy rates (15+), youth literacy rates (15–24) and elderly literacy rates (65+)". UNESCO Institute for Statistics. http://stats.uis.unesco.org/unesco/TableViewer/tableView.aspx?ReportId=210.
5. "Oman". CIA – The World Factbook. Archived from the original on 4 January 2019. https://web.archive.org/web/20190104011438/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mu.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 October 2011.