অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যা

অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যা বা প্ৰকৌশলন (ইঞ্জিনিয়াৰিঙ) হৈছে বৈজ্ঞানিক সিদ্ধান্তৰ প্ৰয়োগেৰে পৰিকল্পিতভাবে যন্ত্ৰপাতি, সাজ-সজ্জা, সেতু, ৰাস্তা, যান-বাহন, অট্টালিকা, সুৰঙ্গকে আদি কৰি বিভিন্ন নিৰ্মাণ কাৰ্য কৰাৰ এক সুসংবদ্ধ বিজ্ঞানসন্মত কলা। প্ৰকৌশলনৰ বিষয়ে সামগ্ৰিকভাৱে সাঙোৰি লয় এক সুব্যাপ্ত পৰিসৰ য'ত সন্নিৱিষ্টিত আছে ততোধিক অন্য়ান্য দক্ষতাপূৰ্ণ প্ৰকৌশলনৰ ক্ষেত্ৰ, যাৰে প্ৰতিটোতে প্ৰায়োগিক বিজ্ঞান, প্ৰায়োগিক গণিত আৰু বিভিন্ন ধৰণৰ প্ৰযোজ্যৰ নিৰ্দ্দিষ্ট ক্ষেত্ৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হয়। আৰু চাওক প্ৰকৌশলনৰ পৰিভাষাকোষ।

বাষ্পীয় ইঞ্জিন, ঔদ্য়োগিক বিপ্লৱৰ মূখ্য চালিকা শক্তি, যি ৰেখাঙ্কিত কৰিছে আধুনিক ইতিহাসত প্ৰকৌশলনৰ গুৰুত্ব। এই ধৰন ইঞ্জিনটো প্ৰদৰ্শনিত কৰা হৈছে মাড্ৰিডৰ টেক্নিকেল বিশ্ববিদ্যালয়ত

প্ৰকৌশলনৰ ইংৰাজী প্ৰতিশব্দ ইঞ্জিনিয়াৰিঙৰ (engineering) ব্যুৎপন্ন হৈছে লাটিন ভাষাৰ ingenium শব্দ, যাৰ অৰ্থ হৈছে "চতুৰালি" আৰু ingeniare যাৰ অৰ্থ হৈছে "কৌশলেৰে উদ্ভাৱন কৰা, পৰিকল্পনা কৰা"

আমেৰিকান ইনঞ্জিনিয়াৰচ কাউঞ্চিল ফৰ প্ৰফেশ্বনেল ডেভেলপমেন্ট (ECPD) মতে ইঞ্জিনিয়াৰিঙ হৈছে:

The creative application of scientific principles to design or develop structures, machines, apparatus, or manufacturing processes, or works utilizing them singly or in combination; or to construct or operate the same with full cognizance of their design; or to forecast their behavior under specific operating conditions; all as respects an intended function, economics of operation and safety to life and property.^[1][2]

যিজন ব্যক্তিয়ে অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যাৰ ব্যৱহাৰিক জ্ঞান ৰাখে তেওঁক অভিযন্তা (ইঞ্জিনিয়াৰ) বোলা হয়।

অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যাৰ মুখ্য বিভাগ সমূহ

বিজ্ঞান বিষয়টোৰ দৰে অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যাও এটা বহল বিভাগ। ইয়াক কেইবাটাও উপ-বিভাগত ভাগ কৰা হৈছে। এই বিভাগসমূহ বিভিন্ন অভিযান্ত্ৰিক কামৰ বিভিন্ন ক্ষেত্ৰৰ লগত খাপ খোৱাকৈ ভাগ কৰা হৈছে। এজন অভিযন্তাক সাধাৰণতে এটা নিৰ্দিষ্ট বিভাগত প্ৰশিক্ষিণ দিয়া হয়। তথাপি কোনো এজন অভিযন্তাৰ কেৰিয়াৰ কেইবাটাও বিভাগৰ বিভিন্ন ক্ষেত্ৰৰ লগতো জড়িত হ'ব পাৰে। অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যাক মূলতঃ চাৰিটা মুখ্য বিভাগত ভাগ কৰা হৈছে:

• কেমিকেল ইঞ্জিনিয়াৰিঙ - পদাৰ্থ বিজ্ঞান, ৰসায়ন বিজ্ঞান, জীৱ বিজ্ঞানআৰু অভিযান্ত্ৰিক নীতি ব্যৱহাৰ কৰি ৰাসায়নিক প্ৰক্ৰিয়াসমূহ বাণিজ্যকভাৱে উদ্ভাৱন কৰা ।
• চিভিল ইঞ্জিনিয়াৰিঙ – ডিজাইন তথা ৰাজহুৱা খণ্ডৰ(বিমান বন্দৰ, পথ, ৰেলপথ দলং, বান্ধ ইত্যাদি) আৰু ব্যক্তিগত খণ্ডৰ (ঘৰ ) আন্তঃগাথনি নিৰ্মাণ কৰা।
• ইলেক্ট্ৰিকেল ইঞ্জিনিয়াৰিঙ – ডিজাইন আৰু বিভিন্ন ইলেক্ট্ৰিকেল/ ইলেকট্ৰনিক চিষ্টেম যেনে ইলেক্ট্ৰিকেল সজ্জা(electrical circuits), জেনেৰেটৰ(generator), মটৰ (motor), ইলেকট্ৰনিক আহিলা(electronic devices), ইলেকট্ৰনিক সজ্জা (electronic circuits)।
• মেকানিকেল ইঞ্জিনিয়াৰিঙ – বাহ্যিক অথবা মেকানিকেল চিষ্টেম ডিজাইন, যেনে শক্তি চিষ্টেম(energy system), মাৰণাস্ত্ৰ চিষ্টেম, পৰিবহন সহায়ক ইঞ্জিন, কম্প্ৰেচৰ(compressor) ইত্যাদি।

ইয়াৰ উপৰিও বিভিন্ন উৎস ভেদে উপ-বিভাগ সমূহত অলপ পাৰ্থক্য দেখা যায়। ইতিহাসত, নেভেল অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যা আৰু মাইনিঙ অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যা দুয়োটাকে দুটা প্ৰধান বিভাগ বুলি ধৰা হৈছিল। বৰ্তমানৰ আধুনিক অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যাত নিম্নোলিখিত বিভাগসমূহো অন্তৰ্গত কৰা হৈছে:

• এৰ’স্পেচ ইঞ্জিনিয়াৰিঙ
• পেট্ৰ’লিয়াম ইঞ্জিনিয়াৰিঙ
• অডিঅ’ ইঞ্জিনিয়াৰিঙ
• বায়’মেডিকেল ইঞ্জিনিয়াৰিঙ
• নিউক্লিয়াৰ ইঞ্জিনিয়াৰিঙ

তথ্য সংগ্ৰহ

1. "Engineers' Council for Professional Development. (1947). Canons of ethics for engineers". Archived from the original on 2007-09-29. https://web.archive.org/web/20070929123703/http://www.worldcatlibraries.org/oclc/26393909%26referer%3Dbrief_results। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-06-08.
2. Engineers' Council for Professional Development definition on Encyclopaedia Britannica (Includes Britannica article on Engineering)