তুলসীদাসৰ দ্বাৰা ৰচিত ৰাম সম্পৰ্কীয় অৱধি কবিতা From Wikipedia, the free encyclopedia
ৰামচৰিতমানস (श्रीरामचरितमानस) ১৬ শতিকাৰ ভাৰতীয় ভক্তি কবি তুলসীদাস (প্ৰায় ১৫৩২–১৬২৩) দ্বাৰা ৰচনা কৰা অৱধি ভাষাৰ এক মহাকাব্যিক সংস্কৰণ। (এই গ্ৰন্থখনক জনপ্ৰিয় ভাষাত তুলসী ৰামায়ণ বুলিও কোৱা হয়। ) ৰামচৰিতমানস শব্দৰ আক্ষৰিক অৰ্থ হৈছে "ৰামৰ কৰ্মৰ হ্ৰদ।" [1] এই গ্ৰন্থক হিন্দু সাহিত্যৰ অন্যতম শ্ৰেষ্ঠ গ্ৰন্থ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। "ভাৰতীয় সংস্কৃতিৰ জীৱন্ত সমষ্টি", "মধ্যযুগীয় ভাৰতীয় কবিতাৰ যাদুকৰী বাগিচাৰ আটাইতকৈ ওখ গছ", "সকলো ভক্তিমূলক সাহিত্যৰ ভিতৰত সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ গ্ৰন্থ" আৰু "জনপ্ৰিয়ৰ শ্ৰেষ্ঠ আৰু বিশ্বাসযোগ্য পথ প্ৰদৰ্শক", "ভাৰতীয় জনসাধাৰণৰ জীৱন্ত বিশ্বাস" ইত্যাদি বিভিন্ন ধৰণে এই গ্ৰন্থখন প্ৰশংসিত হৈছে।[2]
| ৰামচৰিতমানস | |
|---|---|
 ৰামচৰিতমানসৰ দৃশ্য চিত্ৰিত কৰা এটা স্থাপত্য, হনুমান ঔষধি বনৌষধিৰ পাহাৰ কঢ়িয়াই লৈ অনা অৱস্থাত (বাওঁফালে); ৰাম ৰাৱণৰ সৈতে যুদ্ধৰত অৱস্থাত (সোঁফালে)। | |
| তথ্য | |
| ধৰ্ম | হিন্দু ধৰ্ম |
| ৰচয়িতা | তুলসীদাস |
| ভাষা | অৱধি |
| অধ্যায় | ৭ খণ্ড |
| শ্লোক | ১০,৯০২ |
তুলসীদাস সংস্কৃত ভাষাৰ এজন মহান পণ্ডিত আছিল। কিন্তু তেওঁ বিচাৰিছিল যে ৰামৰ কাহিনীটো সাধাৰণ জনতাৰ বাবে সুলভ হওক, কিয়নো সংস্কৃতৰ পৰা বহুতো অপভ্ৰংশ ভাষাৰ বিকাশ ঘটিছিল আৰু সেই সময়ত সংস্কৃত ভাষা কম সংখ্যক লোকেহে বুজিব পাৰিছিল। ৰামৰ কাহিনীটো পণ্ডিত সকলে জনাৰ দৰেই সাধাৰণ মানুহৰ বাবে সুলভ কৰি তুলিবলৈ তুলসীদাসে আৱাধিত লিখিবলৈ বাছি লৈছিল।[3] পৰম্পৰা অনুসৰি তুলসীদাস ভাষা কবি হোৱাৰ বাবে বাৰাণসীৰ সংস্কৃত পণ্ডিতসকলৰ বহু সমালোচনাৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছিল। কিন্তু বেদ, উপনিষদ আৰু পুৰাণত সন্নিৱিষ্ট জ্ঞান সাধাৰণ জনতাৰ বাবে সৰল কৰাৰ বাবে তুলসীদাসে নিজৰ সংকল্পত অটল হৈ থাকিল। পৰৱৰ্তী সময়ত তেওঁৰ ৰচনাসমূহ বহুলভাৱে গ্ৰহণ কৰা হয়।
ৰামচৰিতমানসে, ৰামৰ কাহিনীটো সাধাৰণ মানুহক গান গোৱা, ধ্যান আৰু পৰিবেশন কৰিবলৈ উপলব্ধ কৰি দিলে। ৰামচৰিতমানসৰ লেখাই বহুতো সাংস্কৃতিক পৰম্পৰাৰো আগজাননী দিছিল, আটাইতকৈ উল্লেখযোগ্য কথাটো হ'ল ৰামলীলাৰ পৰম্পৰা, গ্ৰন্থখনৰ নাটকীয় অভিনয়।[4] ৰামচৰিতমানসক বহুতে হিন্দী সাহিত্যত ভক্তি আন্দোলনৰ স-গুণ বিদ্যালয়[5][6][7][8]ৰ অন্তৰ্গত গ্ৰন্থ হিচাপে গণ্য কৰে।[9][10][11]
১৬৩১ (১৫৭৪ খ্ৰীষ্টাব্দ) বিক্ৰম সংবাদত তুলসীদাসে অযোধ্যাত ৰামচৰিতমানসৰ কাব্য সমূহ লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰে। [n 1] [14] এই কাব্যৰ ভিতৰত সঠিক তাৰিখটো কোৱা হৈছে যে চৈত্ৰ মাহৰ নৱম দিন, যিটো ৰামৰ জন্মদিন ৰামনৱমী।[14] ৰামচৰিতমানস অযোধ্যা, বাৰাণসী আৰু চিত্ৰকুটত ৰচনা কৰা হৈছিল।[15] এই সময়ছোৱাত আকবৰ (১৫৫৬-১৬০৫ খ্ৰীষ্টাব্দ) ভাৰতৰ সম্ৰাট আছিল। গতিকে তুলসীদাস উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰৰ সমসাময়িক হিচাপে পৰিগণিত হয়।[n 2][n 3]
ৰামচৰিতমানসৰ কাব্যসমূহ স্থানীয় অৱধি ভাষাত ৰচনা কৰা হৈছে,[20][21][22] গ্ৰন্থখনৰ মূল অংশক একাংশই সংস্কৃত মহাকাব্য বাল্মিকী ৰামায়ণৰ ঘটনাৰ কাব্যিক পুনৰাবৃত্তি বুলি গণ্য কৰে।[23][24][25][26] সূৰ্য্যবংশৰ ৰঘু ৰজাৰ বংশবৃক্ষৰ বংশধৰ ৰামৰ আখ্যানক কেন্দ্ৰ কৰি বাল্মিকী ৰামায়ণ ৰচনা কৰা হৈছে। ৰাম অযোধ্যাৰ ৰাজকুমাৰ আছিল আৰু হিন্দু পৰম্পৰাত তেওঁক বিষ্ণুৰ সপ্তম অৱতাৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কিন্তু ৰামচৰিতমানস কোনো কাৰণতে বাল্মীকি ৰামায়ণৰ শব্দ প্ৰতিলিপি নহয় বা সংক্ষিপ্ত পুনৰাবৃত্তি নহয়। ৰামচৰিতমানসত সংস্কৃতত পূৰ্বতে ৰচিত আন বহুতো ৰামায়ণৰ উপাদান আছে, আৰু অন্যান্য ভাৰতীয় উপভাষাৰ লগতে পুৰাণৰ গল্পও আছে। তুলসীদাসৰ ত্ৰেতাযুগলৈকে ঘটা ঘটনাবোৰ চাবলৈ কিছুমান আধ্যাত্মিক শক্তি আছিল বুলি কোৱা হয় যিটো তেওঁ ৰামচৰিতমানসত বৰ্ণনা কৰিছিল। তুলসীদাসে নিজে কেতিয়াও ৰামচৰিতমানসক বাল্মীকি ৰামায়ণৰ পুনৰাবৃত্তি বুলি লিখা নাই। তেওঁ মহাকাব্য ৰামচৰিতমানসক ৰামৰ কাহিনী বুলি কয়, যিটো তেওঁ পত্নী পাৰ্বতীক একেখিনি কথা কোৱাৰ আগতে শিৱৰ মনত (মানস) সংৰক্ষিত আছিল বুলি উল্লেখ কৰিছে। তুলসীদাসে তেওঁৰ গুৰু নৰহৰিদাসৰ যোগেদি কাহিনীটো লাভ কৰা বুলি দাবী কৰে। কিছুমানে ৰামচৰিতমানসৰ এই অংশটোৰ অৰ্থ এই বুলি উল্লেখ কৰে যে তুলসীদাস এজন সৰু ল’ৰা হোৱাৰ বাবে প্ৰথমতে কাহিনীটো সম্পূৰ্ণৰূপে ধৰিব পৰা নাছিল। তেওঁৰ গুৰুজনে কৃপা কৰি বাৰে বাৰে আওৰাই থাকিল যাতে তেওঁ বুজিব পাৰে আৰু মনত পেলাব পাৰে। তাৰ পিছত তেওঁ কাহিনীটো বৰ্ণনা কৰি শিৱই নিজে কোৱাৰ দৰে ৰামচৰিতমানস নাম দিলে। সেয়েহে মহাকাব্যিক সংস্কৰণটোক তুলসীকৃত ৰামায়ণ (আক্ষৰিক অৰ্থত তুলসীদাসৰ দ্বাৰা ৰচিত ৰামায়ণ) বুলিও কোৱা হয়।[27]
কোনোকোনোৱে এই কাব্যক উচ্চ শ্ৰেণীৰ ব্ৰাহ্মণীয় সংস্কৃতৰ আধিপত্যৰ প্ৰতি প্ৰত্যাহ্বানক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে বুলি বিশ্বাস কৰে, কিন্তু বহু পণ্ডিতৰ মতে তেওঁ অৱধিত এই কাৰণেই লিখিছিল, তেওঁ বিচাৰিছিল যে প্ৰতিজন ব্যক্তিয়ে ৰামৰ মূল্যবোধ শিকিব লাগে।[28][29][30][31]
ৰামচৰিতমানস সাতটা কাণ্ডৰে গঠিত। তুলসীদাসে মহাকাব্যখনৰ সাতটা কাণ্ডক মানস সৰোবৰৰ পবিত্ৰ জললৈ যোৱা সাতটা খোজৰ সৈতে তুলনা কৰিছিল "যিটোৱে দেহ আৰু আত্মাক একেলগে শুদ্ধ কৰে।" [32][33]
প্ৰথম দুটা অংশ বালকাণ্ড (শৈশৱৰ খণ্ড) আৰু অযোধ্যাকাণ্ড (অযোধ্যা খণ্ড)। আন অংশসমূহ হ’ল অৰণ্যকাণ্ড (বন খণ্ড), কিষ্কিন্ধাকাণ্ড (কিষ্কিন্ধা খণ্ড), সুন্দৰকাণ্ড (সুখদায়ক খণ্ড), লংকাকাণ্ড (লংকা খণ্ড), আৰু উত্তৰাকাণ্ড (পৰৱৰ্তী খণ্ড)। ৰচনাখন মূলতঃ চৌপাই ছন্দত ৰচনা কৰা হৈছে, যিটো দোহা ছন্দৰে পৃথক কৰা হৈছে, মাজে মাজে সোৰাথা আৰু বিভিন্ন ছন্দ আছে।[34]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
