মাজুলী

মাজুলী (ইংৰাজী: Majuli) অসমৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ মাজত থকা এটা বৃহৎ নদীদ্বীপ আৰু অসমৰ এখন জিলা। ২৭ জুন ২০১৬ চনত মুখ্যমন্ত্ৰী সৰ্বানন্দ সোণোৱালে মাজুলীক জিলা ঘোষণা কৰাত মাজুলী ভাৰতৰ প্ৰথমখন নদীদ্বীপ জিলা হৈ পৰে আৰু সেই সময়ৰ অসমৰ মুঠ জিলাৰ সংখ্যা ৩৩খন হয়।^[1] পূৰ্বতে ই যোৰহাট জিলাৰ এটা মহকুমা আছিল। মহাপুৰুষ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ আৰু মাধৱদেৱৰ উদ্যোগৰ সত্ৰসমূহ লৈ ই মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্ম আৰু সত্ৰীয়া সংস্কৃতিৰ পীঠ কেন্দ্ৰ। সেয়েহে মাজুলীক 'সত্ৰ নগৰী' বুলিও কোৱা হয়। পূৰ্বে মাজুলীৰ মাটিকালি ১২৫০ বৰ্গকিলোমিটাৰ (৪৮৩ বৰ্গমাইল) আছিল, কিন্তু খহনীয়াৰ ফলত ২০০১ চনত ইয়াৰ মাটিকালি হয়গৈ ৮৮০ বৰ্গকিলোমিটাৰ (১৬৩ বৰ্গমাইল)। ইয়াক আৱৰি থকা নদীৰ বিস্তৃতি বাঢ়ি অহাৰ লগে লগে মাজুলীৰ ভূমি সংকোচন হৈছে।^[2]

মাজুলী জিলা
অসমৰ জিলা
অসমত মাজুলীৰ অৱস্থান
দেশ	ভাৰত
ৰাজ্য	অসম
চৰকাৰ
• লোকসভা সমষ্টি	লক্ষ্মীমপুৰ
• বিধানসভা সমষ্টি	মাজুলী
কালি
• মুঠ	1,250 km2 (480 sq mi)
জনসংখ্যা  (2001)
• মুঠ	১৪০০০০
• ঘনত্ব	110/km2 (290/sq mi)

দক্ষিণে ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদী আৰু উত্তৰে ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ সুঁতি খেৰকুটীয়াৰ লগত সোৱণশিৰি নদী লগ লাগি নদীদ্বীপটোৰ গঠন কৰিছে। যোৰহাট নগৰৰ পৰা ফেৰীৰে মাজুলীলৈ অহা-যোৱাৰ সুবিধা আছে। অসমৰ ৰাজধানী গুৱাহাটীৰ পৰা ই পূবে প্ৰায় ২০০ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত অৱস্থিত।

অসমৰ ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদৰ বুকুত অবস্থিত মাজুলী হ'ল পৃথিৱীৰ বৃহত্তম নদীদ্বীপ।গিনিজ বুক অৱ ৱৰ্ল্ড ৰেকৰ্ডত মাজুলীক বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ জনবসতিপূৰ্ণ নদীৰ পাৰৰ দ্বীপ হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছে। বৃহত্তম নদীদ্বীপ হোৱাৰ লগতে মাজুলীখন অসমৰ বৈষ্ণৱ সংস্কৃতিৰো প্ৰাণকেন্দ্ৰ।মাজুলী আগেয়ে যোৰহাট জিলাৰ অন্তৰ্ভুক্ত আছিল। যদিও ২০১৬ চনৰ পৰা মাজুলী এখন সুকীয়া জিলা হিচাপে স্বীকৃত হৈছে।

মাজুলী নামটোৰ অৰ্থ হ'ল নৈৰ মাজৰ ডাঙৰ চাপৰি বা দ্বীপ, অৰ্থাৎ বৈ যোৱা নদীৰ মাজৰ ভূখণ্ড। কথিত আছে যে দিহিং আৰু ব্ৰহ্মাপুত্ৰৰ গতি সলনি হোৱাৰ ফলত এই নদীদ্বীপটোৰ সৃষ্টি হৈছিল। ইতিহাস অনুসৰি ১৬৬১-১৬৯৬ ৰ সময়ত হোৱা কেইবাটাও ডাঙৰ ভূমিকম্প আৰু ১৭৫০ চনত হোৱা প্ৰলয়ংকৰী বানপানীৰ বাবে ব্ৰহ্মপুত্ৰ দুটি সুঁতিত বিভক্ত হৈ পৰে। ইয়াৰে এটা সুঁতি ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ মূলপথেৰে আৰু আনটো বুঢ়ীদিহিং নদীৰ সুঁতিৰে বৈ যাবলৈ ধৰাত মাজুলী নদীদ্বীপৰ উৎপত্তি হয়। মাজুলীৰ চাৰিওফালে মহাবাহু ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদে আগুবি আছে। ইয়াৰ পূৰ্বে শিৱসাগৰ জিলা, উত্তৰে লখিমপুৰ জিলা, দক্ষিণে যোৰহাট চহৰ আৰু দক্ষিণ পশ্চিমাংশত গোলাঘাট জিলা অবস্থিত।

মাজুলীৰ লগত যোগাযোগৰ একমাত্ৰ ব্যৱস্থা হ'ল ফেৰী সেৱা। যোৰহাটৰ পৰা নিমাতীঘাটলৈ বাছ বা টেক্সীৰে আৰু তাৰ পৰা মাজুলীলৈ ফেৰীৰে যাত্ৰা কৰিব লাগে। নিমাতীঘাটৰ পৰা মাজুলীৰ বিভিন্ন স্থানলৈ থকা ফেৰীঘাটসমূহ হ'ল— কমলাবাৰী, অফলামুখ, শালমৰা, ফুলনি, দক্ষিণপাট, চুমৈবাৰী আদি। যোৰহাট চহৰৰ পৰা ফ্ৰেীৰে মাজুলীত উপস্থিত হ'বলৈ প্ৰায় ৩ ঘণ্টা সময়ৰ প্ৰয়োজন হয়। বৰ্তমান গুৱাহাটীৰ পৰা মাজুলীলৈ লখিমপুৰ-ঢকুৱাখনা পথ হৈ পোনপটীয়া নৈশ বাছসেৱাৰ ব্যৱস্থা আছে।

সত্ৰসমূহ

মাজুলীক সত্ৰীয়া সংস্কৃতিৰ পীঠস্থান বুলি কোৱা হয়, কাৰণ মাজুলীত থকা সত্ৰসমূহৰ জৰিয়তে এক সাংস্কৃতিক পৰিবেশ বিৰাজমান হৈ আছে। শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱে ধৰ্ম তথা সংস্কৃতিৰ প্ৰচাৰৰ বাবে বেলগুৰিত প্ৰতিষ্ঠা কৰা সত্ৰত ১৫২২ চনত শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ সৈতে মাধৱদেৱৰ প্ৰথম সাক্ষাৎ হৈছিল। শংকৰ-মাধৱৰ এই মিলনক অসমীয়া সাহিত্যত ‘মণি কাঞ্চন সংযোগ' আখ্যা দিয়া হৈছে।

বৰ্তমান মাজুলীত থকা মূল সত্ৰকেইখন হ'ল :-

1. দক্ষিণপাট সত্ৰ
2. গড়মূৰ সত্ৰ
3. আউনীআটী সত্ৰ
4. কলম্বাৰী
5. বেঙেনাআটী সত্ৰ
6. চামগুৰি সত্ৰ আদি

দক্ষিণপাট সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল বনমালীদেৱে। এই সত্ৰত বিশেষকৈ বৰগীত, মাটি আখৰা, সূত্ৰধাৰ, ওজাপালি, সত্ৰীয়া নৃত্য, অথবা নৃত্য আদি চৰ্চা কৰা হয়।

গড়মূৰ সত্ৰত শৰৎ ঋতুৰ শেষৰ ভাগত ৰাস উৎসৱ পালন কৰা হয়। এই সত্ৰত সংৰক্ষিত অবস্থাত বৰতোপ পোৱা যায়। লক্ষ্মীকান্তদেৱে এই সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। আউনীআটী সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰি ছিল নিৰঞ্জন পাঠকদেৱে। ইয়াত পুৰণি শিল্প, পাত্ৰ, অলংকাৰ, হস্তশিল্প আদি সংৰক্ষণ কৰি ৰখা হৈছে। আউনীআটী সত্ৰ পালনাম আৰু অপ্সৰা নৃত্যৰ প্ৰাণকেন্দ্ৰ। কমলাবাৰী সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল বদুলা পদ্ম আতাই। কমলাবাৰী সত্ৰৰ নাও শিল্প পৰ্যটকৰ বাবে আকৰ্ষণৰ কেন্দ্ৰবিন্দু।

বেঙেনাআটী সত্ৰ শংকৰদেৱৰ মাহীমাকৰ নাতি মুৰাৰীদেৱে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। আহোম স্বৰ্গদেউ গদাধৰ সিংহৰ সোণৰ ৰাজকীয় বস্ত্ৰ, সোণৰ ছাতি এই সত্ৰত সংৰক্ষিত হৈ আছে।

চামগুৰি সত্ৰ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱে সৃষ্টি কৰা বৰগীত, মাটি আখৰা সত্ৰীয়া নৃত্য, নতুবা নৃত্য, নন্দী তুংগী সূত্ৰধাৰী, ওজাপালি, অপ্সৰা নৃতা, কৃষ্ণ নৃত্য আৰু দশাৱতাৰ নৃত্য আদিৰ বাবে প্ৰখ্যাত। চামগুৰি সূত্ৰ মুখাশিল্পৰ বাবে বিখ্যাত। মাজুলীৰ লোকসকল প্ৰধানকৈ কৃষি নিৰ্ভৰশীল। মাজুলীত উৎপাদন হোৱা বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ ধান, মৎস্য-পালন, দুগ্ধ উৎপাদন, মৃৎশিল্প, হস্ততাঁত, নাওশিল্প ইত্যাদি হৈছে মাজুলীবাসীৰ অৰ্থব্যৱস্থাৰ মূলভেটি। হস্ততাঁত গাঁও অঞ্চলৰ লোকৰবাবে অন্যতম জীৱিকাৰ উপায়। মাজুলীৰ অধিবাসীসকল নাও বোৱাত পাকৈত। মাজুলীৰ প্ৰতিখন গাঁৱৰে প্ৰাণকেন্দ্ৰস্বৰূপ নামঘৰত নাম-কীৰ্তন কৰাৰ উপৰি বিভিন্ন সামাজিক আলোচনা, মেল-মিটিং আদি কৰে। মাজুলীৰ অন্যতম প্ৰধান আকৰ্ষণ প্ৰকৃতিৰ ৰূপ লাৱণ্য। শীতকালৰ পৰিভ্ৰমী চৰাইৰ বাবে মাজুলী এক আশ্ৰয়স্থল। পৰিভ্ৰমী চৰাইসমূহৰ ভিতৰত বৰীয়া হাঁহ, চাইবেৰিয়ান ক্ৰেন, পেলিকান আদিয়েই প্ৰধান। প্ৰতিবছৰে নৱেম্বৰ মাহত মাজুলীত ৰাস মহোৎসৱ পালন কৰা হয়। মাজুলীৰ সত্ৰসমূহত অনুষ্ঠিত কৰা ৰাস মহোৎসৱত জাতি, ধৰ্ম, বৰ্ণ নিৰ্বিশেষে সকলো শ্ৰেণীৰ মানুহ জড়িত হৈ পৰে। চামগুৰি সত্ৰ, ভোগপুৰ, বিহিমপুৰ, কমলাবাৰী, দক্ষিণপাট সত্ৰ, আউনীআটী সত্ৰ, গড়মূৰ সত্ৰ, উত্তৰ কমলাবাৰী আদি সত্ৰসমূহৰ লগতে ৬০খনৰো অধিক মঞ্চত ৰাসলীলা উদযাপন কৰা হয়। মাজুলীৰ ৰাস মহোৎসৱ দেশী-বিদেশী পৰ্যটক, গবেষক, পণ্ডিত, কলাকাৰসকলৰ আকৰ্ষণৰ কেন্দ্ৰবিন্দু। এই উৎসৱত উজনি-নামনিৰ উপৰি দেশী-বিদেশী পৰ্যটকৰ আগমন হয়। মাজুলীত উদযাপিত পালনাম এক সাত্ত্বিক আৰু ধৰ্মীয় অনুষ্ঠান। এক প্ৰণালীবদ্ধ ৰীতিৰে পালে পালে এই নাম গোৱা হয় কাৰণে ইয়াক পালনাম আখ্যা দিয়া হৈছে। দক্ষিণপাট সত্ৰত উদয়াস্ত পালনাম, গড়মূৰ সত্ৰত সম্পূৰ্ণ নামঘোষা'ৰ এহেজাৰ ঘোষা পাঠেৰে এদিনীয়াকৈ, কমলাবাৰী সত্ৰত উদয়াস্ত এদিনীয়া পালনাম, আউনীআটী সত্ৰত পাঁচদিনীয়াকৈ আৰু কুৰুৱাবাহী সত্ৰত উদয়াস্ত পালনাম অনুষ্ঠিত কৰা হয়। পালনামৰ উপৰি মিচিং, কছাৰী, দেউৰীসকলৰ উৎসৱ, পূজা-পাৰ্বণৰ লগতে আন আন সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠানবোৰো উদযাপন কৰা হয়।

মাজুলীত প্ৰতিবছৰে চাৰিদিনীয়াকৈ মাজুলী মহোৎসৱ উদ্‌যাপন কৰা হয়। এই মহোৎসৱত পৃথিৱীৰ বিভিন্ন দেশৰ পৰা অহা লোকসকলৰ সমুখত মাজুলীৰ লগতে অসমৰ কলা-সংস্কৃতি প্ৰদৰ্শন কৰা হয়। এই উৎসৱত থলুৱা খাদ্যমেলা আৰু বিভিন্ন কুটিৰ শিল্পৰ সা-সামগ্ৰী প্ৰদৰ্শন কৰা হয়।

ইতিহাস

মাজুলীয়ে নদীদ্বীপৰ আকাৰ লোৱাৰ আগতেই দিহিং আৰু ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ মাজৰ ঠাইখণ্ডক মজালি বা মাজালি বোলা হৈছিল। "মাজুলী" নামৰ উৎপত্তিৰ দিশৰ পৰা সাহিত্যচাৰ্য অতুল চন্দ্ৰ হাজৰিকা দেৱে সন্ধি ভাঙি দেখুওৱাইছে যে "মা"+"জুলী"= মাজুলী হৈছে। য'ত "মা= মা লক্ষ্মী" আৰু "জুলী= জোলোঙা/ভঁৰাল। " এসময়ত শস্যে- মৎস্যে নদন-বদন অৱস্থাৰ হোৱাৰ বাবেই মাজুলীক মা লক্ষ্মীৰ জোলোঙা বা ভঁৰাল বুলি অভিহিত কৰা যেন ধাৰণা হয়। নকুল চন্দ্ৰ ভূঞাই বাৰ ভূঞাৰ চমু বুৰঞ্জীত স্বৰ্গদউ জয়ধ্বজ সিংহৰ দিনতেই উপদ্বীপ মাজুলীয়ে নদী দ্বীপৰ আকাৰ লয় বুলি উল্লেখ কৰিছে।^[3] ড॰ জে পি ৱেডে অষ্টাদশ শতিকাতে মাজুলী শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰিছিল। ইয়াৰ দীঘ ১৬০ আৰু প্ৰস্থ ৬০ ব্ৰিটিছ মাইল বুলিও ৱেডে উল্লেখ কৰি গৈছে। Gazetter of Bengal and North East India ৰ তথ্য মতে ১৯০১ খ্ৰীষ্টাব্দত মাজুলীৰ আয়তন আছিল ৪৮৫ বৰ্গমাইল। অসমৰ ব্ৰহ্মুত্ৰৰ নদীৰ বুকুত মাজুলী অৱস্থিত। মাজুলী নামটোৰ অৰ্থ হ'ল নৈৰ মাজৰ ডাঙৰ চাপৰি বা দ্বীপ অৰ্থাৎ বৈ যোৱা নদীৰ মাজৰ ভূখণ্ড।^{[উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন]}

ভৌগোলিক তথ্য

মাজুলী ২৬° ৪৮′ ৰ পৰা ২৭° ১২′ উত্তৰ অক্ষাংশ আৰু ৯৩° ৩৯′ ৰ পৰা ৯৪° ৩৫′ দ্ৰাঘিমাংশত অৱিস্থত^[4] অসমৰ যোৰহাট জিলাৰ উত্তৰ দিশত মাজুলী অৱস্থিত। মাজুলীৰ সমতলভূমিৰ আকাৰ এটা শিলিখা ফলৰ দৰে। এসময়ত মাজুলীৰ ভৌগোলিক মাটিকালি ১২৫০ বৰ্গ কিলোমিটাৰ আছিল যদিও ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ খহনীয়াত এই মাজুলীৰ ভূখণ্ড সংকীৰ্ণ হৈ ২০১২ চনত ৫০৮°১৩ বৰ্গ কিলোমিটাৰ হৈ পৰিছে। ইয়াৰ উত্তৰ দিশত লখিমপুৰ জিলা আৰু ধেমাজি জিলা, দক্ষিণে যোৰহাট, পূবে শিৱসাগৰ জিলা আৰু পশ্চিমে গোলাঘাট জিলা আৰু শোণিতপুৰ জিলা।

জলবায়ু

মাজুলীৰ জলবায়ু বলিলে মৌচুমী জলবায়ু বুলিয়ে কোৱা যায়। জলবায়ু বিজ্ঞানৰ ফালৰ পৰা মাজুলীৰ জলবায়ুক উপক্ৰান্তীয় মৌচুমী জলবায়ু বোলা হয়। ঋতু অনুসৰি উত্তাপ পৰিবৰ্তন হোৱাৰ ফলত চাপৰ সালসলনি হৈ এই মৌচিমী বায়ু প্ৰৱাহৰ সৃষ্টি হয়। মাজুলীৰ জলবায়ু সাধাৰণতে গৰম আৰু সেমেকা। শীতকালত বৰষুণ আৰু তাপৰ মাত্ৰা কম হৈ ঠাণ্ডাৰ প্ৰকোপ বৃদ্ধি হয়। গৰমকালি মাজুলীৰ তাপমাত্ৰা ২২° ৰ পৰা ৩৪° চেলচিয়াছ হোৱাৰ লগতে শীতকালত ১০° ৰ পৰা ১২° চেলিচয়াছ হয়। নিয়মীয়া মৌচুমী বায়ুৰ প্ৰৱাহ থাকিলে মাজুলীত ২০০ ৰ পৰা ৩০০ ছেণ্টিমিটাৰ বৰষুণ হয়।

জন-গাঁথনি

মাজুলীৰ বৰ্তমান জনসংখ্যা ১৪০,০০০। মাজুলীৰ জনগাথনি মিশ্ৰিত, ইয়াত বিভিন্ন জাতি জনজাতিৰ লোকে বাস কৰে। মিচিং জনগোষ্ঠীৰ সংখ্যাগৰিষ্ঠতা থাকিলেও যথেষ্ট সাধাৰণ শ্ৰেণী, অনুসূচীত জাতি, সোণোৱাল কছাৰী আৰু দেউৰী সম্প্ৰদায়ৰ লগতে আৰু কিছুসংখ্যক বঙালী হিন্দু আৰু নেপালী সম্প্ৰদায়ৰ লোকে বাস কৰে।

সংস্কৃতি

লোক-সংস্কৃতিৰ দিশৰ পৰা মাজুলী অতিকে চহকী। মাজুলী সত্ৰীয়া পৰম্পৰাৰ কেন্দ্ৰস্থল। অসমৰ শংকৰী কৃষ্টি-সংস্কৃতিৰ কেন্দ্ৰস্থল। বিভিন্ন জনগোষ্ঠীৰ মিলনে মাজুলীক বাৰে ৰহণীয়া কৰি তুলিছে। অনবৰেত সত্ৰীয়া গীত-মাত, খোল-তাল, নাচ-গান, ভাওনা-সবাহ, অদূৰৰ মিচিং গাঁৱৰ পৰা ভাহি অহা মিচিং গাভৰুৰ ঐনিতমৰ সুৰ আদিয়ে মাজুলীৰ জন-জীৱন মুখৰিত কৰি ৰাখে। সত্ৰীয়া সংস্কৃতি মাজুলীৰ মূল দিশ। মৃৎশিল্প, মুখাশিল্প, বাঁহ-বেতৰ শিল্প,গোগোল গছ আৰু কুঁহিলা গছৰ পৰা নিৰ্মিত বিভিন্ন সামগ্ৰীৰ বাবেও মাজুলী জনাজাত।

যাতায়াত

যোৰহাট নগৰৰপৰা মাজুলীলৈ যোৱাৰ পথ

মাজুলীলৈ যোৰহাট আৰু লখিমপুৰ দুয়ো দিশৰ পৰা যাব পৰা যায়। যোৰহাটৰ পৰা যাবৰ বাবে নগৰখনৰ উপকণ্ঠৰ নিমাতী ঘাটৰ পৰা ফেৰীৰে মহাবাহু ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ বুকুৱেদি এক আমোদজনক যাত্ৰা কৰিব লগা হয়। নিমাতীৰ পৰা মাজুলীৰ কমলাবাৰী, দক্ষিণপাট, চুমৈমাৰী, অফলামুখ, শালমৰা, ফুলনি (বগৰীগুৰি) আদি পাৰ ঘাটলৈ যাব পৰা যায়। যাত্ৰীৰ উপৰিও লঘু যান-বাহন পাৰাপাৰ কৰাৰ ব্যৱস্থাও ফেৰী সমূহত আছে। আন্যহাতে, লখিমপুৰৰ পৰা লুইত আৰু খাবলু নামৰ দুবাৰকৈ দুটা ঘাট পাৰ হ'ব লগা হয়। লখিমপুৰ জিলাৰ বিহপুৰীয়া হৈ মাজুলীলৈ যাব পৰা আন এটা বাট আছে। ই তুলনামুলকভাবে সুচল। বালিচাপৰীৰ পৰা ধূনাগুৰি ঘাট পাৰ হৈ লখিমপুৰ জিলালৈ নিয়মীয়া ভাবে যান বাহনৰ অহা যোৱা হয়। বগীবিল দলং সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিছত ধেমাজি ঢকুৱাখনা হৈ সকলো বতৰৰ উপযোগী এটা বিকল্প পথো বৰ্তমান ব্যৱহাৰ কৰা হয়।

অনুষ্ঠান-প্ৰতিষ্ঠান

অনুষ্ঠান-প্ৰতিষ্ঠান বুলিলে মাজুলীৰ সত্ৰ সমূহৰ কথাই প্ৰথমেত উল্লেখ কৰিব লাগিব। পঞ্চদশ শতিকাতে মহাপুৰুষ শংকৰদেৱে মাজুলীৰ ধূঁৱাহাট-বেলগুৰিত প্ৰথম সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰি অসমীয়া সংস্কৃতি তথা ভক্তিধৰ্মক সুকীয়া মাত্ৰা প্ৰদান কৰিছিল। শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱে কছাৰীসকলৰ লগত বাৰভূঞাসকলৰ সংঘৰ্ষ হোৱাত বৰদোৱা এৰি আহি বিশ্বনাথত কিছুদিন আশ্ৰয় লয়। তাৰপিছত বিশ্বনাথৰ পৰা উজাই আহি কেইবাঠাইতো ৰৈ অৱশেষত মাজুলীৰ ধূঁৱাহাট-বেলগুৰিত সত্ৰ স্থাপন কৰে। ১৮৩৭ শকৰ বাৰিষা ব্ৰহ্মপুত্ৰই মহাপুৰুষজনাৰ ঐতিহাসিক বেলগুৰি সত্ৰ খহাই নিয়াত পিছত এই সত্ৰখন লখিমপুৰ কাচিকটালৈ উঠি যায়। অসমৰ বৈষ্ণৱ সংস্কৃতিৰ বিকাশৰ থলীস্বৰূপ সত্ৰসমূহ অসমীয়া সমাজৰ প্ৰাণকেন্দ্ৰ। অসমৰ সত্ৰসমূহ ভক্তি আন্দোলনৰ বাহক। সত্ৰ শব্দটো বিভিন্ন অৰ্থত ব্যৱহাৰ কৰিলেও মহাপুৰুষ শংকৰদেৱে ভিক্তধৰ্ম প্ৰৱৰ্তন, ইয়াৰ প্ৰসাৰ আৰু প্ৰচাৰৰ বাবে সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। এইক্ষেত্ৰতমাজুলীৰ চাৰি সত্ৰৰ ভূমিকাক বিশেষভাবে স্বীকৃতি দিয়া হৈছে। চাৰিসত্ৰ আউনীআটী, কমলাবাৰী, গড়মূৰ আৰু দক্ষিণপাট সত্ৰই অসমীয়া সমাজত উচ্চ আসন অধিকাৰ কৰি আছে।

সত্ৰসমূহ

প্ৰকৃতি

মাজুলীত দেখা পোৱা চৰাইৰ এখন অসম্পূৰ্ণ তালিকা^[5][6]-

ক্ৰমিক নং	অসমীয়া নাম	ইংৰাজী নাম	বৈজ্ঞানিক নাম
১	পানী কাউৰী	Little Cormorant	Phalacrocorax niger
২	দৈকলা	Great Cormorant	Phalacrocorax carbo
৩	মণিয়ৰি	Oriental Darter	Anhinga melanogaste
৪	বৰ বগ	Great Egret	Egretta alba
৫	বামুণ বগলী	Little Egret	Egretta garzetta
৬	গো-বগ	Eastern Cattle Egret	Bubulcus coromandus
৭	পানী বগলী বা মাজু বগলী	Intermediate Egret	Egretta intermedia
৮	কণামুছৰি	Indian Pond Heron	Ardeola grayii
৯	তিল কপৌ	Spotted Dove	Passer domesticus
১০	হালধীয়া ঠেঙৰ হাইঠা	Yellow-footed Green-Pigeon	Treron phoenicoptera
১১	কুৰুলী ফেঁচা	Asian Barred Owlet
১২		Brownish-flanked Bush Warbler
১৩	শৰালি	Lesser Whistling-Duck
১৪	দলপুঙা	Bronze-winged Jacana
১৫	গলমণিকা	Rose-ringed Parakeet	Psittacula krameri
১৬	চাকৈ-চকোৱা	Ruddy Shelduck	Tadorna ferruginea
১৭		Green Sandpiper
১৮	শামুকভঙা	Asian Openbill
১৯	বগা বুকুৱা মাছৰোকা	White-throated Kingfisher
২০		Cinereous Tit
২১	চাতক	Barn Swallow
২২	ঘৰ শালিকা	Common Myna
২৩	চুটীয়া শালিকা	Jungle Myna
২৪		Citrine Wagtail
২৫	বগা বালিমাহী	White Wagtail
২৬		Paddyfield Pipit
২৭		Indochinese Roller
২৮		Lineated Barbet
২৯		Black-hooded Oriole
৩০		Rufous Treepie
৩১		Common Tailorbird
৩২		Red-vented Bulbul
৩৩		Dusky Warbler
৩৪		Chestnut-tailed Starling
৩৫		Scarlet-backed Flowerpecker
৩৬	ধৃতিৰাজ	Bar-headed Goose	Anser indicus
৩৭	বৰডুবি	Great Crested Grebe	Podiceps cristatus
৩৮		Smoky Warbler
৩৯	বগা আকোহী বগ	Black-headed Ibis	Threskiornis melanocephalus
৪১		Himalayan Griffon
৪২		Pied Harrier
৪৩		Ferruginous Duck
৪৪		Chestnut-eared Bunting
৪৫		Cotton Pygmy-Goose
৪৬	খন্তীয়া হাঁহ	Northern Shoveler
৪৭	সৰুমূগী হাঁহ	Gadwall
৪৮	বৰমূগী হাঁহ	Indian Spot-billed Duck
৪৯	দীঘলনেজী	Northern Pintail
৫০		Green-winged Teal
৫১	বামুণী হাঁহ	Tufted Duck
৫২		Gray-headed Swamphen
৫৩	ল’ৰিয়লি	Little Ringed Plover	Charadrius dubius curonicus
৫৪		Long-billed Plover
৫৫	টেটাটুৱা/টিকনী বালিঘোৰা	Northern Lapwing	Vanellus vanellus
৫৬	দ’লঘোৰা	Gray-headed Lapwing	Vanellus cinereus
৫৭		Paddyfield Warbler
৫৮		Oriental Magpie-Robin
৫৯		Bluethroat
৬০		Siberian Stonechat
৬১		Richard's Pipit
৬২		Blyth's Pipit
৬৩		Brownish-flanked Bush Warbler
৬৪		Green Sandpiper
৬৫		Cinereous Tit
৬৬		Paddyfield Pipit
৬৭		Indochinese Roller
৬৮		Lineated Barbet
৬৯		Black-hooded Oriole
৭০		Rufous Treepie
৭১		Common Tailorbird
৭২		Chestnut-tailed Starling
৭৩		Scarlet-backed Flowerpecker
৭৪		Great Crested Grebe
৭৫	বৰটোকোলা	Lesser Adjutant	Leptoptilos javanicus
৭৬		Delicate Prinia
৭৭	বৰাশগুণ	Himalayan Griffon	Gyps fulvus
৭৮		Pied Harrier
৭৯		Ferruginous Duck
৮০		Eurasian Coot
৮১	ডাউক	White-breasted Waterhen	Amaurornis phoenicurus
৮২		Black Drongo
৮৩		Red-whiskered Bulbul
৮৪		Indian Pied Starling
৮৫	ইটাগুৰীয়া আকোহী বগ	Glossy Ibis	Plegadis falcinellus
৮৬		Common Kingfisher
৮৭		Fulvous-breasted Woodpecker
৮৮		White-throated Fantail
৮৯		Large-billed Crow
৯০		Yellow-browed Warbler
৯১		Indian White-eye
৯২		Puff-throated Babbler
৯৩		Baya Weaver
৯৪	দেওৰাজ হাঁহ/ খেৰী হাঁহ	Graylag Goose	Anser anser
৯৫	হঁয়ক’লী	Swamp Francolin	Francolinus gularis
৯৬		Common Crane
৯৭		Pacific Golden-Plover
৯৮	বালিঘৰা	Red-wattled Lapwing	Vanellus indicus
৯৯		Common Snipe
১০০	তেলীয়া সাৰেং	Black-necked Stork	Ephippiorhynechus asiaticusasiaticus
১০১		Eurasian Hoopoe
১০২		Bengal Bushlark
১০৩		Spotted Bush Warbler
১০৪		Gray-throated Martin
১০৫		Brown Shrike
১০৬		House Crow
১০৮		Crimson Sunbird
১০৯	কনুৱা	Asian Woolly-necked Stork	Ciconia episcopus
১১০		Ashy Drongo
১১১		Pallas's Grasshopper Warbler
১১২		Collared Scops-Owl
১১৩	ফুটুকী ফেঁচা	Spotted Owlet	Athene brama
১১৪		Brown Boobook
১১৫		Long-tailed Shrike
১১৬		Gray-breasted Prinia
১১৭		Blyth's Reed Warbler
১১৮		Chestnut-capped Babbler
১১৯		Scaly-breasted Munia
১২০		Greater Coucal
১২১	সাপকটা বা খোপাডাঙৰী	Crested Serpent-Eagle	Spilornis cheela
১২২	উকাহ	Gray-headed Fish-Eagle	Icthyophaga icthyaectus
১২৩		Whistler's Warbler
১২৪		Siberian Rubythroat
১২৫		Rosy Pipit
১২৬		Gray-backed Shrike
১২৭		Thick-billed Warbler
১২৮		Striated Grassbird
১২৯		Black-faced Bunting
১৩০	বালিটোকা বা বালিখোঁচৰা	Common Sandpiper	Actitis hypoleucos
১৩১		Common Greenshank
১৩২		Hen Harrier
১৩৩		Pied Kingfisher
১৩৪		Sand Lark
১৩৫		Striated Babbler
১৩৬		Eastern Yellow Wagtail
১৩৭		Asian Green Bee-eater
১৩৮		Large Cuckooshrike
১৩৯		Taiga Flycatcher
১৪০	ৰাজ ভাটৌ	Alexandrine Parakeet	Psittacula eupatria
১৪১		Gray-headed Canary-Flycatcher
১৪২		Asian Palm Swift
১৪৩	চিলনী	Black Kite	Milvus migrans
১৪৪	শেন	Peregrine Falcon	Falco peregrinus peregrinator
১৪৫		Black-naped Monarch
১৪৬		Abbott's Babbler
১৪৭		Golden-fronted Leafbird
১৪৮		Olive-backed Pipit
১৪৯		Blue-throated Barbet
১৫০		White-spectacled Warbler
১৫১		Blyth's Leaf Warbler
১৫২		Pin-striped Tit-Babbler
১৫৩		White-rumped Shama
১৫৪		Small Niltava
১৫৫		Tickell's Leaf Warbler
১৫৬		Green-crowned Warbler
১৫৭		Gray-bellied Tesia
১৫৮		Chestnut-crowned Bush Warbler
১৫৯		Gray-sided Bush Warbler
১৬০		Aberrant Bush Warbler
১৬১		Ruby-cheeked Sunbird
১৬২		Rufous-bellied Niltava
১৬৩		Rusty-bellied Shortwing
১৬৪		Lesser Shortwing
১৬৫		White-rumped Munia
১৬৬	ৰঙা টুপীৰ হাঁহ	Red-crested Pochard	Netta rufina
১৬৭	ৰঙা মুৰীয়া হাঁহ	Common Pochard	Aythya ferina
১৬৮		Rock Pigeon
১৬৯	কামচৰাই	Purple Moorhen	Porphyrio porphyrio
১৭০	আজান চৰাই/লাল কোল	Purple Heron	Ardea purpurea
১৭১	হাৰুৱা কপৌ	Red Collared-Dove	Streptopelia chinensis
১৭২		Red Junglefowl
১৭৩	পানী ডুবি	Little Grebe	Tachybaptus ruficollis
১৭৪	ৱাক চৰাই	Black-crowned Night Heron	Nycticorax nycticorax
১৭৫		Daurian Redstart
১৭৬	কাজলবুলী‌য়া হাঁহ	Garganey
১৭৭	বাদামী মূৰীয়া হাঁহ	Eurasian Wigeon
১৭৮	দলমৰা	Pheasant-tailed Jacana	Hydrophasianus chirurgus
১৭৯		Wood Sandpiper
১৮০		Greenish Warbler
১৮১		Baikal Bush Warbler
১৮২		Chinese Rubythroat
১৮৩		Streaked Weaver
১৮৪	বৰশৰালি	Fulvous Whistling-Duck	Dendrocygna bicolor
১৮৫		Pygmy Cupwing
১৮৬		Great Myna
১৮৭		Himalayan Bluetail
১৮৮		Pin-tailed Snipe
১৮৯		Oriental Skylark
১৯০		Common Iora
১৯১		Black-winged Kite
১৯২		Plain Prinia
১৯৩		Stork-billed Kingfisher
১৯৪		Slaty-breasted Rail
১৯৫		Barred Buttonquail
১৯৬		Zitting Cisticola
১৯৭		Common Cuckoo
১৯৮		Blue-breasted Quail
১৯৯	কুলি	Asian Koel	Eudynamys scolopaceus
২০০	ক’ৰা চৰাই	Watercock	Gallicrex cinerea
২০১		Indian Thick-knee
২০২	কজলা গঙাচিলনী	Whiskered Tern	Chlidonias hybrida
২০৩	ইটাগুৰীয়া	Cinnamon Bittern	Ixobrychus cinnamomeus
২০৪		Golden-headed Cisticola
২০৫	শিলঘোৰা	River Lapwing	Vanellus duvaucelii
২০৬	কেতেকী	Indian Cuckoo	Cuculus micropterus
২০৭		Blue-tailed Bee-eater
২০৮		House Sparrow
২০৯	চেঁচা বগলী বা হালখেদা চৰাই	Gray Heron	Ardea cinerea
২১০		Brown-cheeked Rail
২১১		Greater Painted-Snipe
২১২	ৰঙা জিকৰ	Ruddy-breasted Crake	Porzana fusca
২১৩		Oriental Turtle-Dove
২১৪		Eurasian Kestrel
২১৫		Little Spiderhunter
২১৬		Verditer Flycatcher
২১৭		Barn Owl
২১৮	ঢেৰা বা ভেলা	Spot-billed Pelican	Pelecanus phillippensis
২১৯		Black-breasted Weaver
২২০		Small Pratincole
২২১		Coppersmith Barbet
২২২		Black-winged Stilt
২২৩		Black-headed Gull
২২৪		Brown-headed Gull
২২৫		Osprey
২২৬	আমৰ’লীয়া হাঁহ	Mallard
২২৭	হাড়গিলা	Greater Adjutant	Leptoptilos dubius
২২৮		Bank Myna
২২৯		White-tailed Stonechat
২৩০		Greater Spotted Eagle
২৩১		Clamorous Reed Warbler
২৩২		Black-rumped Flameback
২৩৩		Chestnut-headed Tesia
২৩৪		Black-breasted Thrush
২৩৫	আকুঁহী পাখিৰ হাঁহ/কাচী ডেউকাৰ হাঁহ	Falcated Duck
২৩৬		Pied Avocet
২৩৭		Chestnut-crowned Warbler
২৩৮		Common Hill Myna
২৩৯		Orange-headed Thrush
২৪০		Hair-crested Drongo
২৪১		Lesser Coucal
২৪২		Eurasian Wryneck
২৪৩		Amur Falcon
২৪৪		White-capped Redstart
২৪৫	হালধীয়া/পিত বগলী	Yellow Bittern	Ixobrychus sinensis
২৪৬		Temminck's Stint
২৪৭		Chestnut Munia
২৪৮		Chestnut-headed Bee-eater
২৪৯		Large-tailed Nightjar
২৫০		Eurasian Tree Sparrow
২৫১		Black Redstart
২৫২	ডবাশেন	Western Marsh Harrier	Circus aeruginosus
২৫৩		Swamp Grass Babbler
২৫৪	মৌখাপ	Oriental Honey-buzzard	Pernis ptilorhynchus
২৫৫	বৰীশেন	Shikra	Accipiter badis
২৫৬	উলূম’ৰা	Bengal Florican	Haubaropsis bengalensis
২৫৭		Greater Flameback
২৫৮		Lesser White-fronted Goose
২৫৯		Eurasian Curlew
২৬০		Dark-sided Thrush
২৬১		Yellow-bellied Warbler
২৬২		Large Niltava
২৬৩		Steppe Eagle
২৬৪		Black-necked Crane
২৬৫	সোণালী চকুৱা হাঁহ	Common Goldeneye	Bucephala clangula
২৬৬		Snowy-browed Flycatcher
২৬৭		Little Pied Flycatcher
২৬৮		Pallas's Gull
২৬৯		Rufous-necked Laughingthrush
২৭০		Yellow-bellied Prinia
২৭১		Marsh Babbler
২৭২		Eastern Marsh Harrier
২৭৩		Bronzed Drongo
২৭৪		Bank Swallow
২৭৫		Short-eared Owl
২৭৬		Ashy Woodswallow
২৭৭		Ruff
২৭৮		House Swift
২৭৯		Blyth's Paradise-Flycatcher
২৮০		Plaintive Cuckoo
২৮১		White-tailed Robin
২৮২		Black-naped Oriole
২৮৩	সৰু মুছৰি	Striated Heron	Butorides striata
২৮৪		Pale Blue Flycatcher
২৮৫		Oriental Pied-Hornbill
২৮৬		Kentish Plover
২৮৭		Imperial Eagle
২৮৮		Black-bellied Plover
২৮৯	কৃষ্ণ বগ	Black Bittern	Dupetor flavicollis
২৯০		Streaked Spiderhunter
২৯১		Maroon Oriole
২৯২	পৰঘুমা	Green Imperial-Pigeon	Ducula aenea
২৯৩	গলপোৰা ভাটৌ	Red-breasted Parakeet	Psittacula alexandri
২৯৪		Gray Wagtail
২৯৫		Rufous Woodpecker
২৯৬		Eurasian Sparrowhawk
২৯৭		Black Bulbul
২৯৮		European Starling
২৯৯		Black-tailed Godwit
৩০০		Blue Whistling-Thrush
৩০১		Common Redshank
৩০২		Black-legged Kittiwake
৩০৩		Yellow-breasted Bunting