بطليموس الرابع
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
بطليموس الرابع فيلوباتور (محب أبوه) - باليونانى : Πτολεμαῖος Φιλοπάτωρ -، رابع ملوك الدوله البطلميه فى مصر. حكم من 221 ق.م لغاية 203 ق.م . ابن بطليموس التالت يورجيتس ( الخير ) و برينيكى التالته. حارب انطيوخوس التالت و غلبه فى رفح سنة 217 ق.م. إتجوز اخته ارسينوى التالته، و حاول يحتفظ بعرش مصر لنفسه عن طريق إغتيال عدد من قرايبه. ابتدت الدوله البطلميه تضعف من عهده.
| بطليموس الرابع هوه حاكم مصر رقم 153 |
|---|
| ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| معلومات شخصيه | ||||
| تاريخ الميلاد | سنة 244 ق م | |||
| تاريخ الوفاة | سنة 205 ق م | |||
| الزوجة | ارسينوى التالته | |||
| ابناء | بطليموس الخامس | |||
| الاب | بطليموس التالت | |||
| الام | برينيكى التانيه | |||
| اخوه و اخوات | ||||
| عيله | البطالمه | |||
| معلومات تانيه | ||||
| اتعلم عند | اراتوسثينس | |||
| اللغات المحكيه او المكتوبه | لغه يونانى قديم | |||
| تعديل مصدري - تعديل | ||||
اول حاجه عملها بطليموس فليباتور بعد ما قعد على عرش مصر بعد ابوه ، انه عمل مجلس استشارى عشان ياخد رأى مستشارينه لقتل امه برينيكى و اخوه ماجاس. القواد العسكريين وافقوه ، لكن كليومينيس ملك سبارطه المنفى فى مصر نصحه بانه ما يعملش كده. لكن برضه قتلهم و انتشرت فكرة انه قتل أبوه بطليموس التالت قبلهم كمان ، و انه اختار لقب " محب ابوه " عشان يغطى على جريمته.
بقتل أخوه و صغر سن انطيوخوس فى سوريا و فيليب فى مقدونيا بقى مالهوش منافسين جوه او بره مصر ، فعاش عيشة ملك طايش منغمس فى المتع ، و ساب الاسطول و الجيش يبوظ و ما بقاش مهتم بالأراضى التابعه لمصر براها. ابوه سلمه مصر كأقوى بلد فى العالم وقتها ، و هو بطيشه ساب كل حاجه تنهار. اول مشكله واجهها بطليموس الرابع كانت ثوره ضده فى اسكندريه دبرها كليومينيس ، و انتهت بانتحار كليومينيس بعد ما فشل فى الاستيلاء على قلعة اسكندريه.
بعد مشكلة كليومينيس ما خلصت ، استولى انطيوخوس التالت ( اتلقب لما كبر بانطيوخوس العظيم ) على سلوقيا عاصمة سوريا ، اللى كانت من توابع مصر ، بعد ما الحاميه اللى فيها سلمتهاله. و تيودوتس حاكم مقاطعة كويلو-سوريا (سوريا الجوفاء - Coelo-Syria) عرض على انطيوخوس تسليمها ليه. انطيوخوس طلع على صور و بطولومايس ( عكا دلوقتى ) عشان يستولى عليهم. فلما حس بطليموس الرابع بالخطر اتنبه و طلع من مصر سنة 217 ق.م مع مراته و اخته ارسينوى على راس جيش ضخم فيه 73 فيل و طلع معاه اسطول مصر و فرسانها اللى كان بيقودهم " بوليكراتس " ، و اصطدم بالجيش السورى فى رفح و دمره بالكامل فى معركه تاريخيه اتعرفت باسم " معركة رفح ".
لما رجع اسكندريه حرم اليهود من المواطنه المقدونيه ، و امر انهم لازم يوشموا جلدهم بوشمه على شكل ورقة لبلاب كتكريم للالاه باخوس. وشم الجلد ماكانش متبع عند المصريين و كان محرم عند اليهود ، لكن جايز كان موجود عند الاجانب فى شمال مصر. و رمسيس التانى قبل كده كان وشم العرب اللى اخدهم اسرى فى الحروب ، و استمر وشم العرب لنفسهم فى مصر للعصر الحديث.
نجاح قواد الجيش المصريين و اظهار قدراتهم فى معركة رفح خلاهم يفكروا فى التخلص من بطليموس الرابع اللى كانو بيكرهوه بسبب فساده لكن بطليموس الرابع قدر يقضى على التمرد بطريقه ما اتسجلتش فى التاريخ.
بطليموس الرابع بنى سفن عسكريه ضخمه و عريضه كان من ضمنها سفينه بيقدف فيها الف واحد و كانت ممكن تشيل على ضهرها 3000 محارب و كان ليها عشر مناقير فى المقدمه لو ضربت فى مركب تغرقها طوالى. و كان عند بطليموس سفينه ملكيه ضخمه فى النيل مليانه صالات و أود. كان كمان عنده مركب تالته جاتله هديه من هيرو ملك سيراكوز Heiro King of Syracuse ، المركب دى كانت من تصميم ارشميدس ، و كانت مليانه حمامات و صالات و كان فيها مكتبه ، و الات فلكيه مش للملاحه لكن للدراسات الفلكيه ، و كان ليها تمن ابراج ممكن تغرق مراكب العدوين برمى الحجاره عليها. المركب دى كان اسمها سفينة سيراكوز لكن بعد ما اخدها بطليموس الرابع بقى اسمها " سفينة اسكندريه ".
فى فترة حكم بطليموس الرابع كانو منهمكين فى الحرب ضد هانيبال ( الحروب البونيه ) ، فجددوا مع مصر معاهده السلام اللى كانت بينهم ، و بعتوا هدايا قيمه لبطليموس و مراته ارسينوى عشان يضمنوا ان مصر مش حاتهاجمهم و هما مشغولين فى الحرب. كان من ضمن الهدايا دى كرسى لبطليموس معمول من الدهب و العاج. مصر فضلت على الحياد فى الحرب دى ، و كانت ليها علاقات كويسه بالرومان و االقرطاجيين. و لما حصل زلزال كبير فى جزيرة رودس دمرها ، بطليموس بعت مساعدات كبيره لحلفاء مصر الرودوسيين.
لما اتولد ابن بطليموس الرابع الوحيد و ولى عهده ، سفرا كل الدول جم اسكندريه بالهدايا و تهانى الملوك.
لكن بعد ما ابنه اتولد قرر بطليموس انه يقتل مراته و اخته ارسينوى بنصيحه من عشيقته اجاثوكليا اللى كان اخوها اجاثوكليس متحكم فيه و بيديله نصايح فى كل حاجه و لحد كمان فى اداره الدوله. علاقة بطليموس باخو عشيقته اللى كانت اخلاقه وحشه ، و واحد اسمه سوسيبيوس هو التانى مكروه ، و طريقة القتل اللى كان بيستخدمها بطليموس ، جابت انتقادات كتيره لبطليموس ، فاضطر انه يخلى اجاثوكليس مش مسئول عن جمع الضرايب و حط مكانه شاب اسمه تليبوليموس كان عساكر الجيش بيحبوه. و أخد من سوسيبيوس ختم الملك واداه برضه لتليبوليموس.
مع ان بطليموس الرابع كان ملك فاسد لكن ورث من ابوه و اجداده الاهتمام بالعلم و المعرفه واهتم بمكتبة اسكندريه. اراتوسثينس ، مخترع الجغرافيا الفلكيه و رئيس مدرسة الرياضيات السكندريه ، كان رئيس مكتبة اسكندريه فى عهد بطليموس الرابع ، و كان فيه علما و كتاب كبار فى اسكندريه فى الفتره دى زى المؤرخ تيماوس.
بطليموس الرابع بنى معبد لـ هوميروس ، و حط فيه تمثال ليه ، و حواليه سبع تماثيل كل تمثال منهم بيمثل بلد قالت ان هوميروس منها. و بنى معبد صغير جنب مدينة هابو و حط اسمه فى معبد الكرنك و ضاف حاجات فى معبد تحوت فى اثيوبيا.
بطليموس الرابع كان اسمه كمان اوباتور و اتحط له تذكار بالاسم ده فى معبد فينوس فى بافوس.
التلت ملوك البطالمه الاولانيين كانو محبوبين من المصريين و مصدر رعب لاعداء مصر ، لكن بطليموس الرابع ، رغم انان العالم كله كان بيحترمه و بيعمله الف حساب كملك مصر ، باخلاقه الوحشه و عنفه خلى المصريين يكرهوه و اتسبب فى فساد الدوله. ابتدا حكمه بقتل اخوه ، و عين رجالة حاشيته الفاسده فى مناصب كبيره فى الدوله ، و دخل الخصيان مصر و قربهم ليه.
بطليموس الرابع اتوفى بالتعب و العيا و هو عنده حوالى اربعين سنه ، بعد ما حكم مصر 17 سنه. اجاثوكليس بمساعدة اخته اجاثوكليا و عشيقات بطليموس التانيين خبوا الخبر لغاية ما يسرقوا المجوهرات و الفلوس من القصر و يوضبوا امورهم. و بعد ما خبر موت بطليموس انتشر ، اجاثوكليس جمع الناس فى اسكندريه و قالهم انه مات. بطليموس الخامس ابيفانس ( الظاهر ) ، ابن بطليموس الوحيد ، و اللى كان عنده وقتها خمس سنين ، قعد مكانه على عرش مصر.
لبطليموس الرابع عملات فنيه جميله مكتوب عليها " لبطليموس فيلوباتور " و لمراته عملات مكتوب عليها " لارسينوى فيلوباتور ".
شوف كمان: لستة ملوك مصر البطلميه
Holbl, Gunther, A History of The Patolemaic Empire , Routledge, London & New York 2007, ISBN 978-0-415-23489-4
| بطليموس التالت يورجيتس ( الخير ) | مدة الحكم: من 221 ل203 ق.م | بطليموس الخامس ابيفانس ( الظاهر ) |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
