SIDA

A Sindrome d'immunodeficiencia adquiesta, mes conoixita per o suyo acronimo SIDA, AIDS en anglés, ye o nombre que se le da a un conchunto de sintomas (sindrome) que siguen a la destrución de linfocitos T CD4+, celulas d'o sistema immunitario por un retrovirus. En l'Hombre, o virus responsable d'ista sindrome ye o virus d'immunodeficiencia humana (VIH). Encara que ye común decir que a SIDA ye una malotía, o mas propio ye charrar d'una sindrome. A SIDA ye o zaguer paso d'a infección por iste virus, y remata por a muerte de l'organismo por as clamatas malotías oportunistas.

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Icono d'aviso medico

Advertencia: Biquipedia no ye un consultorio medico.

Si creye que aprecisa d'aduya, por favor consulte con un profesional d'a salut.

Simbolo internacional que representa a luita contra a SIDA, y a solidaridat con as victimas y portadors de VIH.

As tres trazas de transmisión conoixitas son:

• por vía sexual, que ye a prencipal y a millor protección ye o preservativo.
• por vía sanguinia, que afecta especialment a os usuarios de drogas inchectables, os hemofilicos, os transfundidos y os profesionals d'a salut.
• de mai a fillo, que puede escaicer in utero en as zagueras semanas d'a emprenyadura, a l'inte d'o libramiento y en a tetadura.

Actualment no existe garra vacuna que pueda amortar o virus y os tractamientos antivirals disponibles, encara que efectivas, no permiten a cura. Sólo fan que enlentir a proliferación d'o VIH en l'organismo, prolargando l'aparición d'a SIDA. Istos tractamientos han achiquito a mortalidat y a morbilidat d'a infección por VIH, habendo feito d'ista infección cuasi una malotía cronica, encara que tamién han surtito bels problemas ligatos con o tractamiento.

Manimenos, ista situación previlechiata d'acceso a os tractamientos nomás se preduz en os países desembolicatos que pueden pagar istos tractamientos. En os países en vías de desembolique, mas d'o 95% d'os afectaus no pueden acceder a garra tractamiento efectivo. Por ixo a ONU ha feito d'a luita contra a SIDA una d'as suyas prioridaz.

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre a SIDA.
• Se veigan as imáchens de Commons sobre a SIDA.
• (es) Información y asociacions d'a SIDA en Aragón.
• (ca) Información d'a SIDA en a pachina web d'a Salut d'a Cheneralidat de Catlunya

• Datos: Q12199
• Multimedia: AIDS / Q12199