Albeitería

L'albeitería ye una branca d'a ciencia medica que s'ocupa de prevenir, curar u paliar as malautías y lesions d'os animals, mas que mas d'os domesticos. Comprende as disciplinas d'histolochía, anatomía, microbiolochía, parasitolochía, patolochía, farmacolochía y fisiolochía d'os animals. Os albéitars tamién aduyan a protecher o ser humán d'as mas de 100 malautías d'os animals que pueden afectar-lo.

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Un albéitar ciruchano

Mesurando a presión sanguinia d'un mixín

Un can en una clinica d'albeitería

Orichens

D'antis mas, l'oficio d'albéitar se correspondeba con a persona que teneba cura d'as malautías d'o bestiar, y yera estreitament relacionato con l'oficio de ferrador, y os dos yeren integratos en os gremios de ferrers.

Actualidat

A mayor parti d'os albéitars s'adedican a la practica privata. Muitos d'éls tractan a tot tipo d'animals, pero en os zaguers anyos muitos han limitato a suya practica a o tractamiento d'animals de companyía. Beluns s'han especializato en o tractamiento de bellas poblacions, como las de caballos, aus de corral u os animals d'os zoolochicos. Atros s'han especializato en bels problemas medicos d'os animals; istos especialistas son oftalmologos, dermatologos, radiologos y patologos albéitars. Muitos d'éls son miembros de facultaz d'institucions educativas, que amás d'impartir amostranza reyalizan tamién investigacions. As industrias que elaboran farmacos ta as personas y os animals dan treballo a un gran numero d'albéitars. Un numero reducito, encara que cada vegata mas gran, d'albéitars treballan como chestors de grans granchas de cría de bovín ta carne, de centros de producción de leit y de muitas d'as grans granchas avicolas. Tamién bi ha un numero reducito d'albéitars que prencipian a embrecar-sen en a transferencia d'embrions en o bestiar bovín, d'a que se quitan os ovulos fecundatos de donants superiors ta transferir-los a l'utero de vacas de calidat chenetica inferior.

L'albeitería moderna ye hue a o mesmo ran que a medicina, y se fan servir metodos d'investigación parellans. Muitas d'as clinicas privatas ta animals que han apareixito tienen dos u mas albéitars entre o suyo personal, y as mas grans por un regular disposan d'especialistas en determinatos animals. A requesta d'inspección alimentaria por parti d'albéitars va en augmento, mas que mas en o caso d'a carne, a leit y os alimentos procesatos, asinas como la de regulación d'o trafico de cualsiquier tipo d'animals y a eliminación d'as plagas que les afectan. A mas, l'apilotamiento cada vegata major de muitos animals de grancha requiere expertos albéitars en os campos d'a vacunación, a immunización y metodos especials d'hichiene.

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre albeitería.
• (ca) Manuel Díez i el seu manual de menescalia: la culminació de la veterinària en el marc ibèric tardomedieval i renaixentista (Temes de Sciència.cat)

• Datos: Q170201
• Multimedia: Veterinary medicine / Q170201