![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Localizaci%25C3%25B3n_de_Arag%25C3%25B3n.svg/langan-640px-Localizaci%25C3%25B3n_de_Arag%25C3%25B3n.svg.png&w=640&q=50)
Historia d'Aragón
From Wikipedia, the free encyclopedia
A presencia humana en as tierras que hue forman a Comunidat Autonoma d'Aragón data de fa cuantos milenios, pero Aragón, como muitas d'as actuals rechions historicas, ye fruito d'a Edat Meya. O nombre d'Aragón apareixe por primera vegada en l'anyo 828.
![]() |
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
![]() |
Ista pachina ha menester d'una revisión por un corrector ta amillorar a suya ortografía, a suya gramatica u o suyo vocabulario. |
![]() |
Por favor, edita-lo ta cumplir con ellas. No borres iste aviso dica que no l'haigas feito. Colabora wikificando! |
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Localizaci%C3%B3n_de_Arag%C3%B3n.svg/640px-Localizaci%C3%B3n_de_Arag%C3%B3n.svg.png)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Aragonensium_rerum_comentarii.jpg/640px-Aragonensium_rerum_comentarii.jpg)
A Historia d'Aragón prencipia con a invasión musulmana en o sieglo VIII. Dende allora iría enamplando as suyas mugas mientres os sieglos en os que primer fue Condau, dimpués Reino, y mes tardi Consello y Audiencia, dica constituir hue en día una Comunidat Autonoma, tot ixo a tamas de mancar d'unidat cheografica u natural, lingüistica y mesmo etnica.
En a Edat Meya se forcha y afinca l'Aragón actual. Os suyos prencipals pilars fuoron a Corona, as Corz, a Deputación d'o Reino y o Dreito foral. Cabecera dende o sieglo XII d'una federación d'estatos d'entidat diversa, a Corona d'Aragón; o suyo peso especifico fue eslanguindo china a chana adintro d'ella dica plegar a l'Edat Muderna, cuan s'integró en un encara mes centralizato Reino d'Espanya. Cal sinyalar que en 1412 en o Compromís de Casp a dinastia que escomencipió a reinar, per muerte d'o zaguero hereu d'a casa anterior estio a casa castellana d'os Trastamara.
Dende l'incident de 1591, anyada cuan Felipe II d'Espanya mata a o chusticia d'Aragón, Don Chuan V de Lanuza, dica o sieglo XVIII, anyada de 1707 cuan fuoron proclamatos os Decretos de Nueva Planta, Aragón fue cedendo china chana toz os suyos dreitos, fueros y atras particularidaz historicas que heba conseguiu con o paso d'as anyadas.
A Guerra d'o Francés en proporcionó d'enchaquias de reactivación. mientres lo sieglo XIX, os carlistas, que miroron adeptos ta la suya causa en ista tierra, ofreixioron a retornar pasatas libertaz forals.
Asinas en o sieglo XX, en a etapa republicana, o sentimiento rechionalista agafa mayors cotas, pero a Guerra Civil espanyola borró toz os prochectos autonomicos.
O rechimen franquista adormió as langarias aragonesistas que huei, reforzatas, preban d'acucutar.