From Wikipedia, the free encyclopedia
Chordón ye una denominación popular ta's fruitos d'a chordonera (principalment, Rubus idaeus), que son drupas multiples («polidrupas») muit apreciatas en gastronomía y mas que mas en repostería.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Os suyos prencipios activos se troban tanto en as fuellas como en o fruito u as simients.
Os fruitos contienen un 1-2% d'acidos organicos, d'os cuals un 90% ye acido citrico. Amás, en istos bi ha vitamina C, diversos zucres y pectina. As simients contienen un 24% d'aceite esencial y as fuellas flavonoides, mas que mas glucosidos de kempferol y taninos, os compuestos de fenol d'as fuellas que, como se sabe, tienen función antioxidant y oscilan entre 4,8 i 12,0 mg d'equivalents d'acido galico.
S'ha caracterizato por un numero considerable d'antocianinas, entre as cuals s'ha de destacar cianidin-3-soforosido, cianidin-3-(2(G)-glucosilrutinosido), cianidin-3-sambubiosido, cianidin-3-rutinosido y cianidin-3-xilosilrutinosido.
Amás d'estar comestible, d'o fruito se'n obtiene un xarope muit perfumato, colorants y modificadors d'a sabor.
Tradicionalment as fuellas s'han utilizato com a relaxant uterino, como estimulant y en infusión, ta o tractamiento de diarreras y atros trestuques gastro-intestinals. S'ha emplegato tamién en ista forma ta amillorar os simptomas d'os costipatos y en Europa tamién ta facilitar os partos.
A denominación «chordón» (d'o preromano *jurdone[1]) ye cheneral por tot l'Alto Aragón. S'ha documentato con ixa parola dende a val de Benás[2] dica la val d'Ansó,[2] en l'extremo oposato d'o Pireneu d'Aragón. «Chordón» tamién s'emplega en Tarazona y o Moncayo.[3] Manimenos, y como ye cosa cheneral en aragonés, amaneixen en as prospeccions lexicograficas cualques denominacions alternativas de forma puntual en bels lugars. P. ex. s'ha trobau a denominación «churlestre» exclusivament en Ansó,[2] a on que tamién i coexiste con a parola «chordón»,[2] y tamién s'ha puesto trobar a parola «churrustel» que no s'emplegaría si que en Luesia.[2]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.