Val Müstair (Tal)

Z Val Müstair (dytsch Münstertal; italienisch Val Monastero) isch z östlichst Tal vom Kanton Graubünde und vo da Schwiz. De under Tail ghört zum Südtirol und mündet is Vinschgau.

en Blick vom Ofapass is Val Müstair

Dä Artikel beschribt e Tal im Bündnerland, wo uf Dütsch Münstertal haisst. Witeri Bedütige findt me under Münstertal.

Geografii

D Zuafahrt is Val Müstair isch vom Engadin här über da Ofapass möglich, usser er segi wäga Lawinagfohr churzfrischtig gschlossa. Über dia Strecki fahrt ab Zernez a Postauto-Linia. Dia andera Zua- oder Wägfahrta sind vo Italia her. Tal uswärts füart d Strooss über d Landesgränza noch Glurns oder Mals in da Vinschgau aba (Südtirol). Nu im Summerhalbjohr isch d Strooss über da Umbrailpass offa, wo uf Bormio is Veltlin füart.

Z Val Müstair isch vom Ofapass bis a d Grenza zwüsched Müstair und Taufers öpa 26 km lang, und vo döt aa bis aba uf Laatsch sinds nomol guet 7 km. S Tal wird vom Rambach (bündnerromanisch Il Rom, italienisch Rio Ram) durflossa, wo en rächte Sitefluss vo da Etsch isch. Z ganz Tal erstreckt sich über a Flächi vo me as 20'000 ha.

An romanischa Spruch am Huus Tessanda (Wäberei) z Santa Maria, wo öbersetzt öpe sövil bedüted; «sälber gwäbt und sälber gnait vom schönste Gwand».

Politik

Im obere Münstertal liit d Gmaind Val Müstair mit ihrna Dörfer – im undere Tail Taufers im Münstertal und s Dorf Laatsch, wo zu Mals ghört.

Sprooch

Obwohl z Val Müstair a Bündner Südtal isch und richtig Italia uslauft, isch es nöd italienisch-sprächend, wia z Puschlav, z Bergell oder z Misoxs, sondern ma redt romanisch. Dr Dialäkt isch a Gattig vom Vallader und haisst Jauer.

Persönlichkaita

• Dario Cologna (* 1986), Langläufer und drüfacha Olympia-Siiger

Literatur

• Paul Eugen Grimm: Val Müstair. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Sebastian Lentz: Agrargeographie der bündnerischen Südtäler Val Müstair und Val Poschiavo. Mannheimer Geographische Arbeiten, Band 28, Mannheim, 1990.

Weblink

 Commons: Val Müstair – Sammlig vo Multimediadateie

• Website vom Val Müstair

46.610.42