Pazifischer Ozean
From Wikipedia, the free encyclopedia
Dr Pazifisch Ozean (au: Pazifik, Stille Ozean oder Grosse Ozean; vo latiinisch pacificus ‹friidlig› und griechisch okeanos, ‹dr gross Strom, wo d Wält umfliesst›) isch dr grössti und diefsti Ozean uf dr Wält.
Mä het em Ozean pazifisch (friidlig) gsait, wil wo die erste europäische Seefahrer um s Kap Hoorn umegfahre si, s Wätter im Ozean ruehig und guet gsi isch. Dr Name stammt vom Ferdinand Magellan. Drotz sim Name git s au im Pazifik starki Stürm und Wirbelstürm, wo mä nä je noch Region Taifun oder Hurrikan sait.
Dr Pazifik lit zwüsche dr Arktis im Norde, Nordamerika im Nordoste, Mittelamerika im Oste, Südamerika im Südoste, dr Antarktis im Süde, Australie im Südweste, Ozeanie im Weste und Asie im Nordweste. Im Norde gränzt er an dr Arktisch Ozean und im Süde an dr Südlig Ozean, wo südlig vom 60. Breitegrad lit.
Dr pazifischi Pol vo dr Unzuegänglichkeit (Point Nemo), d Stell, wo am witiste vo Festland und Insle ewäg isch, befindet sich im Südpazifik zwüsche Neuseeland und Chile.
D Flechi vom Ozean bedräit äntwäder 181,34 Mio. km² (mit Näbemeer) oder 166,24 Mio. km² (ohni Näbemeer), was rund 35 Prozänt vo dr ganze Ärdoberflechi oder d Helfti vo dr Meeresflechi vo dr Ärde usmacht und grösser isch as d Flechi vo alle Kontinänt zsämme. Si Volume bedräit äntwäder 714,41 Mio. km³ (mit Näbemeer) oder 696,19 Mio. km³ (ohni Näbemeer) -- mehr as d Helfti vo allem Wassers uf dr Wält. Während si mittleri Diefi äntwäder 3.940 m (mit Näbemeer) oder 4.188 m (ohni Näbemeer) isch, lit si diefsti Stell bi 11.034 m under em Meeresspiegel.[1]
Innerhalb vom Pazifischen Ozean bzw. uf däm siim Beckibode befinde sich deils hochi und langgstreckti Mittelozeanischi Rugge, vili niidrigeri Schwelle, riisigi Diefseebecki, Diefseerinne, verschiideni Meeresdiefene und dr Pazifischi Füürring.
Zu de Mittelozeanische Rugge ghört bsunders dr Ostpazifischi Rugge, wo im Südoste vom Pazifischen Ozean lit. Zu de Diefseerinne bzw. Meeresdiefene ghört dr Marianegrabe mit em 11.034 m diefe Witjastief 1, wo die diefsti Stell im Pazifischen Ozean isch. Zu de Diefseebecki ghört s riisige Nordpazifische Becki, wo dr grösst Deil vom nördlige Pazifik usmacht, in Richtig Süde sogar über en Äquator uuse längt und wo nume wenigi Mittelozeanische Rugge und Schwelle din verlaufe.
Am Pazifische Füürring, eme wiitusdehnte Ring vo aktive Vulkan verbunde mit Diefseerinne, wo um en Ozean lauft, hai e baar vo de gwaltigste Ärdbebe vom 20. Johrhunderts stattgfunde, zum Bischbil 1960 s Grosse Chile-Ärdbebe und z Japan 1923 s Grosse Kantō-Ärdbebe. En anderi Gfohr si d Seebebe, wo meterhochi Tsunami chönne uslöse.
Die vile Insle vo dr Südsee wärde meh noch kulturelle as noch geographische Gsichtspunkt in d Archipel Melanesie, Polynesie und Mikronesie iideilt.
Die meiste Randmeer vom Pazifik lige vor dr asiatisch-australische Site und wärde vom Ozean sälber dur e Chetti vo Insle und Diefseegräbe drennt.
Randmeer vom Pazifik si: s Beringmeer, s Ochotskische Meer, s Japanische Meer, d Philippinesee, s Ostchinesische Meer, s Südchinesische Meer (e Deil vom Australasiatische Mittelmeer), d Tasmansee, dr Golf vo Kalifornie, dr Golf vo Alaska, s Korallemeer.
E Strudel us Plastikdeil schwümmt öbbe duusig Kilometer nördlig vo Hawaii und deckt es Gebiet, wo öbbe dopplet so gross isch wie Texas.[2] Dr Plastikabfall stammt zu öbbe 80 % vom Festland[3] und wird vo de Flüss ins Meer gspüelt. Dr Räste chunnt vo Schiff, wo ihri Abfäll über Bord gheie. Die Plastikdeil driibe bis zu 16 Johr in däm Strudel[4] und si e grossi Gfohr für d Fauna. Dr Abfall verfallt in immer chliineri Deili, löst sich aber nit ganz uf.[5]
D Häfe, wo unde nooche ufzelt wärde, si wäge ihrer Lag und Grössi die wichtigste Liigiblätz für alli Arte vo Schiff. D Uflistig isch drbii noch Staate vo Nord uf Süd.
Uf em amerikanische Kontinänt
In Kanada si d Häfe vo Vancouver, Kitimat, Prince Rupert und Victoria wichtig (alli in dr Provinz British Columbia). Uf em Gebiet vo de Vereinigte Staate lige d Häfe vo Anchorage, Long Beach, Los Angeles, Oakland, Portland, San Diego und San Francisco. Südlig drvo, z Mexiko, befinde sich Seehäfe in Acapulco, Ensenada und Salina Cruz. Am Panamakanal lit dr Hafe vo Panama-Stadt.
In Südamerika lige in Kolumbie dr Hafe vo Buenaventura, in Ecuador dä vo Guayaquil, in Peru Callao. In Chile findet mä die wichtige Häfe: Antofagasta, Arica, Iquique, Puerto Montt, San Antonio, Talcahuano und Valparaiso.
Uf em asiatische Kontinänt
Dr bedütendsti russischi Hafen am Pazifik lit in Wladiwostok, s südkoreanische Pendant drzue isch Busan. Südlig drvo het s Häfe uf chinesischem Hoheitsgebiet z Dalian, z Qingdao, Shanghai, Shenzhen, Tianjin, Xiamen und z Yantai.
In Thailand si Bangkok, Laem Chabang und Songkhla wichtigi Seehäfe. Am Südändi vom südchinesische Meer lit dr Hafe vo Singapur.
Zmidst im Pazifik lige uf de Insle vo Japan d Seehäfe vo Kobe, Nagoya, Osaka und Yokohama. Uf Taiwan het s Häfe z Kaohsiung, Keelung und z Taichung. Uf de Philippine befinde sich wichtigi Häfe z Cebu City und Metro Manila.
Uf em australische Kontinänt
Uf em australische Kontinänt het s vier wichtigi Häfe, Brisbane, Melbourne und Sydney z Australie und Auckland z Neuseeland.
- Joachim Feyerabend: Pazifik. Ozean der Zukunft. Koehlers Verlagsgesellschaft, Hamburg 2010, ISBN 978-3-7822-1017-1
- Leier Manfred: Weltatlas der Ozeane - mit den Tiefenkarten der Weltmeere. Frederking und Thaler, München 2001, ISBN 3-89405-441-7, S.154-187
- CIA World Factbook: Pazifischer Ozean (englisch)
- EPIC Pacific Ocean Data Collection On-line Sammlung von Beobachtungsdaten
- NOAA In-situ Ocean Data Viewer Ausdruck und Download von wissenschaftlichen Daten
- NOAA Ocean Surface Current Analyses – Realtime (OSCAR) Near-realtime Pacific Ocean Surface Currents derived from satellite altimeter and scatterometer data
- NOAA PMEL Argo profiling floats Realtime Pacific Ocean Daten
- NOAA TAO El Niño data Realtime Pacific Ocean El Niño buoy data
- South Pacific Organizer
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
