From Wikipedia, the free encyclopedia
Da chinesische Kalenda isch an astronomischer Lunisolarkalender, des hoasst, an Kalenda, wo sich gliichzitig mitm Sunnazyklus (durat a Johr) und m Mondzyklus (durat an Monat) usgoht, und net vo arithmetischa Regla bschtimmt wird, sondan vo astronomischa Ereignisse.
Obwohl in China und Taiwan wird offiziell da gregorianischen Kalender vawendet, zur Berechnung vo rituella Feschte nimmt ma aba all no da traditionelle Kalenda. Im Chinesischen hoaßt der traditionelle Kalender Bauernkalender ( 農曆 nóngli), da gregorianische Kalender isch da weschtliche ( 西曆 xīli) oda bürgerliche Kalender (公曆 gōngli).
Oa Johr im chinesischa Kalenda bschtoht in da Regel us 12 Monat, wo vo 1 – 12 durchnummeriert sind, am Tag vom Neumond afangen und 29 oda 30 Täg hond. Zum dia Differenz zum tropischa Johr uszglicha gits – noch nam relativ komplizierta Syschtem eppa alle drü Johr oan Schaltmonat, wo dia gliich Numma hot wia da Monat davor. Also hot a normals Johr 353 – 355 Täg, a Schaltjohr hot 383 – 385 Täg. Neujohr isch zwüscha Wintersonnenwende und Frühlingstagundnachtgleiche, also zwüscha dm 21. Januar und m 21. Februar (gilt für 1645-2644). Ußadeam gits an Zyklus vo je 60 Johr, Monate und Täg.
Da hütige chinesische Kalenda gilt sit 1645 und hot im Prinzip fünf Regla:
Zwölf Zhōngqì toalan die Ekliptik in 12 Töal mit je 30°. Vier vo deana zwölf Zhōngqì sind die Sonnenwenden und Tagundnachtgleichen. Da mittlere Zitabschtand zwüscha zwoa Zhōngqì isch also 1/12 vo nam tropischa Johr oda 30,43685 Täg und isch a bizle länga als da mittlere synodische Monat oda 29,53059Täg.
Da chinesische Kalenda isch drum so kompliziert zum Usreachna, will a net uf Mittlwerte basiert, sondan uf da exakta astronomischa Stellunga vo Sunna und Mond. Dia Zit zwüscha zwoa Zhōngqì schwankt zwüscha 29,44 und 31,44Täg, die vo nam synodischa Monat zwüscha 29,27 und 29,84 Täg. Drum ischs boda sälta, dass uf oan Monat zwoa Zhōngqì fallen bzw. dass an Monat, uf dean koan Zhōngqì fällt, koan Schaltmonat isch (scheinbare Schaltmonat).
60-Jahres-Zyklus | |||||
---|---|---|---|---|---|
Element | Tier | Symbol | Johr | ||
Holz | Ratte | 甲子 | 1864 | 1924 | 1984 |
Holz | Büffel | 乙丑 | 1865 | 1925 | 1985 |
Füür | Tiger | 丙寅 | 1866 | 1926 | 1986 |
Füür | Hase | 丁卯 | 1867 | 1927 | 1987 |
Erde | Drache | 戊辰 | 1868 | 1928 | 1988 |
Erde | Schlange | 己巳 | 1869 | 1929 | 1989 |
Metall | Ross | 庚午 | 1870 | 1930 | 1990 |
Metall | Schof | 辛未 | 1871 | 1931 | 1991 |
Wasser | Aff | 壬申 | 1872 | 1932 | 1992 |
Wasser | Guller | 癸酉 | 1873 | 1933 | 1993 |
Holz | Hund | 甲戌 | 1874 | 1934 | 1994 |
Holz | Schwii | 乙亥 | 1875 | 1935 | 1995 |
Füür | Ratte | 丙子 | 1876 | 1936 | 1996 |
Füür | Büffel | 丁丑 | 1877 | 1937 | 1997 |
Erde | Tiger | 戊寅 | 1878 | 1938 | 1998 |
Erde | Haas | 己卯 | 1879 | 1939 | 1999 |
Metall | Drache | 庚辰 | 1880 | 1940 | 2000 |
Metall | Schlange | 辛巳 | 1881 | 1941 | 2001 |
Wasser | Ross | 壬午 | 1882 | 1942 | 2002 |
Wasser | Schof | 癸未 | 1883 | 1943 | 2003 |
Holz | Aff | 甲申 | 1884 | 1944 | 2004 |
Holz | Guller | 乙酉 | 1885 | 1945 | 2005 |
Füür | Hund | 丙戌 | 1886 | 1946 | 2006 |
Füür | Schwii | 丁亥 | 1887 | 1947 | 2007 |
Erde | Ratte | 戊子 | 1888 | 1948 | 2008 |
Erde | Büffel | 己丑 | 1889 | 1949 | 2009 |
Metall | Tiger | 庚寅 | 1890 | 1950 | 2010 |
Metall | Haas | 辛卯 | 1891 | 1951 | 2011 |
Wasser | Drache | 壬辰 | 1892 | 1952 | 2012 |
Wasser | Schlange | 癸巳 | 1893 | 1953 | 2013 |
Holz | Ross | 甲午 | 1894 | 1954 | 2014 |
Holz | Schof | 乙未 | 1895 | 1955 | 2015 |
Füür | Aff | 丙申 | 1896 | 1956 | 2016 |
Füür | Guller | 丁酉 | 1897 | 1957 | 2017 |
Erde | Hund | 戊戌 | 1898 | 1958 | 2018 |
Erde | Schwii | 己亥 | 1899 | 1959 | 2019 |
Metall | Ratte | 庚子 | 1900 | 1960 | 2020 |
Metall | Büffel | 辛丑 | 1901 | 1961 | 2021 |
Wasser | Tiger | 壬寅 | 1902 | 1962 | 2022 |
Wasser | Haas | 癸卯 | 1903 | 1963 | 2023 |
Holz | Drache | 甲辰 | 1904 | 1964 | 2024 |
Holz | Schlange | 乙巳 | 1905 | 1965 | 2025 |
Füür | Ross | 丙午 | 1906 | 1966 | 2026 |
Füür | Schof | 丁未 | 1907 | 1967 | 2027 |
Erde | Aff | 戊申 | 1908 | 1968 | 2028 |
Erde | Guller | 己酉 | 1909 | 1969 | 2029 |
Metall | Hund | 庚戌 | 1910 | 1970 | 2030 |
Metall | Schwii | 辛亥 | 1911 | 1971 | 2031 |
Wasser | Ratte | 壬子 | 1912 | 1972 | 2032 |
Wasser | Büffel | 癸丑 | 1913 | 1973 | 2033 |
Holz | Tiger | 甲寅 | 1914 | 1974 | 2034 |
Holz | Haas | 乙卯 | 1915 | 1975 | 2035 |
Füür | Drache | 丙辰 | 1916 | 1976 | 2036 |
Füür | Schlange | 丁巳 | 1917 | 1977 | 2037 |
Erde | Ross | 戊午 | 1918 | 1978 | 2038 |
Erde | Schof | 己未 | 1919 | 1979 | 2039 |
Metall | Aff | 庚申 | 1920 | 1980 | 2040 |
Metall | Guller | 辛酉 | 1921 | 1981 | 2041 |
Wasser | Hund | 壬戌 | 1922 | 1982 | 2042 |
Wasser | Schwii | 癸亥 | 1923 | 1983 | 2043 |
Da Sechziga Zyklus vo da Johr, Monat und Täg setzt sich zäm us nam Zyklus vo Zehn Himmelsschtämm (天干 tiāngān) und da zwölf Tierzoacha vom chinesischa Kalenda (Erdzweige 地支 dìzhī). Da 60-Jahre-Zyklus isch im 3. Johrhundat vo da Han-Dynastie igführt wora. Da 60-Tage bzw. Monate-Zyklus kummt us m 13. Johrhundat.
Hüt brucht ma bloss no da 60-Jahre-Zyklus bzw. da 12-Jahre-Zyklus vo da Tierzoacha fürd chinesische Astrologie.
Die zehn Himmelsschtämm sind a Kombination us da fünf Wandlungsphasa und Yin und Yang.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.