e politeschi Gmeind im Wallis From Wikipedia, the free encyclopedia
Vischp (mu seit Fischp [fɪʃp]; amtlich schribt mu Visp; frz. Viège) isch en Munizipalgmei im Bizirk Vìschp im Kanton Wallis, Schwiz.
Visp | |
---|---|
Basisdate | |
Staat: | Schwiiz |
Kanton: | Wallis (VS) |
Bezirk: | Visp |
BFS-Nr.: | 6297 |
Poschtleitzahl: | 3930 |
UN/LOCODE: | CH VIS |
Koordinate: | 634225 / 126852 |
Höchi: | 658 m ü. M. |
Flächi: | 13,22 km² |
Iiwohner: | 8305 (31. Dezämber 2022)[1] |
Website: | www.visp.ch |
ds Raathüs va Vìschp | |
Charte | |
Dialäkt: Wallisertitsch |
Vìschp liggut ufer lingg Sita vam Rottu am Igang vom Vìschpertaal. Vaaner Gmeiflächi sind 17 % landwirtschaftlichi Flächi, 59,7 % Waald, 19,5 % Sidligsflächi und 3,9 % andri Flächine.[2]
Va waa genau, dass der Oortsnamu Vischp chunt, weiss mu nit mit Sicherheit. Ei Meglichkeit isch, dass d indogermaanisch Wurzla *uis- mit der Biditig «fliessu» dr Üsgangspunkt isch, dii isch nämli güet bileit fer Nämu va Fliessgwässer. Zämu mit dum Suffix -ubia (ds gliicha wie im Namu vam Fluss Venoge) chännti mu vanera Grundform *uisubia üsgaa, wa de zeersch romaanisch *Vésobia ergääbi und spääter zu Vesbia synkopiert chunt. Das isch de öi d Form vam Namu, wiener zum eerschtu Maal im Jaar 1034 bileit isch. Ganz äänlich finnut mu 1302 öi nu d Schriibig Vespia. Eso wie mu du Oortsnamu hitu schribt, nämli Visp, ischer zum eerschtu Maal scho im Jaar 1272 bileit. Vam 12. bis in ds 19. Jaarhunnert chämunt parallel immer wider Variante wie Vispach oder Fischbach vor; dii sind aber volksetymologisch gibildut, der Namu enthaaltut also wäder es Woort mit der Biditig «Fisch» nu eis mit der Biditig «Bach».[3]
Mu seit, am 23. Dezember 1388 heige es Heer va Savoyer Vischp uberfallu und d Vischper heige di Savoyer, obwol dasch massiiv iner Unnerzaal siige gsi, bisiigt. Und zwaar heigesch die ganz Aaltstadt künschtlich veriischut und heige de d savoyischu Agriifer mit groosse Steina attaggiert. Ob das genau eso abgluffu isch, weiss mu nit. Aber es Adeichu an denu Tag isch der «Blau Stei», wa der Saag naa eine va denu groossu Steina soll sii. Zum Gideichu an denu Tag fiirut mu öi nu hitu jedes Jaar im Dezember du Mannumittwoch.[4][5]
Es par witeri Eggpunkta sind[5]:
Quälla: Bundesamt fer Statistik 2005[7]
Jaar | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 |
Iwoner | 702 | 832 | 911 | 989 | 1014 | 1147 | 1626 | 1902 |
Jaar | 1930 | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
Iwoner | 2321 | 2664 | 3175 | 4092 | 5698 | 6383 | 6234 | 6550 |
Der Üsländerateil isch 2010 bi 20,4 % glägu.[2]
82,3 % vanu Iwoner sind im Jaar 2000 römisch-katholisch gsi, 5,4 % evangelisch-reformiert.[2]
Dr Gmeipresidänt va Vìschp ischt dr Niklaus Furger (Stand März 2023).[8]
Bi dr Volchszellig 2000 heint vanu 6550 Iwoner 88,2 % Titsch als Höiptspraach agigä, 1,6 % Französisch, 1,7 % Italienisch und 8,5 % anneri Spraache.[2]
Dr heegschtalemannisch Dialäkt va Vìschp gcheert ze weschtlichu Dialäkta vam Wallisertitschu.
En Mundartautoori va Visp isch di Bernadette Lerjen-Sarbach.
Sit dum 9. Dezember 2007 isch der Baanhof Vischp dr wichtigschtu im Wallis. Üsserdem isch hie öi ds Hauptwäärch vaner Lonza.
Dr EHC Vischp spilt iner Swiss League. Gigründute cho isch er im Jaar 1939. Der EHC Vischp isch 1962 Schwizermeischter in der NLA, im 1960, 2011 und 2014 in der NLB wordu.
Dr Sepp Blatter, jaarelange FIFA-Presidänt, isch z Vischp üfgwaggsu.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.