Velarer Konsonant

Mit velar meint mer in de Phonetik en Artikulationsort. Un zwar die Konsonante, wo am Weiche Gaume (lat. velum) artikuliert werde. Zum Byspil duet mer bim <gg> in „Brugg“, de Zungerugge aa de Weiche Gaume drugge. Wyl de Weiche Gaume relativ gross, un e präzisi Bewegig vum Zungerugge für de Mensch schwer isch, verändre sich velari Konsonante vilmool je nooch Wort.

wie en velare Luut bildet wird

Artikulationsort
Labiali Konsonante bilabial labiovelar labialalveolar labiodental Koronali Konsonante linguolabial dental interdental apikodental laminodental alveolar apikoalveolar laminoalveolar postalveolar (palatoalveolar) retroflex alveolopalatal Dorsali Konsonante palatal labiopalatal velar labiovelar uvular Radikali Konsonante pharyngal epiglottal glottal
Sekundärartikulation
Labialisierig Palatalisierig Velarisierig Pharyngalisierig

Velari Luut gits in fascht jedere Sprooch uff de Wält.

S Alemannisch het je nooch Dialäkt bis zue sibe velari Konsonante: de velare Nasal wie in singe, de velare Fortis-Plosiv wie in Hagge, de velare Lenis-Plosiv wie in gee, e behuuchte Fortis wie in gha, s velari Affrikat wie in Ankche, de velare Fortis-Frikativ wie in mache, un de velare Lenis-Frikativ wie in chalt. Des isch aber je nooch Dialäkt sehr verschide.

IPA-Zeiche	Beschrybig vum Luut	Audiobyspil
	Velarer Nasal
	Stimmloser velarer Plosiv
	Stimmhafter velarer Plosiv
	Stimmloser velarer Frikativ
	Stimmhafter velarer Frikativ
kx	Stimmlose velare Affrikate
	Velarer Approximant
	Velarer lateraler Approximant
	Stimmloser labiovelarer Frikativ
	Labiovelarer Approximant
kʼ	Velarer Ejektiv
ɠ	Stimmhafter velarer Implosiv