From Wikipedia, the free encyclopedia
Da schwäbischa Beck – den geits it. Jeder vo dene isch nemlich ebbes Bsondrs. Jedenfalls was Handwerksbecka agoht. Jedr vo dene isch stolz auf seine Backware od dia send vo oim Ort zom andera ontrschiedle. Ond weil as Brot so wichtig isch, geit s sogar a Brotmuseum en Ulm.
Dialäkt: Schwäbisch |
En dere Lischt solled typisch schwäbische Backwaara ufzelld werra.
Anisbrötla macht ma wia Schbrengerle
A Blechkuacha mid Epfelschnidds on mid ara Oiersooss ibrgossa. A Bissle Zimt ond Zuggr ka au drzua
Deckt odr ned, guad isch r emmer
Ebflrengla en Bierdoig donga ond en Fett aussbacha.
Briegl send a Gmender Spezialidät. Gmacht werret se ogfähr so wia d Seela.
D Lösong:
6 Oier, a Tass Öl, 5 Tassa Mehl,2 Tassaen Feiga, 2 Tassa Honig, 1 Tass Milch, 2 Tassa Zibeba, Salz, 3 Löffala Zimt, 3 Löffele Backpulver.
Zom driebrschdraia ghoblde Mandla ond Pudrzuggr.[1]
A Pizza uf schwäbisch. A Hefe-Blechkuacha mit Schbeck, Schnittlauch, Sahne, Salz ond Pfeffr.[2]
Ma macht an Hefedoig. wann r ferdig isch rolld man aus, oin Zendimedr dick, no schdichd ma Grois aus. In d Midd vo oim a Häufle Gsälz, d Rendr nass macha, en zwoita Grois druff, zemmadrugga, nomol ganga lau, drnoch em Fedd ausbagga. Mid Pudrzuggr dribr schdraia.
Flachswickl send Hefedoigwickl mit Mehl, Oier, Zucker, Buttr ond Hefe. Beschtraia duat ma se mid Haglzucker. Se hoisat so, weil frieher dr Flachs so aufgwicklt worra isch. [3]
Dr Guglhupf, aus Rührdoig, backt ma in ara ronda hoha Form. Wemma mog, ka ma Zibeba odr Nüss odr Schokladbreckala neirühra.
Des isch Zemmafassong vo allem möglicha Weihnachtsgebäck: Buttr-S-le, Pfauaauga, Makrona, Schbitzbuaba, Ausschtecherle ond ...
D Griabaschnegga machd ma aus ama Ärdäpfeldoig ond dren sen Griaba. Des isch ähnle zu de siaße Schnegga, blos schdadd em Hefadoig Ärdäpfel ond schdadd Zibeba d Griaba. Ausbacha werred se en Milch.[4]
Drei odr meh Schträng von ama Hefedoig werrat mitanand vrflochta. Ma ka en en era Form odr auf ama Blech bacha. En Doig ka ma Zibeba nei doa.
Hörnle aus alle megliche Doig (Bläddrdoig, Hefebläddrdoig) ka ma au mid ällem megliche filla: Niss, Marzipan, Luggeleskäs, griebena Käs, Griaba, wia s brauchd ond ma s mog. Ibrschdreicha mid ara bassenda Soß (Oier, salzig, zuckrig) ond nei en Bachofa.
Horaffe (aus Crailsheim, abr au soscht) send aus Hefedoig. Ogfähr 70 Gramm. Frihr war des a Brod fr d Arme zom Gedenga an a Schdatfescht.[5]
Hutzelbrod isch a Hefedoig mid drocknede Frichd - aber eher drocknete Frichd mit ama Hefedoig zom zsammahalta.
Graoße Wecka mit Kemml em Toig. Der Kimmichertoig isch aus Woizamehl, Roggamehl, Wasser, Öl, Salz, Germ ond Kimml. D Kimmicher werda gschöpft.
Kirschamichl (r hoisst au Ofaschlupfr, wemma schatt Kirscha (Krisa) Epfel nemmt): Alte Wecka en Scheiba gschnitta, kloigschnittene Kirscha drauf, Zibebea zwischanei, Zucker, Oier verkleppert und ab en Bachofa
Zom Moscht, aus Mehl, Butter, Käs, Sahne, Backbulvr[6]
Brezla send d Kunscht, 40 Zentimeter dünna Doig so z forma.
Laugawecka sen d oifachr Möglichkeit drzua.
Mutschla send a Reitlengar Spezialität. Dr Germtoig wurd gformt als Stera mit ama Kranz. Als a Traditio geits dia an oim Tag em Johr. An dem Dag wird au gmutschelt. S Mutschla isch Würfla.
Kloine Hefedoigkugla duat ma em Fett bacha ond schtrait Pudrzucker driebr.
Nusskuacha isch a Kuacha en era Kaschtaform, aus Oier, gmahlene Haselnüss, Zucker, Mehl[7]
Nusszopf isch a Zopf aus Hefedoig, mit gmahlene Haslnüss drzwischa[8]
Ofaschlupfr (r hoisst au Kirschamichl, wemma schdatt Epfel Kirscha nemmt): Alte Wecka en Scheiba gschnitta, kloigschnittene Epfel drauf, Zibebea zwischanei, Zucker, Oier verkleppert und ab en Bachofa
Pfitzauf isch a Soufflé
A Gebäck aus Oischnai, mo ma aufgschaimd hod. Se hoisad au Merenga (vo Spanisch 'Wind') odr Baisee (vo Französisch 'Kuss').
Schwäbische Seela send aus Dinkelmehl, Hefe, Zucker, Wasser, Woizamehl ond Salz. Oine dant no Speck, Kimmel odr sogar Niss nei. Se weret mid grobem Salz bschtrait.
An Hefadoig macha, kloi gschnittana Schbeck drauf vrtoila, verklepperte Oier mid Salz ond Zucker zum Abdecka ond ab en Bachofa.
Mehl, Oier, Pudrzucker, Hirschornsalz. Springerle müasat a Weile liega – vor em Backa zum Trockna ond drnoch, damit se woich werrat.[9]
S bsondr isch, dass r mit ara Oiersoss adeckt isch
Ulmer-Brod (Lebkuacha en Blechkuachaform): A Rührtoig aus Butter, Zucker, Eier, Lebkuachagwürz (Zimt, Nelken, Honig, Kakao), Backpulver, Mehl ond Kaffee (en flissigr Form).[10]
Ulmer Spatz isch a Hefegebäck mid Lauga. S isch dickr wia a Laugaschtanga.
S geit katholische ond evangelische Wecka.
Wibele kennt mr seit 1763, aber erscht nôch 1800 mit dem Naamë. Se hôißët so nôch ëm Hofkonditor Jakob Christian Carl Wibel von Langenburg (Hohenlohe).[11] Se send aus ëm Biskuitdôig gmacht, mit Ôiweiß, Puderzuggr, Mehl und Vanillzuggr. Ogfähr 20 mol 10 Millimetr groß.[12]
Des send siasse Wecka, mit Zibeba dren.
An Hefadoig, Zwiebla (fir oi Kuachablech brauchts drei Kilo Zwiebla!), Oier fir an Ibrzug, Salz ond Pfeffr, Speck, wemma s mog.
Karl Bahnmüller, Arno Mulot: Reutlinger Heimatbuch, Verlagshaus Reutlingen Oertel u. Spörer, 1970. DNB 455601267
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.