Vaslav Nijinsky

Vaslav Nijinsky (Russies: Вацлав Фомич Нижинский, Afrikaanse transliterasie: Watslaf Fomitsj Nizjinski; Pools: Wacław Niżyński; 12 Maart 1890 – 8 April 1950) was 'n balletdanser en choreograaf van Poolse afkoms. Nijinsky was een van die mees begaafde manlike dansers ooit en het bekend geword vir sy veelsydigheid en vir die diepte en intensiteit van sy karakteriserings. Hy kon en pointe (op die punte van sy tone) dans, 'n seldsame vermoë onder manlike dansers in daardie tyd, en sy oënskynlik onmoontlike spronge was legendaries.

Vaslav Nijinsky
Nijinsky as godheid Vayou in die ballet Le Talisman (1909)
Agtergrondinligting
Geboortenaam	Wacław Niżyński
Gebore	12 Maart 1889 of 1890 Kiëf, Russiese Ryk
Sterf	8 April 1950 Londen, Verenigde Koninkryk
Genres	Klassieke ballet
Beroep(e)	Balletdanser
Jare aktief	1908–1916
Assosiasies	Ballets Russes

Lewensgeskiedenis

Vaslav Nijinsky is op 12 Maart 1890 in Kiëf gebore as die kind van beroemde Poolse dansers, Thomas en Eleonora Nijinsky. Sy ouers het in teaters, operahuise en karnavalle in die Slawiese lande gedans en Nijinsky het sy eerste openbare optrede op vierjarige ouderdom gemaak. Sy pa het die jong seun se opvallende danstalent raakgesien en hom tot op agt jaar onderrig, waarna sy pa die gesin verlaat het vir 'n ander vrou. Nijinsky se ma het na Sint Petersburg verhuis en Nijinsky in 1898 by die Keiserlike Balletskool ingeskryf.

Nijinsky in 1907.

Terwyl hy nog op skool was, het hy in die Mariinski-teater, die Chinese Teater van Tsarskoje Selo en die Hermitage-teater van die Winterpaleis begin dans. Nadat hy in 1907 gegradueer het, het hy 'n solodanser by die Mariinskiteater geword en al die hoofrolle in dié teater en die Bolsjoi-teater in Moskou gedans. Die publiek en resensente het sy vertonings met onbeteuelde geesdrif ontvang. Sy vroeë balletopvoerings het Giselle, Swanemeer en Die Slapende Skoonheid ingesluit en onder sy dansmaats was die bekendste ballerinas van daardie tyd.

Op twintigjarige ouderdom, terwyl hy in die aristokratiese kringe van Sint Petersburg beweeg het, het Nijinsky Sergei Diaghilef ontmoet, 'n voorste ondersteuner van die kuns wie se sterk persoonlikheid die skaam jong danser se lewe persoonlik en professioneel oorheers het.

Nijinsky het gou sy minnaar en protégé geword. Toe Diaghilef in 1909 'n balletgeselskap, Ballets Russes, vir 'n Europese toer stig, is Nijinsky as hoofdanser gekies en in Mei 1909 het hy sy asemrowende debuut in Parys in Le Pavillon d'Armide gemaak en 'n kitsster geword.

In 'n daaropvolgende toer na Wes-Europa het die 21-jarige Nijinsky ook ongekende sukses behaal. Saam met die geselskap se choreograaf, Michael Fokine, het hy die manlike hoofrolle in 'n aantal nuwe balletstukke gedans, waaronder Le Spectre de la Rose, Le Carnaval, Les Sylphides, Daphnis et Chloé en Narcisse.

In 1913 is Nijinsky met Romolo de Pulsky, 'n jong Hongaarse gravin en danseres, getroud terwyl hy in Suid-Amerika getoer het. Diaghilef, wat nie die toer meegemaak het nie, het hulle albei afgedank toe hy die nuus hoor. Tydens die Eerste Wêreldoorlog is Nijinsky in Oostenryk-Hongarye as vyandelike buitelander geïnterneer. Diaghilef, wie se geselskap egter gesukkel het sonder Nijinsky, het hom met behulp van die Pous en die konings van Spanje en Oostenryk bevry. Weer eens verenig, het hulle deur die Amerikas getoer omdat oorlog hul terugkeer na die Europese verhoë verhoed het.

In 1919, op die ouderdom van 29, het Nijinsky afgetree weens 'n groeiende geestessiekte en na Switserland verhuis waar hy gereeld in psigiatriese hospitale behandel is. In 1947 het hy hom in Engeland gevestig waar hy op 8 April 1950 in 'n kliniek in Londen oorlede is. Hy is in 1953 in die Montmartre-begraafplaas in Parys herbegrawe.

Belangrikste prestasies

Nijinsky se graf in Cimetière de Montmartre in Parys

Nijinsky was een van Rusland, en die wêreld, se beste dansers. Hy is die agste wonder van die wêreld en "Vestis: god van die dans" genoem vir sy ongelooflike talent, perfekte tegniek, moeitelose, asemrowende spronge en delikate en dramatiese uitbeelding van karakters. Terwyl hy kort, stewig en skaam was van die verhoog af, het hy op die verhoog ontdooi, sy gehore betower en nuwe standaarde gestel vir elke manlike danser na hom.

Sy optredes saam met Diaghilef tussen 1909 en 1917 na Europa en die Verenigde State het hom 'n kitsster gemaak en alles wat Russies was, gewild gemaak. As 'n revolusionêre en omstrede choreograaf het hy nie net herinneringe aan onvergeetlike optredes nagelaat nie, maar ballet ook in sy moderne era ingelei.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Vaslav Nijinsky.