From Wikipedia, the free encyclopedia
Die NG gemeente Winburg is die oudste gemeente in die Nederduitse Gereformeerde Kerk se Vrystaatse Sinode asook die oudste in die hele Vrystaat of destydse Transvaal.
In 1840 is op Potchefstroom met 'n ooreenkoms tussen Hendrik Potgieter en Andries Pretorius die eerste Voortrekkerstaat gestig, wat die Republiek van Natalia genoem is en Transvaal, Noord-Vrystaat en Natal ingesluit het. Toe is ook die Voortrekkerkerk gestig, wat die gemeentes Potchefstroom, Winburg en Pietermaritzburg ingesluit het. Deur die Volksraad is op 16 Januarie 1841 die eerste kerkrade vir die gemeentes benoem en die Presbiteriaanse sendeling van Amerika, ds. Daniel Lindley, is as eerste leraar van hierdie Voortrekkerkerk aangestel.
Ds. Lindley het in Natal gewoon en in Maart 1842 op weg na Potchefstroom ook Winburg besoek, die eerste kerkraadslede bevestig, in die verskillende wyke van dié uitgebreide gemeente dienste gehou en die sakramente bedien. Hier het dan ook die doop- en lidmaatregisters van die gemeente begin. Met dié eerste besoek het ds. Lindley 331 kinders hier gedoop.
Op die walle van Laaispruit, waar dit in die Vetrivier vloei, het gedurende April 1837 meer as duisend Voortrekkerwaens saamgeskaar gestaan. Hier moes die trekke van Hendrik Potgieter, Sarel Cilliers, Gerrit Maritz en Piet Retief hulself en daarmee ook die Christelike beskawing verdedig. Ook om sy eerste leraar te verkry, moes die konsulent, ds. Andrew Murray, ernstige beswaar maak by die Kaapse regering omdat goewerneur sir Harry Smith ds. Van Velden na Harrismith en Natal wou stuur terwyl hy vir Winburg bedoel was.
Die gemeente is geruime tyd deur besoeke van di. Lindley, Andrew Murray (konsulent en leraar van NG gemeente Bloemfontein), en Pieter Roux (van die NG gemeente Smithfield bearbei, totdat sy eerste leraar, ds. D.J. van Velden, in 1850 hier bevestig is. Hy het die gemeente bedien tot 1853, toe hy 'n beroep aanneem na die NG gemeente Ladismith en daar gearbei het tot sy dood op 23 Junie 1878. Die gemeente is daarna as volg bedien: H. van Broekhuizen (1861 – '66), P.A.C. van Heyningen (1867 – '93), J.J.T. Marquard (1894–1904), W.H. Boshoff (1906 – '18), H.C.J. Bekker (1918 – '31), J.J. Hattingh (1932 – '47) en S.J. Botha (1948 – onseker).
Die teenswoordige sierlike kerkgebou is gedurende die Tweede Vryheidsoorlog gebou en as onvoltooide kerk as hospitaal gebruik. Dis hierdie kerk wat in die Kultuurgeskiedenis van die Afrikaner (Deel III, p. 467) 'n ereplek gekry het en as voorbeeld van die katedraalstyl genoem word, en vanweë sy pragtige, algehele kliptoring buitengewoon imposant is. Ook die Rebellie van 1914 het sy spore hier agtergelaat en in 1917 tot die stigting van die gemeente Rietfontein uit hierdie gemeente gelei.
In 1947 het Winburg se moedergemeente 669 belydende lidmate gehad en Rietfontein 696. In 2014 het dit teruggesak tot 194 in die moedergemeente en 271 in Rietfontein.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
