Hugo Naudé

Hugo Pieter Naudé (distrik Worcester, 23 Julie 1868 – Worcester, 5 April 1938) was 'n Suid-Afrikaanse skilder.

Hugo Naudé.

Pieter Hugo Naudé was die eerste Suid-Afrikaanse skilder wat daarin geslaag het om sy styl by die besonderse atmosfeer en fel lig van die Suid-Afrikaanse landskap aan te pas. Hoewel hy vandag veral vir sy landskapskilderye en baanbrekerswerk op die gebied bekend is, was Naude ook 'n uitmuntende portretskilder. Hy het sy skoolopleiding op Franschhoek en Worcester ontvang.

Hy het as kind reeds begin skilder, maar het eers op 20-jarige ouderdom deur die bemiddeling van die skryfster Olive Schreiner met formele kunsonderrig in die portretskilderkuns aan die Slade School of Art in Londen begin. Na 'n jaar by die kunsskool is hy na München, waar hy vir 'n verdere 4 jaar onder ervare Duitse kunstenaars gestudeer het. Voor sy terugkeer na Suid-Afrika in 1896 het Naude vir 'n kort rukkie in Frankryk aan die Barbizonkuns-skool, waar die Impressionisme ontstaan het, gestudeer. Hoewel Naude dikwels as Impressionis bestempel word, het hy hom nooit met die beweging (of enige ander vaste styl) vereenselwig nie

Hy studeer in die skilderkuns in Londen, München en Fontainebleau, asook in Italië. Vanaf 1896 reis hy deur Suid-Afrika terwyl hy skilder, waarna hy hom op Worcester vestig. Ná verdere reise trou hy in 1915 en rig dan finaal sy bekende ateljee op Worcester in.

Hy het vroeg reeds erkenning gekry vir sy portrette, effens romantiese landskappe en sy fyn tekeninge, en was op sy dag een van Suid-Afrika se gewildste skilders. Hy het hom van die destydse sektetaal en die gebruike van die kuns bevry en het van die akademiese tot 'n individueel-, vrye skilder- en tekenstyl ontwikkel.

Met sy vryer gebruik van kleur en kwistige verfaanwending het Naudé se werk later as 'n soort impressionisme ontwikkel. Sy geliefkoosde landskappe was blombestrooide valleie tussen berge, in 'n atmosfeer van voortdurende lente of somer.

Hy het 'n eie, spontane en naturalistiese styl ontwikkel waarmee hy die unieke eienskappe van die Suid-Afrikaanse landskap kon vasvang. Hy was dan ook die eerste skilder wat sy styl so kon aanpas dat hy die felle lig en besondere kleure van die Suid-Afrikaanse landskap kon weergee. Naude het later in sy lewe weer 'n studiereis na Londen en München onderneem om hom in die etskuns te bekwaam.

Hoewel Naude hoofsaaklik as landskapskilder bekend is, was hy ook 'n uitstekende portretskilder en hy het hom aanvanklik net op die onderwerp toegespits. Naude het sy lewe lank op Worcester gewoon, waar hy 'n bekende en beminde figuur was, veral onder die jong inwoners van die dorp.

Hy was aktief betrokke by jeugbewegings, 'n geesdriftige tuinier en het hom ook vir die behoud van Kaaps-Hollandse geboue beywer. Sy onderwerpe is hoofsaaklik geneem uit die mense en tonele van sy kontrei: die Boland, Namakwaland en ander dele van Kaapland. Naude se vaardigheid as portretskilder spreek uit die portrette wat hy van openbare figure soos dr. Andrew Murray, pres. Steyn en genl. Louis Botha geskilder het. Sy vermoë om karakter uit te beeld, is opmerklik in die talle portrette en tonele van bruin plaasarbeiders wat besig is met hulle dagtake.

Hugo Naude het in Italië, Frankryk en Suid-Afrika uitgestal en sy werk is vandag in feitlik alle Suid-Afrikaanse kunsmuseums verteenwoordig. In sy tuisdorp is ʼn museum ingerig waar 'n groot versameting van sy skilderye gehuisves word. Hy het in 1938 die Erepenning vir Skilderkuns van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns ontvang en is op 5 April 1941 oorlede.

Die Hugo Naudé-huis, Russellstraat 115, Worcester, Suid-Afrika

Sy huis op Worcester het bewaar gebly as die Hugo Naudé-kunssentrum. Sy werke word in die meeste openbare kunsversamelings in Suid-Afrika gevind.

Hy was getroud met Heloise, dogter van Samuel Henri Pellissier, die vader van die Volkspelebeweging in Suid-Afrika, en Judith Raubenheimer. Heloise was die stigter van Kleinplasie-opelugmuseum op Worcester.

Bronne

• Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409613, volume 20, bl. 132
• Swart, dr. M.J. (voorsitter redaksiekomitee). 1980. Afrikaanse kultuuralmanak. Aucklandpark: Federasie van Afrikaanse Kultuurvereniginge.