Witkwasmuishond

Die witkwasmuishond (Cynictis penicillata), ook bekend as die geelmuishond (Engels: yellow mongoose) (en soms verkeerdelik die rooimeerkat genoem – dit is glad nie 'n meerkat nie) is 'n soogdiertjie wat in Suider-Afrika voorkom.

'n Witkwasmuishond in die Nasionale Etoshawildtuin, Namibië.

in die weste van die Etoshawildtuin, Namibië.

Witkwasmuishond Geelmuishond
Bewaringstatus
Veilig  (IUCN 3.1)[1]
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:	Animalia
Filum:	Chordata
Klas:	Mammalia
Orde:	Carnivora
Familie:	Herpestidae
Subfamilie:	Herpestinae
Genus:	Cynictis Ogilby, 1833
Spesie:	C. penicillata
Binomiale naam
Cynictis penicillata Cuvier, 1829
Verspreiding

Daar is tot 12 subspesies van die witkwasmuishond geïdentifiseer, en elk kan onderskei word aan sy grootte, kleur en die lengte van sy hare en stert. Witkwasmuishonde in die suide van hul verspreidingsarea is oor die algemeen groter met 'n geelbruin pels, terwyl dié in die noorde kleiner is, met 'n grys-geel pels. Die suidelike subspesies se pelskleur wissel ook soms van seisoen tot seisoen. Die suidelike spesies het langer hare, met lang sterte met 'n wit punt; die noordelike subspesies het korter hare en 'n korter stert, sonder 'n wit punt. Die gemiddelde lengte van 'n volwasse, suidelike witkwasmuishond is 65 cm.

Witkwasmuishonde vang insekte, muise en voëls, en vreet ook graag dié se eiers. Hulle sal soms ook aas, of henne se eiers steel.

Hulle is groepdiere en kom in kolonies van tot gewoonlik 5 tot 10, maar soms 20 of meer diere voor. Hulle is sosiale diere en kolonies is dikwels gesentreer om 'n familie met 'n mannetjie en wyfie, hulle jongste kleintjies en ander individuele witkwasmuishonde wat op 'n manier met die groep geassosieer is. Hulle kan hulle eie gate grawe, maar beset maklik die gate van stokstertmeerkatte en waaierstertgrondeekhorings en dikwels bly die drie spesies saam in dieselfde woongatstelsel. Die geslagte van witkwasmuishond lyk eenders. Paring vind gewoonlik in die eerste week van Julie plaas en duur vir 30 tot 60 sekondes per keer. Na bevrugting is 'n wyfie vir 42 tot 57 dae dragtig, waarna sy geboorte gee aan twee tot vyf kleintjies wat gewoonlik tussen Oktober en Maart gebore word. Dit is nie bekend of mannetjies die wyfies help met die voeding en sorg van die kleintjies nie. 'n Witkwasmuishond het 'n moontlike lewensduur van 12 tot 13 jaar.

Witkwasmuishonde is meestal oordag aktief, wanneer hulle op soek is na kos, maar soms ook snags.

Dit is 'n stil diertjie, maar sal soms skree tydens gevegte met ander diere, of grom wanneer dit bedreig word. Verder blaf en spin dit ook. Daar word geglo dat hulle hulle sterte gebruik om met mekaar te kommunikeer.

Witkwasmuishonde kan help om die aantal insekte en knaagdiere in bedwang te hou, maar hou ook 'n nadeel vir die mens in as 'n draer van hondsdolheid. Baie boere probeer witkwasmuishonde uitroei, siende dat hulle 'n gevaar vir die mense en diere op die plaas in hou.

Sien ook

• Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere
• Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere volgens wetenskaplike name
• Suider-Afrikaanse soogdiere en hul ordes

Bronnelys

1. Taylor, P.J. & Hoffmann, M. (2008). Cynictis penicillata. 2008 IUBN Rooi Lys van bedreigde spesies. Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur 2008. Verkry op 22 March 2009. Databasis inskrywing gee kort verdediging hoekom hierdie spesie nie bedreigd is nie.

• Soogdiere van die Krugerwildtuin en ander Nasionale Parke (1979). Saamgestel deur Die Nasionale Parkeraad. 'n Publikasie van die Raad van Kuratore vir Nasionale Parke van die Republiek van Suid-Afrika. ISBN 0-86953-027-5
• Light, J. 1999. "Cynictis penicillata", Animal Diversity Web.
• Burger Cillié (2007), Die soogdiergids van Suider-Afrika, Briza, Pretoria, Eerste Uitgawe 1997, ISBN 978-1-875093-46-5
• Chris en Tilde Stuart (1988), Veldgids tot die soogdiere van Suider-Afrika, Struik, Kaapstad, ISBN 978-0-86977-280-5

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Witkwasmuishond.
• Wikispecies het meer inligting verwant aan Witkwasmuishond