Remove ads
Trabzonspor, 2 Ağustos 1967'de[2] kurulan Trabzon, Türkiye merkezli spor kulübü. Özellikle futbol şubesiyle tanınan kulüp, profesyonel futbol ligleri tarihinde şampiyon olan 6 kulüpten biri ve şampiyon olmayı başaran ilk Anadolu kulübüdür. Kulübün başkanlığını Ertuğrul Doğan yapmaktadır.[3]
 | Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız. |
| Trabzonspor faal şubeler | |||
|---|---|---|---|
 Atıcılık |
 Atletizm |
 Basketbol (erkek) |
 Boks |
 Eskrim |
 'Espor' |
 Futbol (erkek) |
Futbol (kadın) |
 Masa Tenisi |
 Judo | ||
| Trabzonspor kapanan şubeler | |||
 Hentbol (erkek) |
 Voleybol (erkek) | ||
Trabzonspor, güncel olarak futbol branşında birinci lig düzeyinde temsil edilmektedir. Bu dalların yanında kulübün basketbol, eskrim, e-spor, voleybol, atıcılık, atletizm, boks, judo ve masa tenisi takımları mevcuttur.[4][5] Birinci lig düzeyinde kulübün toplamda 1925 şampiyonluğu vardır. Bu şampiyonlukların tümü, erkeklerde 8 ve kadınlarda 1[6] olmak üzere futbol şubesine aittir. Bu başarı ile Trabzonspor, hem erkeklerde hem de kadınlarda Birinci Lig'de şampiyon olan ilk kulüp olmuştur. Trabzonspor Futbol Takımı (erkekler), şampiyon olmuş altı takımdan biri ve İstanbul dışından şampiyon olmuş ilk takımdır.[7] Bunun yanında, futbol erkek takımı armasında yıldız bulunan -yıldız, Süper Lig'de beş şampiyonlukta bir verilir[8]- 4 Türk takımından biridir.[9] Ayrıca kulübün 1 şampiyonluğu bulunan kadın futbol branşı 2011'de faaliyetlerine ara verse de 2021-2022 sezonunda yeniden Kadınlar Süper Ligi'ne kabul edilmiştir.[10][11]
Trabzonspor, espor futbol liginin katılımcıları arasındadır. Kulüp, 2023-2024 sezonunda bu ligde şampiyon olmuştur.[12]
Uzun süre bir "futbol kulübü" olarak anılan Trabzonspor, 2008'de TB2L takımlarından Alpella'yı satın alarak, ilk kez futbol dışında bir takım sporunda ikinci lig ve üzeri bir düzenlemeye katılmaya hak kazanmıştır. Trabzonspor Basket, ikinci lige terfi ettikten iki yıl sonra (2010); Türkiye Basketbol Ligi'ne çıkmıştır. 2014-2015 sezonunda, basketbol şubesi EuroChallenge'de finale yükselerek takım sporları baz alındığında kulüp tarihinin Avrupa kupalarındaki ilk final karşılaşmasını oynamıştır.[13] Ancak basketbol şubesi 2019 yılında kapatılmıştır.[14] Ardından sadece altyapı faaliyetleri sürdüren bir basketbol yapılanmasına gidilmiştir.[15]
Trabzonspor, 1984'te kentteki hentbol kulüplerini birleştirerek bir takım kurmayı planlamıştır ancak daha sonra bundan vazgeçmiştir.[16] Bu olaydan 26 yıl sonra (2010) 24 Şubat Hentbol Takımı'nı bünyesine katarak, Türkiye Erkekler Hentbol Süper Ligi'nde etkinlik göstermeye başlamıştır. Böylece erkek hentbol takımı, kulüpte icra edilen üçüncü takım sporu olmuştur. Ancak bu branş kurulduktan altı yıl sonra yani 2016 yılında kapatılmıştır.[17]
Trabzonspor, 2013 yılında (erkek voleybol takımı) kurma kararı aldıktan sonra federasyona başvurmuş ve Voleybol Erkekler 3. Lig B Grubunda oynamaya başlamıştır. Takım normal sezonu lider bitirmiş ve play-off süreçlerinde yarı final ve final gruplarında ilk iki sırayı alarak bir üst lige çıkma başarısı göstermiştir. Takım, 2014-15 sezonunda Türkiye Erkekler Voleybol İkinci Ligi'nde mücadele etmiştir. Trabzonspor Kulübü, 2016 yılı itibarı ile voleybol şubesinin faaliyetlerini durdurma kararı almış ve şubeyi kapatmıştır.
Remove ads
Kuruluşu
1962-63 futbol döneminde, zamanın Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı Orhan Şeref Apak, Türkiye liglerini güçlendirmek ve futbolu tüm yurda yaymak amacıyla "Ulusal Lig"lerin kurulmasına ve bu yapının il takımlarıyla desteklenmesine karar verdi.[18] Ancak, Trabzon'da süregelen İdmanocağı-İdmangücü çekişmesi, bu iki takımın birlikte olabileceği bir yapının oluşmasını oldukça güç duruma getirdi. Yapılan görüşmelere rağmen; bu iki takım birleşmeye, aynı renk ve ülkü altında mücadele etmeye uzun süre yanaşmadı.[18] Görüşmelerdeki görüş ayrılıklarının kavga boyutuna geldiği, adli soruşturmaların açıldığı toplantılar oldu.[18]
İdmanocağı birleşmeye yanaşmayınca 21 Haziran 1966'da İdmangücü, Martıspor ve Karadenizgücü takımları birleşerek kırmızı-beyaz renklerle[19] "Trabzonspor Gençlik Kulübü"nü kurdu. Bu takımın başkanlığını Ali Osman Ulusoy üstlendi. Ancak takımın ismi resmî kayıtlara "Trabzonspor 1966" olarak geçti. "Trabzonspor 1966" İkinci Lig Beyaz Grup'a alındı. Buradaki ilk yılında onar galibiyet, beraberlik ve yenilgi alan Trabzonspor 1966; İdmanocağı'nın Danıştay'a açtığı dava sonucu feshedildi ve yeniden genel kurula gidildi. Bu genel kurulda takımın liglere katılabilmesi için adını "Trabzonspor" olarak değiştirmesi gerekiyordu. Federasyonun verdiği sürenin azalması ve Beden Terbiyesi Genel Müdürü Ulvi Yenal'ın birleşme olmazsa hem İdmangücü'nün hem de İdmanocağı'nın ulusal liglere alınmayacağını açıklanmasıyla bu iki kulüp daha somut adımlar atmak zorunda kaldı.[18] Yapılan görüşmelerden sonra, 2 Ağustos 1967'de İdmanocağı'nın da katılımıyla Trabzonspor; İdmangücü, Martıspor ve Karadenizgücü ortaklığıyla birlikte resmen kuruldu ve İkinci Lig'e alındı.[18]
Trabzonspor'un ilk kurmayları
Kuruluşundan itibaren uzun süre yalnızca futbol dalında etkinlik gösteren Trabzonspor'un ilk teknik direktörü Hayri Gür oldu.
Hayri Gür 1912'de Limni'de doğdu.[20] Gerçek adı Hayrettin olmasına rağmen, Hayri adıyla tanındı.[21] Yunanistan ile Türkiye arasında yapılan nüfus göçüyle birlikte İzmir-Foça'ya yerleşti.[22] Gür'ün babası; Limni'nin son belediye başkanıydı.[23] Gür İzmir'e geldikten sonra, liseyi öğretmen okulunda yatılı okuyup; Gazi Beden Eğitimi Bölümü'nden mezun oldu.[23] Almanca da öğrenen[22] Gür; Trabzon'a öğretmen olarak atandı. Beden eğitimi öğretmenliğinin yanında müzik, Almanca ve coğrafya öğretmenliği de yaptı.[21] Trabzon'a atanmadan önce Ege'de yapılan askeri bir tatbikatta, ödül kazandı. Ödülünü bizzat Mustafa Kemal Atatürk'ün elinden aldı.[23] Birçok spor dalıyla ilgilendi, Trabzon'da yerel futbol takımlarında ve Trabzonspor'da oynadı, teknik direktörlük ve antrenörlük yapıp; Trabzonspor kurulduktan sonra takımın ilk teknik direktörü oldu.[23]
Gür, 2010 Nisan ayında 98 yaşındayken ölene dek;[24] Trabzonspor'un en yaşlı divan kurulu üyesi unvanını taşıdı. Bu özelliği nedeniyle, ölmeden birkaç ay önce zamanın Trabzonspor teknik direktörü Şenol Güneş onu evinde ziyaret etti.[25] Gür'ün öldüğü hafta Trazonsporlular, Trabzonspor'un Beşiktaş ile oynadığı maça kollarında siyah kurdele ile çıktı.[26] Ölümünün ardından, Trabzon-Pelitli'de yapılan ve Trabzonspor Basketbol'un maçlarını oynayacağı spor salonuna, onun adı verildi.[27]
Ayrıca Gür, Trabzonspor'un maçlarını oynadığı Hüseyin Avni Aker Stadyumu'nun adının belirlenmesini sağlayan kişi oldu. Stada ad vermek için valilikte yapılan toplantıda; stadın yapılması için önemli katkıları bulunan, zamanın Trabzon Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Asbaşkanı ve Trabzon'un ilk beden eğitimi öğretmeni Avni Aker'in adının stada verilmesini sağladı.[23][28][29]
Trabzonspor'un ilk başkanıysa, Ali Osman Ulusoy oldu. Ulusoy, 1966'da kurulup Danıştay kararıyla dağıtılan takımda başkan olsa da, genel kurul sonrasında kurulan takımda başkanlık görevini Rıfat Dedeoğlu ile birlikte yürüttü. Ulusoy'un 1970'te başkanlığı bırakmasından sonra yeniden başkanlık görevine getirilen Dedeoğlu, bir süre de Trabzonspor Divan Kurulu Başkanlığı yaptı ve[30] 6 Kasım 2004'te öldü.[31]
Şamil Ekinci Müzesi
Şamil Ekinci Müzesi, 23 Eylül 1996'da hizmete Trabzonspor Müzesi adıyla açılan ve Trabzonspor tarihini konu alan spor müzesi.[32]
Müze bugünkü adına, 2008 yılında alınan bir kararla kavuştu.[33] Daha önceden Sadri Şener Sosyal Tesisleri'nin arka kısmında hizmet veren müze, daha sonra Sadri Şener Sosyal Tesisleri'nin ikinci katında hizmete girdi.[32] Yaklaşık 600 kupa ve diğer tarihi materyallerin bulunduğu müzenin; yapılan yeni bir proje ile birlikte tek bir binada hizmet vermesi için çalışmalar başlatıldı.[34] Çalışmalar 9 Şubat 2010'da tamamlandı ve aynı gün müze yeni binasında hizmete girdi.[35]
Şamil Ekinci Müzesi, hafta içi her gün saat: 09.00-17.30, Cumartesi ise 11.00-17.00 arası ziyarete açıktır.[32] Müzede 7 adet Süper Lig Şampiyonluk Kupası, 9 adet Türkiye Kupası, 7 adet Cumhurbaşkanlığı Kupası, 5 adet Başbakanlık Kupası, Kıbrıs Barış Kupası, 3 adet Süper Kupa,[36] TB2L Şampiyonluk Kupası[37] ve daha birçok kupa yer almaktadır.[32] Ayrıca müzede, Trabzonspor kurulmadan önceki dönemlere ait yarım kupa ve Atatürk'ün İdmanocağı'na hediye ettiği büst ve bayrak[38] gibi materyallere de yer verilmektedir.
Anıtlar
Trabzon'da Trabzonspor tarihini konu alan üç adet anıt bulunur. Bunların ikisi kent merkezinde, diğeri Sürmene ilçesindedir. Ayrıca kent merkezindeki Atatürk Alanı'nda (Meydan) bir adet büyükçe led ışıklandırmalı Trabzonspor Arması bulunmaktadır.[39]
- Trabzonspor Anıtı: 26 Kasım 2008'de Hüseyin Avni Aker Stadyumu'nun 200 m. ötesinde zamanın belediye başkanı Volkan Canalioğlu'nun da katılımıyla açılan anıttır.[40]
- Trabzonspor Parkı: Bu park "Bir sevda uğruna vefat edenlere" sloganıyla 2 Ağustos 2010'da açılmış ve içerisinde de bir Trabzonspor anıtına yer verilmiştir.[41]
- Sürmene Trabzonspor Anıtı: Sürmene'de 12 Mayıs 2010'da belediye tarafından yaptırılmış Trabzonspor anıtıdır.[42]
- Maçka Temiz Futbola Başlangıç Anıtı: "Temiz Futbola Başlangıç Anıtı" olarak adlandırılan bu anıt, Trabzon'un Maçka ilçesinde bulunmaktadır. Temiz Futbola Başlangıç Anıtı, 2015-2016 sezonunda Salih Dursun'un hakem Deniz Ateş Bitnel'e gösterdiği kırmızı kartın kompozisyonunu içeren bir heykelden oluşmaktadır.[43]
Başkanlar
Spor sezonlarına göre bugüne kadar görev yapmış Trabzonspor başkanları, aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
|
|
|
|
Remove ads
Trabzonspor'un renkleri koyu bordo ve açık mavidir.[18]
Trabzonspor'un kuruluş aşamasındaki en önemli sorunlardan biri de renklerdi. Takımın iskeletini teşkil eden; İdmanocağı ve İdmangücü takımları, takıma kendi renklerinin verilmesini istedi. Hatta 1966'da İdmanocağı'nın önderliğinde kurulan ve Danıştay kararıyla feshedilen Trabzonspor 1966'ya kırmızı-beyaz renkler verilmişti.[19] Ancak; bu iki takımın (İdmanocağı ve İdmangücü) birleşmeye karar verilmesiyle, yeni renkler bulma gereksinimi doğdu ve bordo-mavi renklere karar kılındı.[18]
Trabzonspor'un renklerini; Trabzon'un simgesi olan hamsinin gözünün bordomsu duruşu ve teninin mavimsi grisinden aldığı veya iki takımın (İdmangücü ve İdmanocağı) birer renk seçmesiyle aldığı gibi iddialar vardır;[45] Bunun yanı sıra Trabzonspor renklerini, kurulduğu dönemde İngiltere'nin en başarılı takımlardan biri olan Aston Villa'dan aldığı da iddia edilir. Ayrıca yöneticilerin, İngiltere'den gelirken; (Aston Villa olduğu sanılsa da değil, buradan bakılarak West Ham formaları olduğu teyit edilebilir [46]) West Ham United'ın 1960-1976 arasında giydiği iç saha formalarını getirmiş ve Trabzonspor ikinci ve üçüncü sezonlarında (68-69 ve 69-70[47]) logosuz West Ham United formalarıyla mücadele etmiştir. Bundan dolayı, Trabzonspor'un renklerinden olan mavi, açık mavidir. Ek olarak dönemin başkanı Şamil Ekinci, 1976-77 [48] sezonunda Barcelona şehrinden koyu mavi renkte çubuklu formalar da getirmiş ve o sezonda iç saha forması olarak kullanılmıştır. Bunun sonucu olarak koyu mavi rengin de Trabzonspor renkleri olduğu düşünüldüğü ve efsane dönemi yansıttığı için 90'ların sonu ve 2000'lerin ortasına kadar koyu mavi renkli formalar kullanılmıştır ancak bazı kesimlerin tepkisine neden olmuştur.[49]
Trabzonspor 2010'a dek alternatif renk olarak turuncuyu kullanmıştır. Ancak 2010 yılında alınan bir kararla, hamsi rengi olan grinin ikincil (alternatif) renk olarak kullanılmasına karar verilmiştir.[44]
Remove ads
Trabzonspor'un ilk logosu, mavi bir T ve bordo renkte bir S harflerinden oluşan beyaz renkte, yumurta şeklinde kalkana sahip bir armadır. Kulübün kuruluş yılı 1967 yazmaktadır, siyah bir kontura sahiptir. 1975-76 sezonundaki ilk şampiyonluktan sonra kulüp idarecileri, şampiyon bir kulüp olduklarını ve şampiyon bir kulübe yakışır yeni bir amblemlerinin olması gerektiğini düşündükleri için 28.08.1976 tarihinde gazeteye ilan verip bir yarışma ilan etmişlerdir. Yarışmanın kazananı Prof. Dr. Sinan Baykurt'un sağdaki resimde ortada görünen, günümüzde kullandığı aynı taslak armanın ilk prototipidir.[50] 92 yılından sonra S harfinin sivrileşmesi, 96 yılından sonra 1967 ibaresinin gelmesi, 2000 yılından sonra 5 şampiyonluğa bir yıldız uygulamasıyla bir yıldız eklenmesi, topun şeklinin ve renginin değişmesi vb. ufak eklemelerle yıllar içinde değişime uğrayıp, en son 2022 yılında resmi olarak güncellenerek en son halini almıştır.[51] Arma, ilk olarak 16 Mayıs 2003'te kulüp adına tescil edilmiştir.[52]
Remove ads
Tarihçe
İlk yılları
1967'de Trabzonspor'un çatısı altında oluşturulan Trabzonspor Futbol Takımı, 1967-68 sezonunda İkinci Lig Beyaz Grup'ta mücadele etmeye başladı.[53] Trabzonspor, profesyonel liglere katıldığı bu ilk yılı, -20 takımlı bu ligde- Boluspor'un ardından altıncı sırada bitirdi.[53] Daha sonraki iki yıl ligi dördüncü tamamladı[54][55] ve bir sonraki sene ligde 8. oldu.[56] 1971-72 sezonunda, Kırmızı Grup'ta mücadele eden Trabzonspor, liderden iki puan geride kalıp Türkiye 1. Futbol Ligi'ne çıkamadı.[57] Bir sene sonra yeniden aynı kaderi yaşan Trabzonspor, bu kez lider Kayserispor'la aynı puana sahip olmasına rağmen; averajla ligi ikinci bitirip Türkiye 1. Futbol Ligi'ne çıkma şansını bir kez daha yitirdi.[58] 1973-74 sezonuna gelindiğinde Kırmızı Grubu en yakın rakibi Sakaryaspor'a altı puan fark atarak birinci bitiren Trabzonspor, diğer grubun birincisi Zonguldakspor'la oynadığı şampiyonluk maçını penaltılarda kaybetse de Türkiye 1. Futbol Ligi'ne yükseldi.[59]
Bu yıllarda Necmi Perekli, Şenol Güneş ve Cemil Usta gibi daha sonra şampiyon olan takımın oyuncuları da kadroda yer almaya başladı.[59]
Şampiyonluklar dönemi
Trabzonspor, 1974-75 sezonunda ilk kez mücadele ettiği Türkiye 1. Futbol Ligi'ni 30 puanla 9. olarak tamamladı.[60] Bunun yanında aynı yıl Türkiye Kupası'nda finale kadar çıkmayı başaran Trabzonspor, evinde Beşiktaş'ı 1-0 yenmesine rağmen, deplasmanda 2-0 yenilince ikincilikle yetindi.[61]
1975-76 sezonunda, Trabzon'da oynanan ve Trabzonspor'un 1-0 kazandığı Fenerbahçe maçından sonra liderliğe yükseldi ve sezon sonuna kadar liderliğini korudu.[62] Ahmet Suat Özyazıcı önderliğindeki takım 43 puan toplayarak, Fenerbahçe'nin 3 puan önünde şampiyonluğa uzanırken, Türkiye 1. Futbol Ligi şampiyonluğu yaşayan ilk Anadolu takımı oldu.[62]
Trabzonspor ilk şampiyon olduğu 1975-76 sezonundan 1983-84 sezona kadar olan süreç içerisinde altı lig şampiyonluğu yaşadı.[61] Sözü geçen süreçte 1977-78[63] ve 1981-82[64] sezonlarında 1, 1982-83[65] sezonunda 2 puan farkla şampiyonluğu kaçıran Trabzonspor; Fenerbahçe'nin beş puan önünde bitirdiği 1983-1984 sezonunda şampiyonluğu kazandı.[66] 1976-77 sezonunda attığı 18 golle gol kralı olan Necmi Perekli, Trabzonspor'un Türkiye 1. Futbol Ligi'ndeki ilk gol kralı oldu.[67] Zamanın kalecisi Şenol Güneş ise 17 Eylül 1978 ile 18 Şubat 1979 arasında oynanan lig maçlarında kalesinde gol görmeyerek (1110 dakika), Türk liglerinin en uzun süre gol yemeyen kalecisi, dünyanın en uzun süre gol yemeyen 15. kalecisi oldu.[68] Ayrıca Trabzonspor bu dönemde, 3 Türkiye Kupası, 6 Cumhurbaşkanlığı Kupası, 3 Başbakanlık Kupası ve bir Kıbrıs Barış Kupası'nı kazandı.[69] Elde edilen iki şampiyonluk Özkan Sümer yönetiminde diğer dört şampiyonluksa günümüzde Trabzonspor Futbol Danışmanlığı görevini yürüten Ahmet Suat Özyazıcı'nın teknik direktörlüğü döneminde geldi.[70]
1984-1996 arası
Trabzonspor, 1984'ten 1994-95 sezonuna kadar; sezonları üçüncülük, yedincilik ve bu aradaki derecelerle tamamladı.[71] Yeni kadro yapılanmasına giden Trabzonspor, teknik direktör Georges Leekens döneminde (1992-93 sezonu) sezonun ilk on haftasında liderin on puan gerisine düştü; altı hafta hiç maç kazanamadı ve Trabzonspor tarihinin en kötü dönemlerinden birini yaşadı.[72] Ancak, bu dönemde takıma kazandırılan Ünal Karaman (millî takımda kaptanlığa kadar yükseldi.) ve Tolunay Kafkas gibi oyuncular; 1994-95 ile 1995-96 sezonlarında ligi ikinci bitiren[71] ve yeniden şampiyonluk yarışına dahil olan Trabzonspor'un kadrosunda, ilk on birin değişmez isimleri arasında yer aldı.[73][74] Bu dönemde; Trabzonspor'un en büyük başarıları olarak: 1992 ve 1995'te kazanılan Türkiye Kupası, 1995'te kazanılan Cumhurbaşkanlığı Kupası ve 1985 ile 1994 yıllarında kazanılan Başbakanlık Kupası oldu.[69]
1995-1996 sezonu ve sonraki yıllara etkileri
1993-94 sezonunun bitişiyle birlikte takımın başına İstanbulspor'u çalıştıran Şenol Güneş geldi.[75] 218 golle Trabzonspor formasıyla en fazla gol atan oyuncu olan Hami Mandıralı[76] ve Ogün Temizkanoğlu gibi oyuncuların yanına, Şota Arveladze ve Arçil Arveladze gibi oyuncular kadroya eklendi. Şota, takıma katıldığı ilk yıl önemli sayıda gol attı.[77] 1994-95 sezonunda şampiyonluğu Beşiktaş'a kaptıran ancak hem Türkiye Kupası'nı hem de Cumhurbaşkanlığı Kupası'nı kazanan Trabzonspor,[69] Şota'nın gol kralı olduğu 1995-96 sezonunda[67] 5 Mayıs 1996'da Hüseyin Avni Aker Stadyumu'nda 1-0 öne geçtiği maçta; Aykut Kocaman ve Oğuz Çetin'in golleriyle Fenerbahçe'ye 2-1 yenilerek, şampiyonluğu ligin bitimine iki hafta kala kaçırdı.[78] Takımın uzun bir aradan sonra bu kadar yaklaştığı şampiyonluğu kaçırmasının etkileri, 2008'de CNN Türk tarafından belgeselleştirildi.[79] Aynı sezon takım Başbakanlık Kupası'nı kazansa da,[69] kaçırılan şampiyonluğun etkileri bir sonraki sezon da devam etti. 2000'li yılların başına gelindiğinde, takımda büyük bir değişime gidildi. Abdullah Ercan, Ogün Temizkanoğlu ve Tolunay Kafkas gibi oyuncular takımdan gönderilerek Rune Lange, Kevin Campbell ve Jean-Jacques Missé-Missé gibi yüksek bonservis ücretli oyuncularla sözleşme imzalandı. Ancak transfere harcanan paraya rağmen alınan oyuncular Trabzonspor'da başarılı olamadı.
2000'li yıllar
2000'li yılların başı, Trabzonspor'un en başarısız dönemlerinden biri oldu. Takım 2001-02 sezonunda, ligi 14. bitirerek tarihinin en kötü sezonunu yaşadı.[80] Ayrıca bu sezon Trabzonspor'un en çok gol yediği ve en çok yenildiği sezon olarak tarihe geçti.[80] Bu sezondan sonra zamanın başkanı Özkan Sümer teknik direktörlüğe Samet Aybaba'yı getirerek yeniden yapılanma kararı aldı.[81] Bu yeniden yapılanma ile birlikte, Trabzonspor'da asist kralı ve en uzun süre forma giymiş yabancı futbolcu olan Ibrahim Yattara ve Michael Petković gibi yabancı isimler transfer edildi. Samet Aybaba, takım kadrosunu gençleştirmek amacıyla Gökdeniz Karadeniz ve Fatih Tekke gibi kulüp altyapısından yetişen oyuncuları kadroya dahil ederken, Hami Mandıralı ve Orhan Çıkırıkçı gibi tecrübeli futbolcularla yolları ayırdı. Fatih Tekke, 2004-05 sezonunda attığı 31 golle gol kralı oldu.[76] Kurulan bu iskelet, 2002-03[82] ve 2003-04[83] sezonlarında Türkiye Kupası'nı kazanıp; 2003-04[84] ve 2004-05[85] sezonlarında sezon sonuna dek şampiyonluğu kovaladı ve her iki sezonda da Fenerbahçe'nin ardından ikinci oldu. Trabzonspor, 2006 yılında başkanlığa Nuri Albayrak'ın gelmesiyle birlikte, kariyerli yabancı oyuncular getirerek başarıya ulaşma yoluna gitti. Marcelinho[86] ve Kiki Musampa[87] gibi gibi kariyerli oyuncular transfer edilse de bu oyuncular takıma uyum sağlayamadı. Mirosław Szymkowiak ve Fatih Tekke gibi önemli oyuncular takımdan ayrıldı.
Şike süreci ve sonraki yıllar
2008'de Sadri Şener'in başkan seçilmesiyle birlikte[88] takımdaki oyuncuların büyük bir kısmıyla yollar ayrıldı. Teknik direktörlüğe Ersun Yanal getirilip, 25 transfer yapıldı.[89] Yapılan bu transferlerle, Trabzonspor 2008-09 sezonunda şampiyonluk yarışını son haftaya kadar sürdürdü ve lig üçüncüsü oldu.[90] Bir sonraki sene göreve Hugo Broos'u getiren Trabzonspor yönetimi, takım başarısız sonuçlar alınca; Broos'un görevine son verdi[91] ve yerine Şenol Güneş'le anlaşıldı. Güneş'in gelmesiyle birlikte takım başarılı sonuçlar aldı. 2009-10 sezonunda Trabzonspor; hem Türkiye Kupası'nı hem de Süper Kupayı kazandı.[92] Ayrıca Trabzonspor, 2010-2011 sezonunda ilk yarıyı lider kapatmayı başarmasına rağmen,[93] lig sonunda Fenerbahçe'nin averaj ile arkasında kalarak ligi ikinci tamamladı.[94] Ancak sezon bittikten sonra başlatılan şike davası sonucu sezonu 1. tamamlayan Fenerbahçe'nin yerine Şampiyonlar Ligi grup müsabakalarına tarihinde ilk kez katılma hakkı elde etti.[95]
3 Temmuz 2011'de başlayan şike soruşturması sonucunda Trabzonspor, Fenerbahçeli bazı yöneticilerinin şike yapmak suçuyla yargılanarak hapis cezasına çarptırılmasından sonra çeşitli tarihlerde resmi sitesinden yayınladığı bildirilerde;[96][97] "Etik Kurul raporu ve UEFA değerlendirmesine göre, fair-play'e aykırı herhangi bir faaliyete girişmediği açık ve kanıtlanmış olan Trabzonspor’un 2010-11 Süper Lig sezonunun şampiyonu olarak tescil ve ilan edilmesi için gerekli tüm adımların atılmasını" TFF ve uluslararası kurumlardan talep etmiştir. Kulüp taraftarları 2010-2011 sezonu şampiyonluğunun resmî olarak Trabzonspor'a verilmesi için, 13 Ekim 2013'te İstinye TFF Binası önünde[98] ve 25 Ocak 2014'te Trabzon'da "Haksızlığa karşı tek yürek!" sloganıyla; TFF'yi protesto etmiştir.[99] Protestolarda, dönemin TFF Başkanı Yıldırım Demirören taşınan boş tüplerle istifaya davet edilmiştir.[100] 30 Ağustos 2014 tarihinde "Türk Futbolu Kirlidir!" başlıklı bildiride TFF ye ve TFF Başkanı'na ağır eleştiriler getirilip, şike düzeninin devam ettiği vurgulanmıştır.[101] Trabzonspor'un resmî İnternet sitesinde, 2010-2011 sezonu şampiyonu Trabzonspor görülmektedir.[102]
Trabzonspor, 2010-2011 sezonundan sonra, UEFA Avrupa Ligi'nde nispi başarılar elde etse de; ligde şampiyonluk mücadelesine dâhil olmayı başaramamıştır. Kulübün verdiği hukuki mücadele ve taraftarda oluşan süreçsel yıpranma, kulübün birçok kez saha dışı olaylarla gündeme gelmesine neden olmuştur. Hakemlere ve karşı takıma gösterilen tepkiler nedeniyle kulüp cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalmıştır. 10 Mart 2014'te oynanan Trabzonspor-Fenerbahçe maçında yaşanan saha olayları nedeniyle maç tamamlanamamış ve yarıda kalan maç Fenerbahçe'nin hükmen galibiyetiyle sonuçlanmıştır.[103]
2015-2016 sezonunda hakem kararlarına verilen tepkiler, Trabzonspor'un önemli oranda maddi zarara uğramasına neden olmuştur. Bu sezonun ilk devresinde oynanan Galatasaray ve Konyaspor maçlarındaki hakem kararları nedeniyle kulüple TFF'nin arasında gerginlik hat safhaya çıkmıştır.[104] Sezonun 10. haftasına gelindiğinde oynanan Trabzonspor-Gaziantepspor maçından sonra hakemlere gösterilen tepki sebebiyle Trabzonspor, Türk futbol tarihindeki toplam cezalar bakımından en ağır cezaya çarptırılmıştır.[105] Bu maç sonucunda Trabzonsporlu yönetici ve futbolculara verilen men cezalarının toplamı 9 yılı bulmuş ve kulüp 2 milyon avro para cezasına çarptırılmıştır.[102] Aynı sezonun ikinci devresindeki Galatasaray maçına ise, Trabzonspor'un Galatasaray'dan kiraladığı Salih Dursun'un maçın hakemi Deniz Ateş Bitnel'e gösterdiği kırmızı kart damga vurmuştur.[106][107] Bu maçta hakem Trabzonsporlu oyunculara 4 kırmızı kart çıkartmıştır.[107] Yurt dışındaki medya organlarında da gündem olan bu olayın ardından, Salih Dursun'un adı Trabzon'un Yomra ilçesindeki bir sokağa verilmiştir.[108][109] Bu maçın ardından MHK Başkanı Kuddusi Müftüoğlu, maçta Trabzonspor'un haksızlığa uğradığını kabul etmiş[110] ve maçın hakemi Deniz Ateş Bitnel'e gözlemci tarafından sezonun en düşük notu verilmiştir.[111] Salih Dursun maçtan sonra yaptığı açıklamada: "Pişman değilim, savunma yapmayacağım. 7 kişiye karşı 12 kişi oynamak adaletsizlikti, kırmızı kartı 11 kişi kalmaları için çıkardım." demiştir.[112][113]
Yeniden şampiyonluk ve sonrası
2021-22 sezonunda Trabzonspor, 1983-1984 yılından sonra ilk kez Süper Lig şampiyonu olmuştur.[114]
Fakat bir sonraki sezon yani 2022-23 sezonunda şampiyonluk yılında takımın başkanı olan Ahmet Ağaoğlu alınan kötü sonuçların ardından görevinden istifa etmiştir.[115] İstifanın ardından başkanlığa vekaleten asbaşkan Ertuğrul Doğan getirilmiştir.[116] Olağanüstü genel kurul[117] 26 Mart tarihlerinde Hayri Gür Spor Salonu'nda yapılmıştır. 9 bin 278 üyenin oy kullanma hakkı bulunan genel kurulda, 1231 kişi oyunu kullanmıştır. Ertuğrul Doğan, tek liste olarak girdiği başkanlık seçiminde 1129 geçerli oyun 919'unu alarak 2024 yılının Aralık ayına kadar başkanlık görevine seçilmiştir.[118] Ayrıca kötü saha sonuçları, 2021-22 sezonunda takımı şampiyonluğa taşıyan teknik direktör Abdullah Avcı'nın da istifa etmesine sebep olmuştur.[119]
2023-2024 sezonuna Nenad Bjelica yönetiminde giren Trabzonspor, istenen saha sonuçları gelmeyince göreve tekrar Abdullah Avcı'yı getirmiştir.[120] Abdullah Avcı yönetimindeki Trabzonspor, 4 Kasım 2023 tarihinde 26 yıl sonra Fenerbahçe'yi deplasmanda mağlup etmeyi başarmıştır.[121]
Başarılar
- İkincilik (9): 1977-78, 1981-82, 1982-83, 1994-95, 1995-96, 2003-04, 2004-05, 2019-20
- Şampiyonluk (9): 1976-77, 1977-78, 1983-84, 1991-92, 1994-95, 2002-03, 2003-04, 2009-10, 2019-20
- İkincilik (7): 1974-75, 1975-76, 1984-85, 1989-90, 1996-97, 2012-13, 2023-2024
- Şampiyonluk (10): 1976, 1977, 1978, 1979, 1980, 1983, 1995, 2010, 2020, 2022
- İkincilik (3): 1981, 1984, 1992
- Şampiyonluk (5): 1975-76, 1977-78, 1984-85, 1993-94, 1995-96
- İkincilik (6): 1976-77, 1989-90, 1990-91, 1992-93, 1996-97, 1997-98
- İkinci Lig Kırmızı Grup
Şampiyonluk (1): 1973-74
Teknik heyet ve başkan
Trabzonspor başkanlığını Ertuğrul Doğan yürütmektedir. Güncel olarak futbol şubesinin teknik direktörlüğünü Şenol Güneş yapmaktadır.[123]
Avrupa Kupaları
Trabzonspor; UEFA Şampiyonlar Ligi'ne 9, UEFA Kupa Galipleri Kupası'na 3, UEFA Avrupa Ligi'ne 17, UEFA Intertoto Kupası'na ise 2 kez katılmıştır.
Trabzonspor, 1975-76 sezonunda ligde şampiyon olarak[62] ertesi sezon ilk kez bir UEFA organizasyonuna (Şampiyon Kulüpler Kupası) katılmaya hak kazandı. Avrupa'da ilk maçını İzlanda temsilcisi ÍB Akraness ile oynayan ve bu takımı eleyen bordo-mavili takımın Avrupa arenasındaki ilk golünü Necmi Perekli attı.[124] IA Akranes'ı eleyen Trabzonspor, ikinci turda Liverpool ile eşleşti. Trabzon'daki ilk maçı 1-0 kazanan Trabzonspor, İngiltere'de elenmekten kurtulamasa da; Şampiyon Kulüpler Kupası'nı kazanan Liverpool'a, o sene Avrupa maçlarındaki tek yenilgisini tattırdı.[125] Trabzonspor'un Avrupa arenasındaki en büyük başarısı UEFA Kupası 3. Turu olsa da; tarihi boyunca Olympique Lyonnais ve Aston Villa gibi önemli Avrupa kulüplerini eledi. Internazionale, Liverpool ve Barcelona gibi Avrupa'da şampiyonluklar yaşamış takımları yenmeyi başardı.[126][127] Trabzonspor, 2011-2012 futbol sezonu öncesi Şampiyonlar Ligi'ne katılmak için ön eleme oynayıp, Benfica'ya elenmesine rağmen;[128] TFF; UEFA'nın isteğiyle (2011 Türkiye futbolu şike soruşturması nedeniyle) Fenerbahçe'yi Şampiyonlar Ligi'nden men etti[129] ve Trabzonspor ilk kez Şampiyonlar Ligi grup müsabakalarına davet edildi.[130] Trabzonspor; Şampiyonlar Ligi gruplarındaki ilk maçına 14 Eylül, 2011'de çıktı ve Giuseppe Meazza Stadyumu'nda Inter ile oynanan bu maçı Ondřej Čelůstka'nın golüyle 1-0 kazandı.[131]
Trabzonspor Avrupa'daki en farklı galibiyetini 2007 yılında 6-0 ile Vllaznia Shkodër karşısında alırken,[132] en farklı mağlubiyetini 1990-91 sezonunda 7-2'lik sonuçla FC Barcelona karşısında aldı.[127]
Altyapı ve 1461 Trabzon
Trabzonspor'da altyapı eğitimi, düzenlenen futbolcu seçmeleriyle takım bünyesine alınan genç oyuncuları kapsar.[133] Farklı takımlarda mücadele eden ve gelecek vadettiği düşünülen oyuncularsa, Trabzonspor'un pilot takımı olan 1461 Trabzon'a transfer edilir veya kiralanır.[134] Ayrıca, genç kategorilerden Trabzonspor U21'e yükselen bazı oyuncular da tecrübe kazanmaları için 1461 Trabzon'a gönderilir. 1461 Trabzon, Değirmenderespor'un kulübün bünyesine katılmasıyla kurulmuş ve 2. Lig'de oynamaya başlamıştır.[135] Trabzonspor altyapı etkinliklerini organize etmek amacıyla, Gençlik Geliştirme Merkezi Koordinatörlüğünü kurmuştur. 31 Mayıs 2011'e kadar baş koordinatör görevini üstlenen Sadi Tekelioğlu; bu tarihe dek kurul başkanlığı yapmıştır.[136][137] Altyapı ile ilgili projeler bu birim tarafından yürütülmektedir. 2021 senesinde 1461 Trabzon liglere katılmama kararı aldı. 24 Aralık 2021 tarihinde ise 1461 Trabzon'un isim hakkı Hekimoğlu Trabzon kulübüne devredildi. Günümüzde 1461 Trabzon ismini bu takım kullanmaktadır.
Kadın futbol takımı
.jpg)
16 Ekim 2007 tarihinde kurulan kadın futbol takımı,[138][139] 2003'te feshedilen Kadınlar 1. Ligi'nin 2007'de yeniden kurulmasıyla Birinci Lige davet edildi.[140] Aynı yıl kadın futbol branşını kuran Trabzonspor, Zeliha Şimşek önderliğinde Kadınlar 1. Ligi'nde mücadele etmeye başladı.[141] Trabzonspor kadın futbol takımı, 2007'de kurulan Kadınlar 1. Ligi'nin ikinci şampiyonu oldu.[142] Ayrıca takım, 2009-10 UEFA Kadınlar Şampiyonlar Ligi'ne katılarak Türkiye'yi UEFA Kadınlar Şampiyonlar Ligi'nde temsil eden ilk Türk kadın futbol kulüp takımı olarak tarihe geçti.[143] Ancak, 2011'de ödenek yetersizliği nedeniyle kadın futbolu şubesi kapatıldı.[144] Takımın kapatılmasıyla, Trabzonspor Kadın Futbol Takımı'nın birçok oyuncusu şehrin diğer ekibi İdmanocağı Kadın Futbol Takımı'na aktarıldı. 2021-2022 sezonunda ise Trabzonspor Kadın Futbol Takımı yeniden kurularak Kadınlar Süper Ligi'ne dâhil edildi.[11] 2021-22 Sezonu Kadınlar Süper Ligi B Grubunda mücadele eden Trabzonspor Kadın Futbol Takımı, grubunu 8. sırada tamamlayarak grupta ilk 4 takımın yer aldığı play off'lara katılamadı ve sezonu noktaladı. 2022-23 Sezonu Kadınlar Süper Ligi B Grubunda mücadele eden takım, grubunu 8. sırada tamamlayarak ligde kalabilmek adına play out müsabakalarına çıktı ve rakibi Dudulluspor'u eleyerek ligde kalmayı garantiledi.[145] Yeni sezon öncesi değişen statüsüyle birlikte 16 takımın yer aldığı, grup ve play off sisteminin kaldırıldığı 2023-24 Sezonu Kadınlar Süper Ligi'nde mücadele eden takım, ligi 33 puan toplayarak 11. sırada tamamladı.
Başarılar
Remove ads
Trabzonspor Espor, Trabzonspor tarafından 2019 yılında kurulan profesyonel eSpor şubesidir. Şubede FIFA ve NBA2K takımları günümüzde faaliyet göstermektedir.
Trabzonspor organik olarak Trabzonspor ile bağlı olmakla birlikte, kendine ait bir başkanı ve farklı bir kurum kimliği bulunan 2019'da feshedilmiş Türkiye Basketbol Ligi takımıdır.[14] 2019 yılından itibaren Trabzonspor'un basketbol alanında sadece altyapı takımları mevcuttur.[15]
Trabzonspor'un profesyonel liglerde mücadele eden ilk basketbol takımı olan Medical Park Trabzonspor 2005'te İdmanocağı'nın oyuncuları ve teknik heyeti takım bünyesine katılarak kuruldu ve EBBL'de mücadele etmeye başladı.[146] 2008'de Trabzonspor tarafından Alpella'nın satın alınmasıyla TB2L'de yer alma hakkı elde etti.[147] Alpella'nın alınmasından sonra resmî olarak Trabzonspor çatısından ayrılan takımın ilk başkanlığını, Saner Ayar üstlendi.[148] İki sezon sonra ise Aleaddin Yakan önderliğinde Türkiye Basketbol Ligi'ne çıktı.[149]
Takımın ilk ismi Trabzonspor Basket şeklinde koyulmuştu. Medical Park'ın takımın isim sponsoru olmasıyla birlikte bu ismin önüne Medical Park ifadesi eklendi.[150] Ancak takımın ligde geçirdiği bir yılın ardından; Medical Park, takımın isim sponsorluğundan çekildiğini açıkladı.[151] Medical Park'ın sponsorluktan ayrılmasının ardından yeni sponsor arayışlarının sonuçsuz kalması sonrasında, kulüpte basketbol branşının kapatılması gündeme geldi.[151] Ancak daha sonra branşın kapatılmasından vazgeçildi ve yönetim tarafından, takımın "Trabzonspor Basketbol" adıyla yeniden yapılanmasına karar verildi.[152] Takım, 2011-12 sezonunda Beşiktaş'a 81-77 yenilerek o dönemki adıyla Beko Basketbol Ligi'nden düştü.[153] Ancak 2012-2013 sezonu sonunda yeniden Türkiye Basketbol Ligi'ne çıkmayı başaran Trabzonspor Basket'te; Trabzonspor kulüp başkanlığı seçimini kaybettikten sonra basketbol şubesine sponsor olan Muharrem Usta takımın finansörlüğünü üstlendi.[154] Bu kapsamda Medical Park yeniden Trabzonspor Basket'e ad sponsoru oldu ve şube başkanlığına Abiş Hopikoğlu getirildi.[154]
Trabzonspor Medical Park 2014-15 EuroChallenge sezonunda dörtlü finale kadar yükselmeyi başardı. Trabzon'da yapılan dörtlü finallerde,[155] finale çıkan Trabzonspor Medical Park, finalde Fransız takımı Nanterre'ye 63-64 yenilerek ikinci oldu.[13] Aynı yıl Trabzonspor Medical Park, Türkiye Basketbol Ligi eşleşme serilerinde yarı final oynayarak tarihindeki en iyi lig derecesini elde etti.[156] Kulüp maddi imkânsızlıklar gerekçe gösterilerek 2019'da feshedildi.[14]
Remove ads
2010'da 24 Şubat Hentbol Takımı'nı bünyesine katan Trabzonspor'un kurduğu ve Türkiye Erkekler Hentbol Süper Ligi'nde mücadele eden, Türk hentbol takımı.[157]
Trabzonspor, 1984'te kentteki hentbol kulüplerini birleştirerek bir takım kurmayı planlamış ancak daha sonra bundan vazgeçmiştir.[16] Bundan 26 yıl sonra (2010) 24 Şubat Hentbol Takımı'nı bünyesine katarak, Türkiye Erkekler Hentbol Süper Ligi'nde etkinlik göstermeye başlamıştır.[16] Böylece hentbol, kulüpte icra edilen üçüncü takım sporu olmuştur. Ancak bu branş kurulduktan altı yıl sonra 2016 yılında kapatılmıştır.[17]
Remove ads
Trabzonspor (erkek voleybol takımı), Trabzonspor'un 2013 yılında kurulan ve 2016 yılına kadar Türkiye Erkekler Voleybol İkinci Ligi'nde mücadele eden voleybol takımıdır.
Trabzonspor, 2013 yılında erkek voleybol takımı kurma kararı aldıktan sonra federasyona başvurmuş ve Voleybol Erkekler 3. Lig B Grubunda oynamaya başlamıştır. Takım normal sezonu lider bitirmiş ve play off süreçlerinde yarı final ve final gruplarında ilk iki sırayı alarak bir üst lige çıkma başarısı göstermiştir. Takım, 2014-15 sezonunda Türkiye Erkekler Voleybol İkinci Ligi'nde mücadele etmiştir. Trabzonspor Kulübü, 2016 yılı itibarı ile voleybol şubesinin faaliyetlerini durdurma kararı almış ve şubeyi kapatmıştır.
Trabzonspor bünyesinde güncel olarak futbol dışında etkinlik gösteren şubeler basketbol, eskrim, e-spor, voleybol, atıcılık, atletizm, boks, judo ve masa tenisidir.
- Atıcılık:[158] Bu dalda, kulüp özellikle ateşli silahlar disiplininde başarılar kazanmıştır. Bu alanda 4-10 Mayıs 2009 tarihinde yapılan millî takım seçmelerinde Trabzonspor, en fazla kupa ve madalya kazanan takım olmuştur.[159] Trabzonspor atıcılıkta 2009 yılında takım halinde Türkiye şampiyonu olmuştur.[160]
- Boks: Boks Trabzonspor'un amatör sporlar içerisindeki en büyük başarıyı kazandığı spor dalıdır. Nitekim Trabzonspor'un paralimpik hariç tek olimpiyat madalyasını, Busenaz Sürmeneli 2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları'nda velter sıklette altın madalya kazanarak elde etmiştir.[161]
- Judo:[162] Kulübün en başarılı dallarından biridir. Kulüp, judo'da 2009'da Türkiye ikincisi olmuştur.[163] Türkiye'deki derecelerinin[164] yanında, uluslararası başarıları da bulunan judo dalında, 2010'da Antalya Dilek Sabancı Spor Salonu'nunda düzenlenen şampiyonada Trabzonspor sporcusu Aynur Samat dünya birincisi olmuştur.[165]
- Masa tenisi: Masa tenisi branşının paralimpik dâhil 12 sporcusu bulunmaktadır.[166] Bu dal paralimpik branşlar içerisinde Trabzonspor'un en başarılı olduğu alandır. Nitekim takımın sporcusu Abdullah Öztürk para masa tenisi alanında 1 gümüş, 2 altın olmak üzere üç Paralimpik Oyunları madalyasına sahiptir.[167]
- Yüzme:[168] Bu dalda Trabzonspor, 2016 yılında Trabzon'da yapılan şampiyonada, hem erkek hem kadınlarda Türkiye ikincisi olmuştur.[169] Bununla birlikte kulüp güncel olarak bu branşta faal değildir.[4]
Özel durumlar
- Atletizm: 25 Ağustos 2008'de alınan bir kararla, bu branştaki etkinlikler durdurulmuştur.[170] Ancak; Trabzonspor atletizme yatırım yapmaya devam etmiş, atletizm şubesi açık olmasa da kulüp bünyesinde bulunan yedi atletin Trabzonspor adına yarışlara katılmaları sağlanmıştır.[171] Kulüp, İstanbul'da düzenlenen 2010 Atatürk Koşusu'nu kazanmayı başarmıştır.[172] Trabzonspor, aynı yıl içinde Ankara'da yapılan Atatürk Koşusu'nda ise, takım halinde dördüncülük elde etmiştir.[171] Kulübün 2021-2022 atletizm kadrosunda 12 sporcu bulunmaktadır.[4]
Şenol Güneş Spor Kompleksi
Trabzonspor'un maçlarını oynadığı 40.782 kişi kapasiteli futbol stadyumudur.[173] Trabzon'un Ortahisar ilçesinde yer alan stadyumun yapımına 24 Kasım 2013'te başlanılmış ve stadyum 18 Aralık 2016 tarihinde kullanıma açılmış, yapımı için yaklaşık 270 milyon lira harcanmıştır.[174] Stat Türkiye'nin deniz üzerine dolgu yapılarak inşa edilen ilk stadı olmuştur.[175] Stadın dolgu alanı jeologlar arasında zemin güvenliği açısından tartışma konusu olmuştur.[176]
Stadyumda, 29 Ocak 2017 tarihinde Trabzonspor ile Gaziantepspor arasında oynanan maçı Trabzonspor 4-0 kazanmış, bu maçtaki ve stattaki ilk golü Fabián Castillo atmıştır.[177]
Hüseyin Avni Aker Stadı
Trabzon'da bulunan, Trabzonspor'un maçlarını oynadığı ve 2007 Karadeniz Oyunları'nda ana stat görevini gören, doğal çim zeminli eski kent stadıdır.[178] Stat, 2017'nin son aylarında yıkılmıştır.[179] Yıkılan stadın yerine Trabzon Millet Bahçesi inşa edilmiştir.[180] Trabzonspor, günümüzde maçlarını yeni inşa edilen Şenol Güneş Spor Kompleksi Medical Park Stadyumu'nda oynamaktadır.
Stadın, 19.800[181] kişilik kapasitesine 2008'den sonra yapılan eklemelerle stadın kapasitesi 21.260'a[182][183] ulaşmıştır.
Hüseyin Avni Aker Stadyumu 1951 yılında, 2.400 kişilik bir stadyum olarak inşa edilmiş, daha sonra birçok kez onarım geçirmiştir.[184] Stada 1981'de büyük bir tadilat yapılmış, 1994'te stadın üstü kapatılıp ışıklandırılmıştır.[184] 2008'de 1.200,[182] 2010'da 260[183] kişilik kapasite artışına tabi tutulamuştur. Ayrıca 2008'de yapılan onarımda, maraton tribününün üzeri açılmıştır.[185]
Stat, adını Hüseyin Avni Aker'den almıştır. Stada ad vermek için valilikte yapılan toplantıda, stadın yapılması için çokça uğraşıp önemli mesai harcayan, zamanın Trabzon Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Asbaşkanı ve Trabzon'un ilk beden eğitimi öğretmeni Hüseyin Avni Aker'in adı, Hayri Gür'ün teklifiyle stada verilmiştir.[23][28]
Trabzonspor, 26 Ocak 2016'da oynanan ve 1-0 üstünlüğüyle sonuçlanan Ziraat Türkiye Kupası maçı ile Hüseyin Avni Aker Stadyumu'na veda etmiştir.[186]
Mehmet Ali Yılmaz Tesisleri
Trabzonsporlu sporcuların, çalışmalarını gerçekleştirdiği tesislerdir. Tesislerde: antrenman alanları (5 antrenman sahası[187]); kafeterya vb. dinlenme alanları ve organik tarım alanı[188] gibi bölümler bulunur. Tesisin toplam kapladığı alan, 50 bin m².dir.[189]
Mehmet Ali Yılmaz Tesisleri'nin sponsoru İstikbal Mobilya'dır.[190] 1983'te yapımına başlanan ve 1985'te hizmete açılan tesisler,[187] 2010 yazında yenilenmiştir.[190] Tesislerde 60 idari, 24[188] teknik (organik tarım alanı dahil) olmak üzere; toplamda 84 kişi çalışmaktadır.[187]
Bu tesisler isimlerini; eski Spor Bakanı ve Trabzonspor'un onursal başkanı M. Ali Yılmaz'dan almaktadır.[191]
Trabzonspor Kadir Özcan Tesisleri
Trabzonspor Kadir Özcan Gençlik Geliştirme Merkezi veya kamuoyunda bilinen adıyla Trabzonspor Kadir Özcan Tesisleri, 2005'te TFF tarafından yapılmış ve Haluk Ulusoy Tesisleri olarak adlandırılmıştır. Tesisler bir süre altyapı eğitimi için kullanılmış ve 2008'de Trabzonspor'a devredilmiş futbol tesisleridir. Bu tesisler, adını eski TFF başkanlarından Haluk Ulusoy'dan almaktaydı.[192] Ocak 2014 tarihinde tesislerdeki Haluk Ulusoy ismi Trabzonspor tarafından silinmiş, yerine 1972-1978 yılları arası Trabzonspor'un efsane kadrosunda yer alan efsane isimlerinden ve 1461 Trabzon takımında teknik direktörlük yaparken 22 Ekim 2013'te ölmüş Kadir Özcan'ın isminin verilmesine karar verilmiş ve ismi Kadir Özcan Gençlik Geliştirme Merkezi olmuştur.[193] 2022-2023 sezonundan itibaren Trabzonspor (kadın futbol takımı)'nın iç saha maçlarına ev sahipliği yapmaktadır.
19 Mayıs Spor Salonu
Trabzonspor'un bünyesinde olan Trabzonspor'un, şehirdeki lise takımlarının ve Trabzonspor Erkek Hentbol Takımı'nın hentbol maçlarını oynadığı kapalı spor salonudur. Zemini parke döşemelidir.[194] Spor salonu 1100 kişi kapasiteli durumundadır.[194] Yapılmakta olan Hayri Gür Spor Salonu bittikten sonra, Trabzonspor maçlarını yapılan bu yeni salonda oynayacaktır.[195]
Hayri Gür Spor Salonu
Trabzon-Pelitli'de konumlanan 7.500 kişi kapasiteli spor salonudur ve Pelitli Spor Salonu olarak da bilinir. Türkiye Basketbol Ligi ekiplerinden Trabzonspor Basketbol maçlarını bu salonda oynamaktadır. Salon EYOF Trabzon 2011 için yapılmaya başlanmıştır. Önceleri salonun 5.000 kişi kapasiteli olması planlansa da, daha sonra bu rakam 7.500'e çıkartılmıştır. Pelitli'de bulunmasından ötürü adı Trabzon Pelitli Spor Salonu olması öngörülse de; Trabzonspor'un ilk teknik direktörü ve Trabzon'un önemli spor adamlarından Hayri Gür'ün vefatı üzerine; dönemin Trabzon valisi Recep Kızılcık salona Gür'ün adının verileceğini söylemiştir. Salon EYOF Trabzon 2011'de basketbol maçları için kullanılmıştır.[196]
Sosyal tesisler ve taşınmaz mallar
Trabzonspor, anonim şirket olmuş ve borsaya girmiş bir kulüptür.[197] Takımın tüzel kişiliğine ait mal varlıkları bulunmaktadır. Bunların en önemlileri: Trabzon Yat Limanı, Hüseyin Avni Aker Stadyumu'nun yol tarafında kalan boş alan, Kartal Tesisleri, Yenimahalle fuar alanı, Sadri Şener Sosyal Tesisleri ve çeşitli yerlerde açılan 17 adet TS Club mağazalarıdır.[198]
Sadri Şener Sosyal Tesisleri, 1994 yılında Sadri Şener'in kulüp başkanlığı zamanında Özel İdare Müdürlüğü'nden kiralanmıştır. Dönemin yönetimi bu binanın giriş katını Cafe-Bar, 1. katını Restaurant ve 2. katını başkanlık ve yönetim kurulu toplantı yeri olarak planlamışlardır. Daha sonra Faruk Nafiz Özak Başkanlığında binanın dekorasyonu yapılmış ve bina kulüp idari bölümleriyle yönetim kuruluna tahsis edilmiştir. 1998 yılında Mehmet Ali Yılmaz yönetiminde giriş katı Cafe-Bar, 1.kat Halkla İlişkiler Bürosu, 2. katta lokal olarak kullanılmış. Daha sonra giriş katı Ts Club Mağazası, 1. katı Trabzonspor Müzesi ve 2. katı Divan Kurulu ve Yönetim Kurulu toplantı salonu olarak planlanmıştır. Yeni düzenlenen Sadri Şener Sosyal Tesisleri'nin giriş katında yerini alan TS Club mağazasında takımın resmi ürünlerinin satışının yanı sıra üyelik işlemleri de yapılmaktadır.Ayrıca burada maç bileti satılmaktadır. Tesis meydan içerisinde olduğu için kolayca ulaşılabilmektedir.
Bu tesislerden Kartal Tesisleri İstanbul'da bulunmaktadır ve içerisinde bar, restoran vs. iş yerleri bulunmaktadır.[199] Ayrıca Trabzonspor, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne kentinde kamp ve dinlenme tesisleri yapmayı planlamaktadır.[200] Bunların yanında kulüp, elektrik üretimi sektöründe de etkindir.[201]
Trabzon-Akyazı sahilinin bir kısmı da TOKİ ile yapılan anlaşma gereği Trabzonspor'a tahsis edilmiş ve bu alanın üzerinde bir spor kompleksi yapılması planlanmıştır.[202]
Hüseyin Avni Aker Stadyumu (futbol maçlarında) ve Trabzon 19 Mayıs Spor Salonu (basketbol ve hentbol maçlarında) maç günlerinde önemli sayıda taraftar çekmektedir. Ayrıca Hüseyin Avni Aker Stadyumu, Türkiye'de biletli izleyici sayısının açıklandığı tek stattır.[203] 2010-11 sezonunda 21.260 kişi kapasiteli stadın yaklaşık 13 bin koltuğu yıllık bilet (kombine) olarak satılmıştır.[204]
Yapılan bir araştırmaya göre, Trabzonspor'un Türkiye çapında %8 civarında taraftar oranına sahip olduğu ve bu oranla Türkiye'nin en çok taraftarı olan 4. kulübü olduğu verilerine ulaşılmıştır.[205][206] Yine 2013 Eylül ayında bağımsız bir araştırma şirketinin 27 büyükşehirde 1001 kişi üzerinde yaptığı ankette, Trabzonspor'un taraftar oranı %6.8 olarak belirlenmiştir.[207]
Trabzonspor'un Trabzon dışında da önemli sayıda taraftarı bulunmaktadır. Aralık 2010'da İstanbul'da oynanan İstanbul Büyükşehir Belediyespor maçında Trabzonspor'u yaklaşık 61 bin taraftar desteklemiştir.[208]
61. dakika tribün gösterileri ve kolbastı
Trabzonspor'un oynadığı karşılaşmalarda taraftarın, maçın 61. dakikasında gerçekleştirdiği gösteriler 61. dakika tribün gösterileri diye anılır.[209] 2008-09 sezonu başında, kazanılan maçlardan sonra Trabzon'un yerel oyunlarından kolbastının oynanması[210] ve 61. dakikada tribün gösterilerinin yapılmasına karar verildi. 61. dakikada havaya uçan bordo-mavi balonlar ve konfetiler bırakılmaya başlandı.
2008-09 sezonunun ikinci yarısında oynanan Trabzonspor-Galatasaray maçında yapılan 61. dakika gösterilerinde havaya uçurulan balonların bir anda sahaya dolmasıyla maçın durması sonucu, Trabzonspor Profesyonel Futbol Disiplin Kuruluna sevk edilmiş ve bir ara gösterilerin durabileceği konuşulmuştur.[211] Daha sonra ise Trabzonspor: "Sezon başından bu yana gerek Trabzon'da gerekse de deplasmanda oynanan tüm maçlarda gerçekleştirilen 61. dakika şovundan bugüne kadar övgüyle bahsedilirken ve bu şov diğer kentlere de örnek olmaya başlamışken, Galatasaray karşılaşmasında yaşanan küçük aksaklıklar nedeniyle taraftarlarımızın mahkûm edilmeye çalışılmasına anlam vermemiz mümkün değildir." sözleriyle gösterileri savunmuş[212] ve gösterilerin devam edeceğini açıklamıştır.[213]
Kulübün ilk şampiyonluk yıllarında çalınan birçok marşı resmî sitede yer almakla birlikte,[214] bunlardan en bilineni "Şen Ola Trabzon!"(1976 Şampiyonluk Marşı)[214] dur. Bunun haricinde kulübün "onur üyesi"[215] Karadenizli ünlü şarkıcı Kazım Koyuncu'nun anısına çok sevilen "Trabzonspor Marşı"(Uy Aha Trabzon) her golden sonra Hüseyin Avni Aker Stadyumunda çalmaktadır. Vira taraftar grubunun da çok sevilen iki marşı bulunmaktadır.[216][217] Bunun dışında Fuat Saka-İbrahim Can,[218] Erkan Ocaklı,[219] Kazım Koyuncu,[218] Gece Yolcuları,[220] Volkan Konak,[221] Yusuf Güney,[222] Hülya Polat,[218] Sinan Sami,[223] Kibar Sürmen,[224] Sinan Yılmaz,[225] Adnan Yılmaz,[218] İslam Yıldız,[226] Seyfettin Çakıral,[227] Sait Uçar[228] gibi ulusal veya yöresel sanatçıların Trabzonspor'a yazdığı veya seslendirdiği marş, şarkı ve türküler bulunmaktadır.
Trabzonspor, biri yurt dışından biri de Türkiye'den olmak üzere iki kardeş kulübe sahiptir. 2010 Türkiye Kupası finalinin oynandığı Şanlıurfa'da Şanlıurfaspor'un Trabzonspor'a gösterdiği ilgiden dolayı; Trabzonspor yönetimi 163 sayılı kararla Şanlıurfaspor'u kardeş takım ilan etmiştir.[229] Ayrıca Trabzonspor, aynı renkleri taşıdığı ve logosunda ay-yıldız bulunan İrlanda takımlarından Drogheda United FC ile de kardeş kulüptür.[230]
Trabzonspor'un toplam mali kaynağı Mayıs 2023 itibarıyla yaklaşık 5,7 milyar liradır.[231] 2024'ün mart ayında Trabzonspor'un borcu; 4 milyar 955 milyon TL olarak açıklanmıştır.[232] Bu borcun 1 milyar 610 milyon TL'si ise uzun vadelidir.[232] Kulübün temel gelir kaynaklarını telekomünikasyon, Hidroelektrik santrali ve kambiyo sektörlerinden elde edilen kazançlar, forma ve stadyum reklamları, naklen yayın geliri, maç başına satılan biletler, İddaa ve kulüp mağazalarından yapılan satışlar oluşturmaktadır.[233][234] Kulübün resmî ürün satışını yapan TS Club'un yıllık kârı 2022 yılında 300 milyon TL'dir.[235]
Kulüp, 2024 yılında, İstanbul'un Kartal ilçesinde bulunan gayrimenkulünün kullanım hakkını 30 yıllığına devretmesi karşılığında 4 milyar TL kazanç elde etmiştir.[236] Elde edilen bu gelirin açıklanmasından yaklaşık 1 ay sonra kulüp Bankalar Birliğine olan 2.1 milyar TL'lik borcunu kapatarak, Bankalar Birliği Anlaşması'ndan çıkan ilk kulüp olmuştur.[237]
Trabzonspor Başkanı Ertuğrul Doğan, 30 Eylül 2024 tarihinde yaptığı açıklamada, yabancı bir girişim grubunun Trabzonspor'a ortak olmak için resmî teklif yaptığını duyurmuştur.[237]
Şirketler
- Trabzonspor Futbol İşletmeciliği Tic. A.Ş.: Trabzonspor futbol tüzel kişiliğini temsil eden şirkettir. Kulübün futbol yatırımlarının tamamı bu kuruma aittir.[238]
- Trabzonspor Ticari Ürünler A.Ş.: Kulübün kurumsal ürünlerinin üretilmesi ve pazarlanması konusunda çalışan şirketidir.[239]
- Trabzonspor Sportif A.Ş.: Kulüp bünyesinde kurulmuş, Trabzonspor markasını temsil eden ve kurumlar arası ekonomik girdileri yöneten şirkettir.[240]
- Trabzonspor Bordo-Mavi Enerji Elektrik Üretim Tic. Ltd. Şti.: Kulübe ait hidroelektrik santrallerin bağlı olduğu şirkettir.[241]
- Trabzonspor Telekomünikasyon A.Ş.: Avea yapılan anlaşma gereği; kulüp adına GSM hizmeti veren şirkettir.[242]
Sponsorlar
Kulübün ana sponsoru, kulüp stadyumunun isim haklarının sahibi ve kulübün çeşitli kampanyalardaki destekçisi Papara'dır.[243] Papara ile diğer sponsorluklar da dâhil olmak üzere 5 yıllığına 50 milyon dolara varan bir anlaşma yapılmıştır.[244] Futbol takımının forma üreticisi olarak yıllar içerisinde Nike vb. firmalarla çalışılmış olup şu anda İspanyol markası Joma Trabzonspor'un formalarını üretmektedir.[245][246]
Trabzonspor'un birçok firma ile sponsorluk anlaşması vardır. GNC takımın doğal ürünler sponsoru,[247] Sarar giyim sponsoru,[248] Yurtiçi Kargo kargo sponsoru,[249] İstikbal ise mobilya sponsorudur.[190] 2022 yılı Ağustos ayında, Trabzonspor Kulübü, kripto para borsası WhiteBIT ile 3 yıllık forma sırt sponsorluğu anlaşması yaptığını duyurdu.[250]
Medical Park, kulübün Basketbol Süper Ligi'nde mücadele ettiği 2018 yılına kadar olan dönemde basketbol şubesinin forma ve isim sponsoru olmuştur.[251]
Trabzoncell
Kulüp Avea ile yaptığı anlaşma gereğince, iletişim alanında tamamen bu operatöre bağlı olan ancak isim hakkı saklı tutulan Trabzoncell iletişim ürününü piyasaya sürmüş, bu ürün 60 binden fazla satmıştır.[252] Ürünün adı kullanılarak organize edilen bir ödül olan TrabzonCell Ayın Futbolcusu Ödülü her ay bir Trabzonspor futbolcusuna verilmektedir.
Trabzonspor Dergisi, 2003'ten itibaren Trabzonspor tarafından yayımlanmaya başlayan futbol ağırlıklı spor dergisi.[253] Derginin dağıtımı herhangi bir şirkete devredilmemiştir, bizzat kulüp tarafından yapılmaktadır.[254] Ayrıca, Trabzonspor Dergisi internet aracılığıyla da okunabilmektedir.[253] Dergi, 2023 ekim ayında 211. sayısına ulaşmıştır.[255]
- Hakan, Fırtına, İhtilal, Efsane Trabzonspor, İletişim Yayınları ISBN 975-05-0209-4
- Yamak, Oygur, Trabzonspor: Futbolda Karadeniz Fırtınası Otuzbeş Yıllık Öyküsü, Sinerji Yayınları[ölü/kırık bağlantı] ISBN 975-95251-7-8
- Miraç, Yaşar, Nasıl Bir Trabzonspor, Serander Yayınları ISBN 975-94238-9-8
- Al, Hasan, Sana Zaferler Yakışır, Etikus Yayınları 22 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 9756412090
- Sevin, Ben Trabzonsporluyum, Bilgi Yayınevi[ölü/kırık bağlantı] ISBN 9754949889
- Ali Kemal, En Güzel Trabzonspor Fıkraları, Gün Yayıncılık ISBN 975-8122-85-1
- Harun Çelik,Bize Her Yer Trabzon, Anektod Yayınevi ISBN 6055944117
- Kolektif,Bize Her Yer Trabzon II - Divane Aşık Gibi, Heyamola Yayınları 7 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 9786054307449
- Yattara Ağlayarak Veda etti' 27 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
aNot: Kulüp, tek taraflı olarak şike iddialarının ortaya atıldığı 2010-2011 sezonunu, kulübün 7. Süper Lig şampiyonluğu olarak ilan etmiştir.[102] Ancak, TFF'ye göre bu yıl Trabzonspor ligi 2. bitirmiştir.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads