Kullanıcı:Bödöŋtıl/Atölye1
From Wikipedia, the free encyclopedia
Türkçe veya Türkiye Türkçesi, batıda Balkanlar’dan doğuda Hazar Denizi sahasına kadar konuşulan Altay dillerinden biridir. Yaşı, en pinti hesaplara göre 8500 olan Türkçe bugün, yaşayan Dünya dilleri arasında, en eski yazılı belgelere sahip olan dildir. Bu belgeler, çivi yazılı Sümerce tabletlerdeki alıntı kelimelerdir.[3] Türk yazı dilleri içinde Oğuz sahası yazı dillerinden Osmanlı Türkçesinin devamını oluşturur. Başta Türkiye olmak üzere, eski Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasında konuşulan Türkçe, dünyada en fazla konuşulan 15. dildir. Türkçe sondan eklemeli bir dildir.[4] Bundan ötürü, kullanılan herhangi bir eylem üzerinden istenildiği kadar sözcük türetilebilir.[5] Türkiye Türkçesi bu yönünden dolayı diğer Türk dilleriyle ortak ya da ayrık bulunan onlarca eke sahiptir.[6] Türkçe çok geniş kullanımıyla birlikte zengin bir dil olmasının yanı sıra, genel itibarıyla “özne-nesne-yüklem” biçimindeki cümle kuruluşuna sahiptir.
Bödöŋtıl/Atölye1 | |
---|---|
Türkiye Türkçesi | |
Telaffuz | Türkçe telaffuz: [ˈtyɾct͡ʃɛ] |
Konuşan sayısı | [1][2] 96.743.349 |
Dil ailesi | |
Diyalektler |
Irak*
*: Sınırları tam kesinleştirilmemiş ağız bölgesi. |
Resmî durumu | |
Resmî dil | Türkiye Kuzey Kıbrıs Kıbrıs Cumhuriyeti |
Bölgesel | Kosova Makedonya Irak |
Tanınmış azınlık dili | Romanya |
Denetleyen | Türk Dil Kurumu |
Dil kodları | |
ISO 639-1 | tr |
ISO 639-2 | tur (B) [[ISO639-3:|]] (T) |
ISO 639-3 | – |
Dilbilimci listesi | Turkic%3A%20Composite Éva Á. Csató, Lars Johanson |
Linguasphere | 44-AAB-a parçasıdır |
Bu sayfa UFA fonetik Unicode semboller içerir. Doğru bir görüntüleme desteğiniz bulunmadığı takdirde, soru işaretleri, kutular veya diğer Unicode karakterleri görebilirsiniz. IPA sembolleri ile ilgili rehberi okumak için, bakınız Yardım:IPA. |
Türkiye Türkçesi, batıdan doğuya doğru Balkanlar, Ege Adaları, Anadolu, Kıbrıs Adası, Orta Doğu olmak üzere Avrupa ve Asya kıtalarında yazı dili ve çeşitli ağızlarıyla konuşulmaktadır. Aynı grupta yer aldığı diğer Oğuz grubu yazı dilleri de bu sahanın doğu ve güneyinde; Kafkaslar, Azerbaycan, İran, Hazar Denizi’nin güneydoğusunda konuşulmaktadır.
“İstanbul ağzı”, Türkiye Türkçesi yazı dilinin kaynağı olarak kabul edilir; yazı dili bu ağız temelinde oluşmuştur. Anadolu ağızlarında ve Türk yazı dillerinin bazılarında bulunan "açık e" (/ǝ/), "hırıltılı h" (/ḫ/) ve "öndamaksıl n" (/ŋ/) sesleri, İstanbul ağzı dolayısıyla yazı dilinde de yoktur. Ayrıca, yine diğer Türk lehçe ve ağızlarında bulunan /q/, /w/ gibi fonemler de bulunmaz.
Bugün yirmi yazı dili, bir o kadar da konuşma dili ile Türk dil ailesini oluşturan Türk soylu toplulukların dili, geniş anlamda Türkçe veya Türk dili olarak adlandırılır. Dar anlamda ise Türkçe, Türkiye’de konuşulmakta olan dilin adıdır. Kimi dillerde bu ayrımın yapıldığı görülmektedir. Geniş anlamda Türk dili, İngilizcede Turkic language, Almancada Turksprachen, Rusçada Tyurkskiy yazık olarak adlandırılırken; dar anlamdaki Türkçe terimi için İngilizcede Turkish, Almancada Türkei Türkisch, Rusçada Turetskiy yazık kullanılmaktadır. Türkiye’deki Türkoloji araştırmalarında da bu anlamda tercih edilen terim ise Türkiye Türkçesidir.[7]