Wojna o panowanie w Ameryce Północnej
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Wojna o panowanie w Ameryce Północnej, także wojna francusko-indiańska lub wojna z Francuzami i Indianami (ang. French and Indian War, fr. Guerre de la Conquête) – ostatnie, rozstrzygające starcie wieloletniego konfliktu pomiędzy Wielką Brytanią a Francją o dominację w Nowym Świecie, które rozpoczęło się w roku 1754. Wojna ta – jak nazwano szereg potyczek i bitew toczonych niewielkimi siłami na nieopanowanych jeszcze obszarach kontynentu – była jedną z pośrednich przyczyn, a zarazem częścią szerszego konfliktu międzynarodowego toczonego głównie w Europie, a zwanego wojną siedmioletnią.
Zobacz też: wojny kolonialne w Ameryce Północnej, wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych. |
Wojna siedmioletnia | |||
Czas |
1754–1763 | ||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Terytorium |
pogranicze Nowej Francji i trzynastu kolonii | ||
Wynik | |||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Siły | |||
| |||
brak współrzędnych | |||
|
Nim do niej doszło obie potęgi kolonialne stoczyły ze sobą kilka wojen związanych ze stanem posiadania w Ameryce Północnej:
- w latach 1689–1697 – wojnę króla Wilhelma, jako część wojny Francji z Ligą Augsburską zakończonej traktatem z Rijswijk
- w latach 1701–1713 – wojnę królowej Anny, jako część wojny o sukcesję hiszpańską, zakończonej pokojem utrechckim
- w latach 1744–1748 – wojnę króla Jerzego, jako część wojny o sukcesję austriacką, zakończonej traktatem z Aix-la-Chapelle.
W żadnej z nich ani Brytyjczycy, ani Francuzi nie zdołali osiągnąć zdecydowanej przewagi. Dopiero w bitwie w zatoce Quiberon w listopadzie 1759 roku, a więc już w trakcie omawianego tu konfliktu, potwierdzona została supremacja brytyjska na morzach, a tym samym zwycięstwo nad Francuzami w koloniach stało się niemal pewne. Przerwanie przez Royal Navy linii komunikacyjnych między Francją a jej posiadłościami zamorskimi zapewniło brytyjskim wojskom lądowym przewagę. Zdobycie Quebecu, a następnie Montrealu, zakończyło panowanie francuskie w dzisiejszej Kanadzie.
9-letni konflikt zakończył się zawarciem korzystnego dla Brytyjczyków pokoju paryskiego w 1763 roku, ale jednocześnie położył podwaliny pod narodziny separatystycznego (a wkrótce niepodległościowego) ruchu mieszkańców trzynastu kolonii, którzy już wtedy zaczynali nazywać sami siebie Amerykanami.