ବିଟା ବ୍ଲକର ବିଷକ୍ରିୟା
ଦୁର୍ଘଟଣା କିମ୍ବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ମୂଳକ ଭାବରେ ବିଟା ବ୍ଲକର ଔଷଧ ଅତ୍ୟଧିକ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ / From Wikipedia, the free encyclopedia
ବିଟା ବ୍ଲକର ବିଷକ୍ରିୟା ହୁଏ ଯେତେବେଳେ ଦୁର୍ଘଟଣା କିମ୍ବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ମୂଳକ ଭାବରେ ବିଟା ବ୍ଲକର ଔଷଧ ଅତ୍ୟଧିକ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ । [4] ଏହା ଫଳରେ ପ୍ରାୟଃ ମନ୍ଥର ହୃଦସ୍ପନ୍ଦନ ଏବଂ ନିମ୍ନ ରକ୍ତଚାପ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । [5] କେତେକ ବିଟା ବ୍ଲକର୍ ମଧ୍ୟ ଅନିୟମିତ ହୃଦସ୍ପନ୍ଦନ କିମ୍ବା ନିମ୍ନ ରକ୍ତ ଶର୍କରା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ । [1] ଲକ୍ଷଣ ସାଧାରଣତଃ ପ୍ରଥମ ଘଣ୍ଟାରେ ଦେଖାଯାଏ କିନ୍ତୁ କିଛି ଔଷଧରେ ୨୦ ଘଣ୍ଟା ପରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇନପାରେ । [2] ଯଦି ତୁରନ୍ତ ରିଲିଜ୍ ହେଉଥିବା ଔଷଧ ନେବାର ୬ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ସେମାନଙ୍କର କ କୌଣସି ଲକ୍ଷଣ ନଥାଏ ତେବେ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ବିପଦମୁକ୍ତ ହୋଇପାରନ୍ତି ।[6]
Beta blocker poisoning, beta blocker overdose | |
ବିଭାଗ | Emergency medicine |
---|---|
ଲକ୍ଷଣ | Slow heart rate, low blood pressure[1] |
ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | Within 2 hours[2] |
କାରଣ | Too much beta blockers either by accident or on purpose[2] |
ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | Calcium channel blocker toxicity, acute coronary syndrome, hyperkalemia[1] |
ଚିକିତ୍ସା | Activated charcoal, whole bowel irrigation, intravenous fluids, sodium bicarbonate, glucagon, high dose insulin, vasopressors, lipid emulsion, ECMO[1] |
Prognosis | High risk of death[3] |
ପୁନଃପୌନିକ | Relatively uncommon[1] |
ବିଟା ବ୍ଲକର୍ ଗୁଡିକରେ ମେଟୋପ୍ରୋଲୋଲ, ବାସୋପ୍ରୋଲୋଲ, କାର୍ଭେଡିଲୋଲ୍, ପ୍ରୋପ୍ରାନୋଲଲ ଏବଂ ସୋଟାଲୋଲ ହୋଇପାରେ । [5] ଇସିଜି (ECG) ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡ଼ିକରେ ପିଆର ବିସ୍ତାର ଏବଂ ଏକ ଚଉଡ଼ା QRS ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇପାରେ ।[1] ବିଟା ବ୍ଲକରର ରକ୍ତ ସ୍ତର ମାପିବା ଉପଯୋଗୀ ନୁହେଁ । [1] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅବସ୍ଥା ଯାହା ସମାନ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇପାରେ କ୍ୟାଲସିୟମ୍ ଚ୍ୟାନେଲ୍ ବ୍ଲକର ବିଷାକ୍ତତା, ଆକ୍ୟୁଟ୍ କରୋନାରି ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ଏବଂ ହାଇପରକାଲେମିଆ ।[1]
ଚିକିତ୍ସାରେ ଔଷଧର ଅବଶୋଷଣକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ: ପାଟିରେ ଅଳ୍ପ ସମୟ ଆଗରୁ ନେଇଥିଲେ ସକ୍ରିୟ ଚାରକୋଲ ଦିଆଯାଏ, ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ରିଲିଜ ଔଷଧ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ ଅନ୍ତନଳୀ ଜଳସେଚନର କରାଯାଏ । [5] ବାନ୍ତି ଆଣିବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ ସୁପାରିଶ କରାଯାଏ ନାହିଁ । [1] ବିଷାକ୍ତ ପ୍ରଭାବର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଔଷଧ: ଶିରାଭ୍ୟନ୍ତର ତରଳ ପଦାର୍ଥ, ସୋଡିୟମ୍ ବାଇକାର୍ବୋନାଟ୍, ଗ୍ଲୁକାଗନ୍, ଉଚ୍ଚମାତ୍ରାର ଇନସୁଲିନ୍, ଭାସୋପ୍ରେସର ଏବଂ ଲିପିଡ ଏମଲସନ ଦିଆଯାଏ । [1] ଏକ୍ସଟ୍ରାକୋରପୋରାଲ୍ ମେମ୍ବ୍ରେନ୍ ଅମ୍ଳଜାନ ଏବଂ ବୈଦୁତିକ ପେସ୍ ମଧ୍ୟ ବିକଳ୍ପ ହୋଇପାରେ । [1] ଡାଏଲିସିସଦ୍ୱାରା କିଛି ବିଟା ବ୍ଲକର୍ ଅପସାରଣ ହୋଇପାରେ । [1]
ବିଟା ବ୍ଲକର ବିଷକ୍ରିୟା ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଅସାଧାରଣ ଅଟେ । [5] କ୍ୟାଲସିୟମ୍ ଚ୍ୟାନେଲ୍ ବ୍ଲକର୍ ଏବଂ ଡିଗୋକ୍ସିନ୍ ବିଟା ବ୍ଲକର୍ ଯୋଗୁ ମାତ୍ରାରେ ମୃତ୍ୟୁ ହାର ହୁଏ । [7] ଏହି ଔଷଧଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରଥମେ ୧୯୬୦ ଏବଂ ୧୯୭୦ ଦଶକରେ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇଥିଲା । [4] [6]