Gebruiker:Praegressus/Evolutie van de moraal
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
De evolutie van de moraal verwijst naar de evolutionaire en biologische oorsprong van (bepaalde aspecten van) het menselijk moreel gedrag. Het draait dus om de vraag in welke mate en op welke wijze het moreel gedrag een product is van evolutionaire principes, zoals natuurlijke selectie, in de loop van de evolutie van de soort in kwestie. Onderzoek hiernaar valt te plaatsen binnen de sociobiologie, een discipline die opkwam in de jaren 80 en sociale en culturele fenomenen, waaronder dus ook moreel gedrag, vanuit biologisch oogpunt wil verklaren.
Het verklaringsmodel wordt vanuit evolutionair oogpunt bekeken, daarom is er meestal sprake van een tijdspanne van duizenden tot miljoenen jaren. Dit is in tegenstelling tot de biosociale theorie, waarbij het gaat om verklaringen op een korter termijn. Ook vanuit de evolutionaire psychologie, antropobiologie en de primatologie bestaan er dergelijke studies. Er bestaan ook al eerdere en gelijkaardige reflecties over de evolutie van moreel gedrag bij auteurs zoals Charles Darwin en Herbert Spencer. In het Nederlandstalig gebied heeft vooral Frans de Waal onderzoek verricht naar de evolutionaire oorsprong van de moraal.
Sociobiologische studies omtrent moraliteit bestaan enerzijds uit theoretische modellen die trachten te verklaren hoe er binnen de evolutie van een bepaalde soort geselecteerd is geweest op bepaalde vormen van moreel gedrag, zoals altruïsme of reciprociteit. Anderzijds bestaan er ook een hele reeks empirische studies over hoe bepaalde vormen van moreel gedag ook bij andere diersoorten dan de mens aanwezig zijn, met name bij sociale dieren.
Daarnaast zijn er ook verscheidene vormen van kritiek geformuleerd op evolutionaire verklaringen van moreel gedrag, bijvoorbeeld vanuit de ethiek, zoals het verwijt van de naturalistische dwaling, of vanuit sociale wetenschappen, zoals de stelling dat de grote diversiteit van normen en waarden niet terug te herleiden is tot biologische principes.