![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Blausen_0623_LymphaticSystem_Female.png/640px-Blausen_0623_LymphaticSystem_Female.png&w=640&q=50)
ലസികാവ്യൂഹം
From Wikipedia, the free encyclopedia
കശേരുക്കളിലെ രക്തചംക്രമണവ്യൂഹത്തിൻ്റെയും രോഗപ്രതിരോധവ്യവസ്ഥയുടെയും ഭാഗമായ അവയവ വ്യൂഹമാണ് ലിംഫറ്റിക് സിസ്റ്റം അല്ലെങ്കിൽ ലിംഫോയിഡ് സിസ്റ്റം എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന ലസികാവ്യൂഹം. ലിംഫ്, ലിംഫറ്റിക് വെസൽസ്, ലിംഫ് നോഡുകൾ, ലിംഫറ്റിക് അല്ലെങ്കിൽ ലിംഫോയിഡ് അവയവങ്ങൾ, ലിംഫോയിഡ് ടിഷ്യുകൾ എന്നിവയുടെ ഒരു വലിയ ശൃംഖലയാലാണ് ഇത് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്.[1][2] വെസലുകൾ ലിംഫ് എന്ന തെളിഞ്ഞ ദ്രാവകം ഹൃദയത്തിലേക്ക് വഹിക്കുന്നു (ലാറ്റിൻ പദമായ ലിംഫ ശുദ്ധജലത്തിന്റെ ദേവതയായ ലിംഫയെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു).[3]
ലസികാവ്യൂഹം | |
---|---|
![]() മനുഷ്യ ലസികാവ്യൂഹം | |
Details | |
Identifiers | |
Latin | systema lymphoideum |
MeSH | D008208 |
TA | A13.0.00.000 |
FMA | 7162 74594, 7162 |
Anatomical terminology |
കാർഡിയോവാസ്കുലർ സിസ്റ്റത്തിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, ലിംഫറ്റിക് സിസ്റ്റം ഒരു സംവൃതവ്യൂഹമല്ല. മനുഷ്യ രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം പ്രതിദിനം ശരാശരി 20 ലിറ്റർ രക്തം കാപ്പിലറി ഫിൽട്ടറേഷൻ വഴി പ്രോസസ്സ് ചെയ്യുന്നു. ഇത് രക്തത്തിൽ നിന്ന് പ്ലാസ്മയെ നീക്കംചെയ്യുന്നു. ഏകദേശം 17 ലിറ്റർ ഫിൽട്ടർ ചെയ്ത പ്ലാസ്മ നേരിട്ട് രക്തക്കുഴലുകളിലേക്ക് ആഗിരണം ചെയ്യപ്പെടുന്നു, ബാക്കി മൂന്ന് ലിറ്റർ ഇന്റർസ്റ്റീഷ്യൽ ദ്രാവകത്തിൽ അവശേഷിക്കുന്നു. ലിംഫറ്റിക് സിസ്റ്റത്തിന്റെ പ്രധാന പ്രവർത്തനങ്ങളിലൊന്ന് മിച്ചമായ ആ മൂന്ന് ലിറ്ററിന് രക്തത്തിലേക്ക് ഒരു ആക്സസറി റിട്ടേൺ റൂട്ട് നൽകുക എന്നതാണ്.[4]
രോഗ പ്രതിരോധമാണ് മറ്റൊരു പ്രധാന പ്രവർത്തനം. രക്തത്തിലെ പ്ലാസ്മയുമായി വളരെ സാമ്യമുള്ളതാണ് ലിംഫ്, അതിൽ ബാക്ടീരിയ, പ്രോട്ടീൻ എന്നിവയ്ക്കൊപ്പം മാലിന്യ ഉൽപന്നങ്ങളും സെല്ലുലാർ അവശിഷ്ടങ്ങളും അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. ലിംഫോസിന്റെ കോശങ്ങൾ കൂടുതലും ലിംഫോസൈറ്റുകളാണ്. അനുബന്ധ ലിംഫോയിഡ് അവയവങ്ങൾ ലിംഫോയിഡ് ടിഷ്യു ചേർന്നതാണ്, അവ ലിംഫോസൈറ്റ് ഉത്പാദനം അല്ലെങ്കിൽ ലിംഫോസൈറ്റ് സജീവമാക്കൽ എന്നിവയ്ക്കുള്ള ഇടമാണ്. ലസികാഗ്രന്ഥി (ഏറ്റവും കൂടുതൽ ലിംഫോസൈറ്റ് ഉള്ള ഇടം), പ്ലീഹ, തൈമസ്, ടോൺസിൽ എന്നിവ അതിലുണ്ട്. ലിംഫോ സൈറ്റുകൾ അസ്ഥി മജ്ജയിൽ ആണ് ഉണ്ടാകുന്നത്. പിന്തുണയ്ക്കായുള്ള സ്ട്രോമൽ സെല്ലുകൾ പോലുള്ള മറ്റ് കോശങ്ങളും ലിംഫോയിഡ് അവയവങ്ങളിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.[5] മ്യൂക്കോസ-അസോസിയേറ്റഡ് ലിംഫോയിഡ് ടിഷ്യു (MALT) പോലുള്ള മ്യൂക്കോസകളുമായും ലിംഫോയിഡ് ടിഷ്യു ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.[6]
രക്തത്തിൽ നിന്ന് ടിഷ്യൂകളിലേക്ക് കാപ്പിലറി ആക്ഷൻ വഴി ദ്രാവകം എത്തുന്നു. മാലിന്യ ഉൽപന്നങ്ങൾ, ബാക്ടീരിയകൾ, കേടായ കോശങ്ങൾ എന്നിവ ദ്രാവകത്തിൽ ശേഖരിക്കുകയും, തുടർന്ന് അത് ലിംഫറ്റിക് കാപ്പിലറികളിലേക്കും ലിംഫറ്റിക് വെസ്സലുകളിലേക്കും ലിംഫായി ഒഴുകുന്നു. ലിംഫ് അനേകം ലിംഫ് നോഡുകളിലൂടെ കടന്നുപോയി അനാവശ്യ വസ്തുക്കളായ ബാക്ടീരിയകളും കേടായ കോശങ്ങളും ഫിൽട്ടർ ചെയ്യുന്നു. ലിംഫ് പിന്നീട് ലിംഫ് ഡക്ടുകൾ എന്നറിയപ്പെടുന്ന വളരെ വലിയ ലിംഫ് വെസ്സലുകളിലേക്ക് കടക്കുന്നു. വലത് ലിംഫറ്റിക് നാളം വലതുഭാഗത്ത് ഒഴുകുന്നു, തോറാസിക് ഡക്റ്റ് എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന വലിയ ഇടത് ലിംഫറ്റിക് നാളം ഇടത് വശത്ത് ഒഴുകുന്നു. പേശികളുടെ സങ്കോചത്തിലൂടെയാണ് ലിംഫ് സിസ്റ്റത്തിലൂടെ ലിംഫ് നീങ്ങുന്നത്. [7] ചില കശേരുക്കളിൽ, ലിംഫ് സിരകളിലേക്ക് ലിംഫ് പമ്പ് ചെയ്യുന്ന ഒരു ലിംഫ് ഹൃദയം ഉണ്ട്.[8]
പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഓലസ് റഡ്ബെക്കും തോമസ് ബാർത്തോളിനും സ്വതന്ത്രമായി ആണ് ലിംഫറ്റിക് സിസ്റ്റം ആദ്യമായി വിവരിച്ചത്.[9]